Nha đam (hay còn biết đến với tên lô hội) là loại thực vật có tính mát, nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Cây được ứng dụng nhiều trong đời sống hàng ngày, từ làm thức uống giải nhiệt hiệu quả cho đến chăm sóc da mặt. Bên trong cây chứa nhiều chất dinh dưỡng như các chất chống oxy hóa, các loại vitamin (A, C, E), magie, canxi, kẽm, axit folic.
Do nhu cầu thu mua số lượng lớn từ các doanh nghiệp chế biến nước giải khát, mỹ phẩm và của cả người tiêu dùng, những năm gần đây, nhiều hộ dân nhờ chuyển đổi sang mô hình trồng nha đam mà đạt được nguồn thu nhập ổn định, đặc biệt là không tốn công chăm sóc như nhiều cây trồng khác.
Được mua lại được giá, nha đam đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân.
Với đặc tính chịu hạn tốt, ít sâu bệnh và năng suất cao, vườn nha đam của bà Phượng (ngụ khu phố 2, phường Văn Hải, TP Phan Rang - Tháp Chàm, Ninh Thuận) đã đem lại hiệu quả kinh tế cao trong hơn 15 năm qua. Đặc biệt, nha đam năm nay vừa được mùa lại vừa được giá, khiến gia đình bà vô cùng phấn khởi.
“Tôi trồng nha đam từ nhiều năm nhưng chưa có năm nào giá nha đam cao như năm nay nên vui lắm. Năm nay thời tiết lại thuận lợi nên nha đam phát triển tốt, năng suất cao hơn năm trước”, bà nói. Bà Phượng cho biết, thổ nhưỡng ở Ninh Thuận không màu mỡ như các địa phương khác. Bù lại, loại đất pha cát cùng với khí hậu đầy nắng gió ở đây lại thích hợp với cây nha đam.
Hợp thổ nhưỡng, khí hậu Ninh Thuận, cây nha đam phát triển tốt, cho năng suất cao.
Bà Phượng chia sẻ, mỗi sào nha đam chỉ cần đầu tư khoảng 10 triệu đồng, bao gồm giống cây trồng, nhân công và phân chuồng. Sau khoảng 6 tháng từ ngày trồng cây con và chăm sóc, là có thể thu hoạch lứa đầu tiên. Một năm, tính trung bình có khoảng 10 đến 11 lần thu hoạch, sản lượng khoảng từ 4- 6 tấn/sào/đợt. Nha đam cực dễ trồng, ít khi mắc sâu bệnh nên dù người mới bắt đầu vẫn có thể thu về năng suất cao. Mỗi lần xuống giống nha đam như vậy, người nông dân có thể thu hoạch suốt trong 2 - 3 năm mới phải thay giống mới.
Thời điểm hiện tại, giá nha đam đang dao động từ 3.000 - 3.200 đồng/kg. Vào mùa hè nắng nóng, nhu cầu tiêu dùng nha đam tăng cao, có khi còn lên đến 7.000 - 8.000 đồng/kg. Năm vừa rồi, trừ đi các chi phí, bà Phượng lãi hơn 80 triệu đồng từ vườn nha đam. Bên cạnh đó, bà còn thu mua nha đam của các hộ dân trong vùng và bán lại cho công ty hoặc các chợ. “So với trồng nho, hành, tỏi trên diện tích đất này trước đây, cây trồng mới này đã giúp kinh tế gia đình khá hẳn lên, mà còn nhàn công hơn", bà tâm sự.
Trung bình mỗi cây nha đam thu hoạch được 1kg lá.
Ông Thụy (ở xã Bình Giã, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng thành công khi chuyển đổi từ trồng hồ tiêu, cà phê sang trồng nha đam giống Mỹ. Chỉ trong vòng 3 năm, ông Thuỵ mở rộng quy mô vườn nha đam từ 300m2 lên 5 sào đất, thu về đều đặn 120 triệu đồng/năm.
Trước đó, gia đình ông sống bằng vườn trồng tiêu và cà phê với thu nhập ổn định. Nhưng vài năm nay, hồ tiêu liên tục mất giá, còn cà phê thì già cỗi, năng suất kém và muốn trồng lại thì tốn rất nhiều tiền. Tìm hiểu trên internet, ông Thụy biết được cây nha đam dễ trồng, nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu lại rất lớn. Từ đó, ông tính toán rồi quyết định nên nhập từ Mỹ về trồng thử nghiệm.
Cây dễ chăm sóc vì hiếm khi gặp sâu bệnh.
Trong thời gian thử nghiệm đó, mỗi ngày ông cắt được khoảng 50kg nha đam và chủ yếu bán cho người dùng quanh vùng. Năm 2019, ông Thụy quyết định mở rộng diện tích trồng nha đam, cây cho năng suất ổn định 3 tấn/sào, gặp may cũng là lúc các doanh nghiệp chế biến nước giải khát vào thu mua lá số lượng lớn với giá từ 2.700 – 4.000 đồng/kg. Ông Thụy cho biết so với cây tiêu và cà phê thì cây nha đam canh tác thuận lợi hơn, ít tốn công chăm sóc, sâu bệnh không gây hại, thậm chí là không cần sử dụng đến thuốc bảo vệ thực vật.
“Lúc đó tôi nhập về trồng thử, chủ yếu cho cây sống trên đất rồi tính sau, giờ thì cây đã ổn rồi. Thời điểm từ tháng 11 đến tháng 5 là nhu cầu tiêu thụ hàng nhiều, các công ty rất thiếu nguồn nguyên liệu lá nha đam nên đẩy giá lên rất cao, có khi mua từ 4.000 - 5.000 đồng/kg lá", ông Thụy chia sẻ.
Mỗi năm gia đình ông Thụy thu về khoảng 120 triệu đồng từ vườn nha đam.
Nha đam thuộc họ cây xương rồng, có tính mát, giải nhiệt hiệu quả nên thường được dùng để chế biến nước giải khát như nước ép nha đam, nha đam đường phèn, sữa chua nha đam, thạch nha đam... Đây còn là “thảo dược” hữu ích đối với chị em trong làm đẹp, giúp làm dịu da, giảm mụn, mờ nếp nhăn. Bên cạnh đó, cây còn ứng dùng để làm cảnh trong gia đình rất phổ biến, bởi có khả năng chịu hạn, sống khỏe và lá đẹp xanh quanh năm.
Nha đam đa công dụng, vừa giải nhiệt mùa hè, làm đẹp da lại vừa có thể dùng trang trí trong nhà.