VietinBank và BIDV gặp khó khi bị Bộ Tài chính “đòi” cổ tức

Đủ điều kiện để “đòi” cổ tức

Vừa qua, thừa lệnh Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn ký văn bản gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng về việc chi trả cổ tức của BIDV, VietinBank.

Trong công văn, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, theo quy định hiện hành, với các ngân hàng TMCP do nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ, người đại diện vốn nhà nước tại ngân hàng này phải lấy ý kiến NHNN và thống nhất với Bộ Tài chính về việc phân chia lợi nhuận.

Hiện phần vốn nhà nước tại BIDV trên 95,28%, VietinBank là 64,46% nhưng 2 ngân hàng này chưa hỏi ý kiến Bộ Tài chính trước khi thông qua phương án chia cổ tức tại Đại hội đồng cổ đông.

Do đó, Bộ Tài chính đề nghị NHNN chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước tại BIDV và VietinBank biểu quyết chia cổ tức năm tài chính 2015 bằng tiền mặt và nộp toàn bộ số cổ tức được chia vào ngân sách nhà nước.

Theo một chuyên gia ngân hàng, việc Bộ Tài chính đòi BIDV và VietinBank trả cố tức bằng tiền mặt có thể coi là động tác bộ này muốn kiểm nghiệm năng lực của các ngân hàng này. Nếu làm ăn tốt, thì việc Bộ Tài chính yêu cầu bằng tiền mặt cũng là việc bình thường.

Cũng theo chuyên gia này, việc Bộ Tài chính đòi BIDV và VietinBank chia cổ tức bằng tiền mặt đã có tác động lập tức đến hoạt động kinh doanh của 2 ngân hàng này.

Bộ Tài chính đủ điều kiện để đòi cổ tức của VietinBank và BIDV. Ảnh: Nguyễn Thoa

Bộ Tài chính sẽ có 4.600 tỷ đồng

Các chuyên gia phân tích của CTCP Chứng khoán TP.HCM (HSC) nhận định Bộ Tài chính dường như đã tính toán khoản thu cổ tức tiền mặt từ các ngân hàng này trong dự toán thu ngân sách năm 2016. Và với tình hình ngân sách quốc gia đang hạn hẹp, Bộ Tài chính sẽ không bỏ qua một khoản thu không nhỏ này.

Trong những năm trước, tất cả ngân hàng TMCP Nhà nước cũng thường trả cổ tức bằng tiền mặt để phù hợp với yêu cầu của Bộ Tài chính.

“Tuy nhiên, với thực trạng tỷ lệ an toàn vốn CAR hiện đang rất thấp ở cả BIDV (9,01% đối với ngân hàng mẹ và 9,8% đối với hợp nhất) và VietinBank (khoảng 10%), đại hội đồng cổ đông đã đồng ý với kiến nghị của Ban điều hành về phương án trả cổ tức bằng cổ phiếu để tăng CAR”, HSC bình luận.

Đại hội đồng cổ đông năm 2015 BIDV thông qua chi cổ tức năm 2015 bằng tiền mặt 10% nhưng đến năm nay, BIDV lại trình Đại hội năm 2016 chi trả cổ tức năm 2015 bằng cổ phiếu ở mức 8,5% để củng cố tỷ lệ CAR và được đại hội thông qua.

Cùng với đó, đại hội năm 2016 của VietinBank quyết định sẽ không chi trả cổ tức năm 2015 do đang vướng thủ tục sáp nhập với Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (PGBank). Tuy nhiên, bất kỳ khoản chi trả cổ tức nào liên quan tới các ngân hàng TMCP Nhà nước cũng đều phải được phê duyệt bởi cả NHNN và Bộ Tài chính.

Vậy nếu như việc “đòi” cổ tức thành công, Bộ Tài chính sẽ thu về cho mình số tiền không hề nhỏ. Theo tính toán của HSC, giả sử BIDV và VietinBank chi trả cổ tức tiền mặt tương ứng ở mức 8,5% và 8%, Bộ Tài chính sẽ thu về khoảng 2.769 tỷ đồng từ BIDV và 1.920 tỷ đồng từ VietinBank.

Số liệu chi trả cổ tức của các ngân hàng TMCP do NHNN nắm giữ cổ phần chi phối trong giai đoạn 2013-2015. Biểu đồ: Nguyễn Như

 BIDV và VietinBank đứng trước áp lực lớn

Theo HSC, việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt có thể sẽ là một động thái tích cực cho giá cổ phiếu của cả 2 ngân hàng trong ngắn hạn. Tuy nhiên, sự suy giảm vốn chủ sở hữu cũng không hề nhỏ trong khi hệ số CAR thấp. Do đó, tăng trưởng tín dụng trong nửa cuối năm 2016 cũng như kết quả kinh doanh có thể sẽ bị ảnh hưởng.

"Cả BIDV và VietinBank đang cố gắng để tăng thêm vốn và việc phát hành cổ phiếu là một quãng nghỉ phù hợp để 2 ngân hàng có thêm thời gian thu xếp vốn. Nếu kế hoạch đó không thực hiện được, 2 ngân hàng sẽ phải chi trả cổ tức bằng tiền mặt cho cổ đông nói chung chứ không phải chỉ riêng NHNN hay Bộ Tài chính. Điều này sẽ làm suy giảm hệ số CAR của mỗi ngân hàng từ 0,3-0,4%. Do đó, việc tăng thêm vốn cấp 1 sẽ trở thành một vấn đề thực sự cấp bách nếu các ngân hàng muốn duy trì mục tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm nay", HSC nêu quan điểm.

Chính điều này sẽ gây khó khăn cho BIDV và VietinBank trong việc đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm nay vì có hệ số CAR thấp, trừ khi những ngân hàng này tăng vốn cấp 1 (hiện nhiều ngân hàng đang gặp khó khăn khi tăng vốn cấp 1). Trên thực tế trả cổ tức bằng cổ phiếu là cách ngân hàng cải thiện vốn của mình. Hiện chưa có kết luận cuối cùng về vấn đề này.

Mai Trinh