Tại Diễn đàn “Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển” do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức ngày 6/8, TS. Trần Du Lịch – thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng – đã đưa ra một so sánh đáng suy ngẫm: “Sản phẩm của thị trường bất động sản hiện nay giống như một chiếc máy bay chỉ có hạng thương gia, hạng nhất mà không có hạng phổ thông”.
Theo ông, sự phát triển thiếu cân bằng trong phân khúc bất động sản đang tạo ra một thị trường nhà ở mà người thu nhập trung bình và thấp không thể tiếp cận. Quá trình đô thị hóa hiện nay được ông đánh giá là “chuyển đất nông nghiệp thành đất hoang”, khi nhiều dự án xây xong nhưng không có người ở, gây lãng phí lớn.
T.S Lịch cũng đề xuất Quốc hội cần đổi mới phương thức giám sát bằng cách “giám sát tại bàn, không cần đi đâu”, tức tổ chức tổng hợp và phân loại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để phát hiện các chồng chéo, bất cập đang cản trở 5 loại thị trường: hàng hóa, tài chính, bất động sản, lao động và khoa học công nghệ. Ông nhấn mạnh, công nghệ và các công ty luật có thể hỗ trợ hiệu quả cho quá trình này, với chi phí thấp nhưng hiệu quả cao.
Khơi thông dòng vốn và thể chế
Cũng tại diễn đàn, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM – đánh giá cao kết quả giám sát chuyên đề của Quốc hội, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản và nhà ở xã hội.
Ông dẫn chứng, nhờ hoạt động giám sát, số lượng dự án bất động sản vướng mắc tại TP.HCM được cập nhật từ 220 lên 405 dự án. Trên phạm vi cả nước, con số này lên tới 2.981 dự án, liên quan tới hơn 7 triệu tỷ đồng và hàng chục nghìn hecta đất chưa được khai thông.
Từ kết quả này, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 161 và một loạt nghị quyết chuyên đề nhằm tháo gỡ các vướng mắc pháp lý, như xử lý cụ thể 64 dự án tại Đà Nẵng, Khánh Hòa và TP.HCM; thí điểm làm nhà ở xã hội, nhà thương mại bằng các loại đất không phải đất ở; cơ chế giải quyết phần quỹ đất 20% trong các dự án thương mại để phát triển nhà ở xã hội…
Người mua nhà lần đầu cần được hỗ trợ tín dụng
Bàn về giải pháp, ông Châu cho rằng hiện nay nguồn cung bất động sản giá phù hợp còn quá thiếu, đẩy giá nhà tăng cao, nhất là trong phân khúc nhà ở dành cho người thu nhập trung bình và thấp.
Ông kiến nghị cần có chính sách tín dụng ưu đãi dài hạn, lãi suất hợp lý và ổn định dành cho người mua nhà lần đầu, đặc biệt trong phân khúc nhà ở xã hội và nhà thương mại giá rẻ. Đây là cách thiết thực để “thêm hạng phổ thông” cho thị trường nhà ở, đảm bảo sự phát triển cân bằng và bền vững.