Vi rút SARS CoV-2: Tại sao trẻ em và phụ nữ ít bị nhiễm?

Thông tin từ một nghiên cứu lớn của Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Trung Quốc, dựa trên 44.000 người và cho thấy 2,8% đàn ông bị nhiễm bệnh đã tử vong so với 1,7% phụ nữ. Chỉ có 0,2% trẻ em và thanh thiếu niên tử vong so với gần 15% số người trên 80 tuổi. Vậy chuyện gì đang xảy ra vậy? Bài viết của James Gallagher, phóng viên sức khỏe và khoa học của BBC News.

Có phải phụ nữ ít lây SARS CoV-2 hơn?

Có hai cách giải thích. Một là những nhóm này ít có khả năng bị lây nhiễm ngay từ đầu, hai là cơ thể của họ có khả năng đối phó với vi rút SARS CoV-2.

“Thông thường với các vi rút mới, tất cả mọi người đều có thể bị nhiễm, đó là điểm quan trọng” - tiến sĩ Bharat Pankhania từ Đại học Exeter cho ý kiến.

Điều này là vì không ai có khả năng miễn dịch với vi rút. Nhưng dù vậy, thường trong giai đoạn đầu của một đợt dịch, trẻ em có thể ít bị nhiễm vi rút hơn.

“Một lý do chúng ta chưa thấy nhiều trường hợp bị lây nhiễm ở trẻ em là chúng luôn được bảo vệ khi dịch bắt đầu bùng phát, phụ huynh luôn tìm cách giữ cho trẻ tránh xa bệnh tật” - tiến sĩ Nathalie MacDermott từ King College London, có ý kiến thêm.

Điều gì lý giải cho tỷ lệ tử vong ở trẻ em và phụ nữ khi bị nhiễm vi rút SARS CoV-2?

Điều gì đang cứu mạng sống phụ nữ và trẻ em?

Bạn có thể ngạc nhiên về sự khác biệt giữa tỷ lệ tử vong của nam giới và nữ giới do vi rút SARS CoV-2, nhưng các khoa học gia thì không. Theo họ, có thể sự khác biệt này ở nhiều loại bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả bệnh cúm.

Một phần của câu trả lời là đàn ông thường có sức khỏe kém hơn phụ nữ do có lối sống không lành mạnh như hút thuốc, bia rượu vì hút thuốc làm hỏng phổi của bạn. Đây có thể là một vấn đề đặc biệt ở Trung Quốc - nơi ước tính 52% nam giới phì phèo thuốc lá, trong khi chỉ 3% phụ nữ hút.

Nhưng cũng có những khác biệt trong cách hệ thống miễn dịch của đàn ông và phụ nữ phản ứng khi bị nhiễm trùng. Giáo sư Paul Hunter từ Đại học East Anglia, cho biết: “Nữ giới có các phản ứng miễn dịch thực chất khác nhau đối với nam giới, phụ nữ dễ mắc các bệnh tự miễn dịch và có bằng chứng cho thấy phụ nữ sản xuất kháng thể tốt hơn với vaccine chống cúm”.

Còn thai phụ thì sao? Câu trả lời chính thức là phụ nữ không có nguy cơ lây nhiễm khi mang thai nhưng các chuyên gia vẫn nghi ngờ. Mang thai tác động nhiều đến cơ thể, bao gồm làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Điều này sẽ giúp ngăn cơ thể họ từ chối thai nhi trong bụng mẹ, nhưng nó cũng khiến phụ nữ dễ bị nhiễm trùng hơn. Phụ nữ mang thai có nhiều khả năng tử vong vì cúm hơn so với phụ nữ không mang thai cùng tuổi.

Chính phủ Vương quốc Anh cho biết “không có dấu hiệu rõ ràng” rằng phụ nữ mang thai có nhiều khả năng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi vi rút SARS CoC-2.

“Tôi không tự tin lắm. Nó dựa trên dữ liệu từ chính phụ nữ mang thai, vì vậy tôi không nghĩ bạn có thể nói mọi thứ đều ổn. Nếu đó là vợ tôi, tôi sẽ khuyến khích cô ấy đề phòng, rửa tay, cứ thế và cẩn thận gấp đôi”. - Giáo sư Hunter nói.

Trẻ em có bị vi rút SARS CoV-2 không và triệu chứng thế nào?

Có, trẻ em có thể nhiễm vi rút SARS CoV-2. Có những trường hợp nhỏ nhất mới được vài ngày tuổi. Có rất ít thông tin về các triệu chứng nhiễm vi rút này ở trẻ em, nhưng chúng có vẻ nhẹ, sốt, sổ mũi và ho.

Bạn có thể sẽ nghĩ trẻ em sẽ bị khá nặng. Đó là trường hợp bị cúm khi trẻ dưới 5 tuổi và đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi có nguy cơ biến chứng cao hơn.

