Xăng dầu lại than lỗ!

Trong lần điều chỉnh gần nhất vào ngày 3/9, giá xăng được giảm gần 1.200 đồng/lít; các mặt hàng dầu giảm từ 111 - 785 đồng/lít, kg. Tính từ đầu năm, giá xăng đã giảm 7 lần (tổng cộng 5.586 đồng/lít) và tăng 4 lần (tổng cộng 5.040 đồng/lít). Giá xăng hiện tại đang thấp hơn cuối năm ngoái khoảng 500 đồng/lít.

Mặc dù giảm tương đối khớp với xu hướng giá thế giới nhưng cơ cấu giá xăng dầu Việt Nam vẫn được giới chuyên giá đánh giá rằng bất hợp lý khi phải gánh quá nhiều loại thuế phí, vốn đang chiếm quá nửa so với giá bán lẻ ra thị trường.

TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng viện Quản lý Kinh tế Trung ương cho rằng: “Doanh nghiệp xăng dầu lãi gấp ba lần trong quý II so với cùng kỳ năm trước là điều đáng ngạc nhiên và khá bất ngờ. Vậy vấn đề đặt ra đây có phải là lợi nhuận siêu ngạch của một doanh nghiệp độc quyền hay không? Khoản lợi nhuận khủng như thế liệu có sự chênh lệch giữa giá nhập khẩu và giá bán ra hay không. Trong khi đó những lần báo cáo gần đây doanh nghiệp xăng dầu thường kêu lỗ”.

TS. Lê Đăng Doanh lo ngại: “Vậy cơ chế quản lý giá cả về xăng dầu có đảm bảo công bằng lợi ích giữa người dân và doanh nghiệp Nhà nước hay không? Nếu chưa công bằng thì thiếu sót đó ở khâu nào cần phải làm rõ, ai chịu trách nhiệm cũng cần phải đưa ra. Điều đáng nói, một doanh nghiệp độc quyền lãi lớn, trong khi các doanh nghiệp khác và người dân chịu thiệt thòi. Xét về lợi ích quốc dân, số tiền thuế Nhà nước thu được từ khoản lãi của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu khó có thể bằng lợi ích từ việc các doanh nghiệp và người dân hưởng lợi từ giá xăng dầu giảm. Có thể nói lợi ích của người dân chưa được đặt trên lợi ích của doanh nghiệp độc quyền. Để tình trạng này xảy ra, rõ ràng các cơ quan quản lý về giá chưa làm đúng chức năng, hết trách nhiệm để người tiêu dùng chịu thiệt.

Doanh nghiệp xăng dầu khăng khăng đang lỗ khoảng 500 đ/lít

Mới đây, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), ông Ngô Sơn Hải cũng than rằng: "Chênh lệch tỷ giá đã ảnh hưởng đến lĩnh vực điện là rất lớn, riêng tỷ trọng điện của TKV chiếm 10-15% toàn hệ thống đã phát sinh lỗ khoảng 1.200 tỷ đồng, nếu cộng tất cả các con số mà cả TKV và PVN đưa ra trong lĩnh vực điện thì khả năng khoản phát sinh lỗ do tỷ giá có thể gấp hơn 10 lần con số 1.200 tỷ đồng do TKV thống kê."

Ông Ngô Sơn Hải cũng nhấn mạnh, về phía Tập đoàn cũng đang thống kê số liệu để báo cáo Bộ Công thương để có hướng giải quyết, vì điều này có ảnh hưởng rất lớn đến ngành điện nói chung. Nếu tất cả các đơn vị điện của TKV, PVN cũng lại đưa hết vào giá điện sẽ tác động rất lớn tới bức tranh tài chính của Tập đoàn. 

Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia Trương Văn Phước khẳng định: “Tôi không nghĩ rằng với sự điều chỉnh tỉ giá này tạo nên một biến động quá lớn dưới góc độ giá thành bởi khi tính toán bài toán lỗ này, doanh nghiệp đã bỏ qua chênh lệch lãi suất giữa hai đồng tiền là tiền vay ngoại tệ với lãi suất rất thấp và tiền vay là đồng Việt Nam lãi suất cao.

Cụ thể, từ năm 2011 đến nay, lãi suất vay của VND bình quân là khoảng 10%/năm. Như vậy, 5 năm lãi suất của VND là 50%/năm. Trong khi đó, bình quân lãi suất của USD là 5%/năm, nghĩa là lãi suất của đồng USD vay là 25%/năm. Như vậy, người vay ngoại tệ từ đầu năm 2011 đến nay có lợi thế tiết giảm là 25% về lãi suất. Trong khi đó, đầu năm 2011, 1 USD tương đương 19.500 đồng, đến thời điểm hiện tại là 22.500 đồng, tức là mức tăng là 3.000 đồng, tương đương 15%. Trong 5 năm đó, việc tiết giảm được 25% về chênh lệch lãi suất, doanh nghiệp chỉ chịu thiệt 15% về tỉ giá. Chênh lệch giữa lãi suất và tỉ giá là 10%. Như vậy, các doanh nghiệp vay ngoại tệ được hưởng lợi chứ không phải thiệt hại hay thua lỗ.

Khi doanh nghiệp tính toán bài toán lỗ-lãi, họ chỉ tính có một phần, ví dụ trước đây doanh nghiệp vay 1 triệu USD tương đương với 20 tỉ đồng (1 USD xấp xỉ 20.000 VND). Nếu điều chỉnh tỉ giá lên 22.000 đồng, họ sẽ so sánh giữa 2 mức này và nghĩ rằng mình bị lỗ 2.000 đồng. Họ quên rằng trong những năm vừa rồi, khi họ vay ngoại tệ, chênh lệch về lãi suất rất lớn so với lãi suất họ vay bằng tiền đồng. Nói vậy để các doanh nghiệp tính toán một cách chính xác về khái niệm lãi hay lỗ ở đây.”

Trả lời báo chí mới đây, Thứ trưởng Bộ Công Thương thừa nhận, trong cơ cấu giá xăng hiện có nhiều loại thuế phí, do đó, muốn tăng hay giảm bớt các chi phí để tạo điều kiện giảm giá xăng dầu đều được. Tuy nhiên, Thứ trưởng cho rằng, thêm hay bớt phí phải phù hợp với tình hình thực tế.

Cũng theo Bộ Công Thương, hiện giá xăng dầu của Việt Nam đã phù hợp với giá thế giới. Nếu so sánh với các nước trên thế giới, nhất là các nước láng giềng, thì giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam không phải ở mức cao. Thống kê từ 174 quốc gia và vùng lãnh thổ, trước lần điều chỉnh hôm 3/9, giá xăng của Việt Nam thấp thứ 47, thấp hơn so với Lào, Campuchia và Trung Quốc.

Tin tức mới nhất về Kinh doanh độc giả đọc tại đây.

Cao Phong

Nên đọc

Vinhomes xác lập hàng loạt kỷ lục mới trong mùa trung thu 2015

Thời tiết 17/9: Cả nước mưa lớn trên diện rộng

Tôm Mỹ, tôm Việt và nỗi lo mang tên TPP

Những sai lầm cần loại bỏ khi sử dụng máy xay sinh tố