Virus SARS CoV-2 có thể sống trên các bề mặt bao lâu?

Tính đến thời điểm 11h15 ngày 2/4, toàn cầu có 935.043 người nhiễm virus SARS CoV-2 (Việt Nam 222 ca), 47.273 người tử vong. Khi dịch Covid19 lây lan, nỗi sợ hãi của chúng ta về các bề mặt nhiễm bẩn cũng tăng. Bây giờ mọi người đã quen với cảnh ở nơi công cộng trên khắp thế giới, mọi người cố mở cửa bằng khuỷu tay, những người đi làm cố gắng đi tàu để tránh phải mở cửa, nhân viên văn phòng cọ xát bàn làm việc mỗi sáng...

Tổng khử trùng để chống dịch

Ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid19, các nhân viên trong trang phục bảo hộ phun khử trùng các siêu thị, công viên và đường phố. Việc khử trùng văn phòng, bệnh viện, siêu thị và nhà hàng đang tăng lên. Ở một số thành phố, các đội tình nguyện viên còn tỏa đi ban đêm để kỳ cọ bàn phím các máy rút tiền.

Giống như nhiều virus gây bệnh hô hấp khác, bao gồm cúm, virus SARS CoV-2 có thể lây lan trong các giọt nước bắn ra từ mũi và miệng một người nhiễm bệnh khi họ ho. Một cái ho có thể bắn ra tới 3.000 giọt nước. Các hạt nước li ti này “đậu” vào người khác, vào quần áo và các bề mặt quanh họ, nhưng một số hạt nhỏ hơn có thể lơ lửng trong không khí.

Cũng có một vài bằng chứng cho thấy virus cũng bị thải ra trong phân. Do đó, nếu một người không rửa tay sau khi đi vệ sinh có thể làm lây lan virus ra mọi thứ mà họ chạm vào.

Đáng nói là, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Bệnh dịch Mỹ (CDC), chạm vào một bề mặt hoặc một đồ vật có dính virus, và rồi sờ lên mặt "không được coi là cách lây lan chính của virus". Mặc dù vậy, CDC và WHO (Tổ chức Y tế thế giới) nhấn mạnh rằng cả hai cách rửa tay và làm sạch các bề mặt mà chúng ta hay chạm vào là chìa khóa để ngăn chặn virus lây lan.

Virus SARS CoV-2 bắn ra từ cơn ho của một người nhiễm bệnh và “đậu” trên một bề mặt nào đó, tối đa nó sống 9 ngày

Do đó, dù chúng ta vẫn chưa biết chính xác bao nhiêu ca nhiễm virus do lây từ các bề mặt nhiễm SARS-CoV-2, các chuyên gia khuyên hãy nên cẩn thận.

Virus SARS CoV-2 tồn tại trong bao lâu?

Một trong những khía cạnh chưa rõ là SARS-CoV-2, tên của loại virus Corona chủng mới gây dịch bệnh Covid 19, có thể sống bao lâu bên ngoài cơ thể con người. Một số nghiên cứu trên các loại virus Corona khác, bao gồm SARS (Hội chứng viêm hô hấp cấp tính) và MERS (Dịch cúm Trung Đông), cho thấy chúng có thể sống trên các bề mặt kim loại, thủy tinh, và nhựa trong khoảng 9 ngày, trừ khi chúng được khử trùng đúng cách. Một số thậm chí có thể tồn tại tới 28 ngày trong điều kiện nhiệt độ thấp.

Các virus Corona được đặc biệt biết đến về khả năng phục hồi ở những nơi chúng có thể tồn tại. Và các khoa học gia hiện đang bắt đầu hiểu hơn khả năng này có thể ảnh hưởng như thế nào đến sự lây lan của virus SARS CoV-2.

Neeltje van Doremalen - một nhà vi khuẩn học tại Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), và đồng nghiệp của bà ở Hamilton, Montana, đã làm một số thử nghiệm để xem SARS CoV-2 có thể sống bao lâu ở các bề mặt khác nhau. Nghiên cứu này, chưa được công bố ở bất kỳ tạp chí khoa học nào, chỉ ra rằng virus có thể tồn tại ở các giọt nước lơ lửng trong không khi cho tới 3 giờ sau khi bắn ra từ một cái ho. Những hạt nước li ti, từ 1-5 micrometres, bé hơn 30 lần bề ngang sợi tóc - có thể tồn tại vài giờ trong không khí tĩnh.