Đã có một số trường hợp có biến chứng nặng hơn và những người có vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như hệ thống miễn dịch yếu hoặc hen suyễn nghiêm trọng, sẽ có nguy cơ cao hơn. Nhưng nhìn chung, vi rút SARS CoV-2 có vẻ nhẹ hơn ở trẻ em.

Những triệu chứng bệnh nhân nhiễm vi rút SARS CoV-2.

Vậy tức hệ miễn dịch của trẻ có thể kháng lại vi rút SARS CoV-2?

Có sự khác biệt quan trọng giữa hệ thống miễn dịch của trẻ và người lớn. Ở thời thơ ấu, hệ thống miễn dịch của trẻ còn non nớt và có xu hướng phản ứng thái quá, đó là lý do tại sao sốt cao rất phổ biến.

Một hệ thống miễn dịch đi vào trạng thái quá tải luôn là một điều tồi tệ bởi vì nó có thể làm hỏng phần còn lại của cơ thể và là một trong những lý do vi rút SARS CoV-2 có thể gây tử vong.

“Bạn nghĩ nó sẽ trở nên quá tải nhưng điều đó đã không xảy ra. Hẳn là có thứ gì trong vi rút SARS CoV-2 khiến nó không dễ dàng kích thích hệ thống miễn dịch ở trẻ em, nhưng thứ đó là gì thì vẫn chưa rõ. Chúng dường như không gây ra một phản ứng miễn dịch quá mức và một số trường hợp dường như còn không có triệu chứng” - tiến sĩ MacDermott nói.

Có một số bệnh mà chúng ta tốt hơn nên bị khi còn nhỏ, như thủy đậu là một ví dụ bởi vì cách cơ thể phản ứng ở những thời điểm khác nhau trong cuộc sống. Tuy nhiên, cũng nên nhớ là chúng ta có khá ít thông tin về trẻ em.

“Mối quan tâm của tôi là chúng ta chưa có đủ trường hợp bị lây nhiễm ở trẻ em để thực sự biết tỷ lệ tử vong là gì, đặc biệt là ở trẻ dưới một tuổi và trẻ sơ sinh” - bác sĩ MacDermott nói.

Tại sao vi rút SARS CoV-2 lại làm con người tử vong?

Triệu chứng nhiễm vi rút SARS CoV-2 bắt đầu bằng sốt và ho như triệu chứng mà nhiều người trong chúng ta hay gặp phải vào mùa Đông. Nhưng vi rút SARS CoV-2 mới này có thể khiến hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức. Một trong những triệu chứng nghiêm trọng hơn là hội chứng suy hô hấp cấp tính do viêm lan rộng trong phổi.

Viêm là cách cơ thể báo hiệu đã đến lúc chống lại nhiễm trùng và sửa chữa cơ thể. Ở mức độ đơn giản nhất là một vết cắt sẽ khiến ta cảm thấy đau, nhưng nó thực sự là cả một quá trình phức tạp trên khắp cơ thể.

“Viêm là một cơ chế hoạt động đòi sự cân bằng tốt, nếu nó đi sai, bạn sẽ chết. Vi rút gây ra tình trạng viêm đa cơ quan và các cơ quan bị viêm nặng không thể tiếp tục hoạt động như bình thường” - tiến sĩ Pankhania nói.

Nó khiến phổi không thể lấy đủ O2 và CO2 ra khỏi máu. Nó có thể ngăn thận làm sạch máu và làm hỏng niêm mạc ruột của bạn. Tiến sĩ Pankhania cho biết thêm: “Vi rút tạo ra một mức độ viêm khổng lồ đến mức bạn không chịu nổi... nó trở thành suy đa tạng”.

Và nếu hệ thống miễn dịch không thể vượt qua được vi rút thì cuối cùng nó sẽ lan đến mọi ngóc ngách của cơ thể và gây ra nhiều thiệt hại hơn cho các cơ quan bị viêm.

Tại sao người lớn tuổi dễ thiệt mạng?

Đây là sự kết hợp của hai thứ - một hệ thống miễn dịch yếu hơn và một cơ thể có khả năng đối phó kém. Chúng ta đều biết hệ thống miễn dịch của chúng ta trở nên yếu hơn theo tuổi tác.

“Chất lượng của các kháng thể bạn tạo ra khi bạn 70 tuổi kém hơn rất nhiều so với kháng thể của bạn khi 20 tuổi” - giáo sư Hunter nói.

Và có một số đề xuất cho rằng đàn ông lớn tuổi có thể dễ bị viêm mức độ cao, có thể tử vong. Ngoài ra, những va chạm bệnh tật cả cuộc đời ảnh hưởng đến các bộ phận của cơ thể và khiến cơ thể ít có khả năng sống sót khi bị nhiễm trùng.

“Nếu bạn 95 tuổi và chức năng thận của bạn ở mức 60% so với trước đây và sau đó nó bị tấn công bởi một thứ gì khác thì thận có thể không còn có thể hoạt động ở mức cần thiết để duy trì sự sống” - bác sĩ MacDermott nói.

Tường Quyên (Ảnh: Getty)