Điều này có nghĩa là virus lưu chuyển trong hệ thống điều hòa không khí không được lọc sẽ chỉ tồn tại vài giờ, đặc biệt là khi các giọt nước có xu hướng lắng xuống bề mặt nhanh hơn trong không khí bị xáo trộn.

Nhưng nghiên cứu của NIH cho thấy virus SARS-CoV-2 tồn tại lâu hơn ở hộp giấy - tới 24 giờ, và tới 2-3 ngày trên bề mặt nhựa và thép không gỉ. Nghiên cứu chỉ ra rằng virus có thể tồn tại lâu như vậy ở tay nắm cửa, bàn làm việc bọc nhựa hoặc các bề mặt cứng khác. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng tìm ra rằng, bề mặt bằng đồng có thể tiêu diệt virus trong khoảng 4 giờ.

Nhưng có một cách nhanh hơn: Nghiên cứu cho thấy virus SARS CoV-2 có thể bị làm cho ngưng hoạt động chỉ trong một phút bằng cách khử khuẩn các bề mặt bằng cồn 62%-71%, hoặc thuốc tẩy hydro peroxide 0,5% hay thuốc tẩy gia dụng có chứa 0,1% sodium hypochlorite. Nhiệt độ và độ ẩm cao hơn cũng có xu hướng khiến các virus khác chết nhanh hơn, mặc dù nghiên cứu chỉ ra rằng một virus Corona có liên quan gây ra dịch bệnh SARS có thể bị tiêu diệt bởi nhiệt độ 56 độ C ở tỷ lệ khoảng 10.000 virus trong mỗi 15 phút.

Người dân thường xuyên đeo khẩu trang để chống virus

Dù không có số liệu chỉ ra có bao nhiêu virus trong một giọt nước li ti bắn ra từ một cái ho của một người nhiễm bệnh, nghiên cứu trên các virus cúm cho thấy các giọt nước nhỏ hơn có thể mang tới khoảng vài chục ngàn bản sao của virus cúm. Tuy nhiên, việc này khác nhau tùy thuộc vào chính loại virus, nơi nó được tìm thấy trong đường hô hấp và ở giai đoạn nào của người nhiễm bệnh.

Trên quần áo và các bề mặt khó khử trùng, chưa rõ virus có thể sống được bao lâu. Mặc dù các khoa học gia vẫn đang thử nghiệm trên quần áo, nhưng các sợi tự nhiên có thể khiến virus bị khô nhanh chóng. Vincent Munster - Trưởng bộ phận sinh thái virus tại Phòng Thí nghiệm Rocky Mountain, đồng thời là một trong những trưởng nhóm nghiên cứu NIH, cho biết:

"Chúng tôi suy đoán do vật liệu xốp, nó hút ẩm nhanh chóng và có thể bị mắc kẹt vào các sợi vải. Nhiệt độ và độ ẩm thay đổi cũng có thể ảnh hưởng tới việc virus SARS CoV-2 tồn tại bao lâu, và cũng có thể giải thích vì sao nó ít ổn định hơn trong các giọt nước lơ lửng trong không khí, vì chúng tiếp xúc nhiều hơn".

"Chúng tôi hiện đang chạy các thí nghiệm tiếp theo để nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm một cách chi tiết hơn" – ông nói thêm.

Theo Munster, khả năng virus SARS CoV-2 tồn tại quá lâu chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc rửa tay và vệ sinh các bề mặt và có khả năng virus này có thể lây truyền qua nhiều đường khác nhau.

Đại dịch COVID 19 đang lan rộng trên khắp thế giới với hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ có người nhiễm. Hãy tự bảo vệ mình, nghe theo lời khuyên của WHO và những chuyên gia hàng đầu để chống virus SARS CoV-2.

Tường Quyên

(Ảnh: Getty)

Nên đọc

Ngành y tế sẽ "thay da đổi thịt" trong và sau dịch Corona ?

Dịch Corona: Siêu thị vẫn đông đúc, trung tâm thương mại lại vắng vẻ

“Đả nữ” Ngô Thanh Vân thừa nhận nóng vội khi đăng tin về virus corona

Khó khăn chung và... thuận lợi riêng trong dịch bệnh Corona