Triều Tiên sẽ hủy bỏ vụ thử hạt nhân lần thứ 6?

Bức ảnh ông Kim Jong-un đứng trước vật được cho là đầu đạn hạt nhân thu nhỏ, hay các nhà phân tích gọi là "quả cầu disco" được KCNA công bố vào ngày 9/3/2016. Ảnh: KCNA/CNN

Hơn một tháng sau khi các quan chức của Hoa Kỳ và Hàn Quốc cho biết rằng, Triều Tiên đã sẵn sàng cho lần thử hạt nhân thứ 6 và sau hai tuần kể từ khi các nhà phân tích cho biết bãi thử hạt nhân Punggye-ri “đã sẵn sàng”. Tuy nhiên, khi cả thế giới tin rằng nó sẽ diễn ra vào ngày thứ ba (25/4) thì nó lại không diễn ra.

Theo nhiều nguồn tin, thì có vẻ như Triều Tiên đã tiến gần đến mục tiêu về việc phát triển một đầu đạn hạt nhân có thể gắn trên một tên lửa hành trình đủ khả năng tấn công vào đất liền Hoa Kỳ.

Đâu là lý do của sự chậm trễ?

Trên CNN, Jean Lee – đến từ Trung tâm Wilson và là giảng viên chuyên ngành nghiên cứu Triều Tiên nói: “Tôi nghĩ sẽ an toàn hơn khi nói rằng họ sẽ tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ 6 này tại một số điểm. Họ đã hiệu chỉnh thời gian rất cẩn thận và thực sự họ còn cân nhắc nhiều yếu tố”.

Còn một quan chức Hoa Kỳ thì cho biết, quân đội Mỹ đã quan sát thấy nhiều hoạt động bất thường tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri ở Bắc Hamkyung, bao gồm việc đào bới tại cửa một đường hầm qua. Điều này chứng tỏ công tác chuẩn bị của Triều Tiên vẫn chưa xong và như thế vụ thử hạt nhân lần này có thể chưa diễn ra ngay lập tức.

Ông Lee cho rằng, trước khi bí mật tiến hành vụ thử này thì Triều Tiên sẽ phải xem xét cẩn thận các vấn đề trong nước và tình hình địa chính trị bởi nó (vụ thử hạt nhân) được sử dụng cho mục đích kỹ thuật và chính trị, khoa trương sức mạnh quân sự của chế độ và gửi đi những thông điệp mạnh mẽ đến với phe đối lập, cũng như kẻ thù ngoại quốc.

Trong quá khứ, các cuộc thử nghiệm hạt nhân hay tên lửa của nước này thường diễn ra trong một vài chu kỳ có thể đoán trước được, như theo thời gian để tận dụng địa chính trị hoặc vào những ngày lễ lớn để tận dụng sự nhiệt tình chủ nghĩa dân tộc. Điển hình như mới đây, Triều Tiên đã tiến hành phóng thử tên lửa vào ngày 16/4, chỉ một ngày sau ngày Lễ Mặt trời - ngày lễ quan trọng nhất trong năm của nước này. Mặt khác, vụ thử này cũng diễn ra đúng vào ngày Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence đến thăm Hàn Quốc và sau thời điểm Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đến thăm Mỹ khoảng 2 tháng.

Dựa theo logic đó, Triều Tiên sẽ tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ 6 vào đúng dịp kỷ niệm 85 năm ngày thành lập quân đội (25/4) hoặc ngày 25/6 nhân kỷ niệm 67 năm cuộc Chiến tranh Triều Tiên nổ ra là điều mà nhiều người nghĩ tới.

Tuy nhiên, theo Giáo sư John Delury từ Trường Nghiên cứu Quốc tế Yonsei ở Seoul thì với những ngày lễ quan trọng này, Triều Tiên có thể chọn bất kỳ ngày nào nếu họ muốn. Nhưng, vấn đề là nếu dựa quá nhiều vào mô tuýp thời gian này thì phía Bình Nhưỡng cũng có thể nhận ra và từ đó sẽ đưa ra những phản ứng phù hợp.

Do vậy, chính quyền ông Kim Jong-un có thể sẽ không tiến hành vụ thử vào những ngày này để chờ tàu sân bay USS Carl Vinson rời đi, khi đó họ tiến hành cũng chưa muộn. “Không ai bắt buộc họ phải phải tiến hành các vụ thử này theo một mốc thời gian cụ thể nào cả”, ông Delury cho biết.

Trò chơi đường dài

Trước đó, một số người đã tiên đoán rằng, cuộc thử nghiệm hạt nhân lần thứ 6 của Triều Tiên sẽ diễn ra vào ngày Lễ Mặt Trời, ngày kỷ niệm sinh nhật của người khai sinh ra đất nước, nhà lãnh đạo Kim Il-sung hoặc chậm hơn là vào ngày 25/4 như đã nói ở trên. Nhưng hai ngày lễ lớn đã trôi qua mà không có bất kỳ động tĩnh gì, ngoài một số chuyển động nhỏ tại Punggye-ri.

Có thể, Triều Tiên chỉ đang muốn tạo ra cái cảm giác bồn chồn, tê tê, gây sự chú ý cho cả thế giới thông qua việc chuẩn bị sẵn khu vực thử hạt nhân, tiến hành các buổi kiểm tra và cả những tuyên bố. Nhưng, dù là như vậy thì mục tiêu cuối cùng của họ vẫn là hết sức rõ ràng, đó là “sở hữu vũ khí hạt nhận có thể tiếp cận được đất liền Hoa Kỳ”, ông Lee nhấn mạnh.

Có thể khả năng của họ sẽ không mang lại lợi thế ngay lập tức khi đối phó với kẻ thù, nhưng không vì vậy mà bất kỳ ai có thể mơ hồ về khả năng của họ. Bởi, không ai ở bên ngoài cái các “cận thần” của ông Kim có thể chắc chắn tuyệt đối điều mà Triều Tiên có thể, không thể hoặc họ sẽ làm.

Triều Tiên đã sở hữu vũ khí mà họ mong muốn

Michael Hayden, cựu Giám đốc CIA từng dự đoán, Triều Tiên có thể tấn công Seattle (bang Washington) bằng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa gắn đầu đạn hạt nhân được sản xuất trong nước.

Trong khi đó, Triều Tiên thì nói rằng họ đã hoàn thành được một nửa số lượng công việc. Trước đó, một loạt các bức ảnh được công bố vào tháng 3/2016 cho thấy, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã đi kiểm tra những gì mà người Triều Tiên tuyên bố là một vũ khí hạt nhân được thu nhỏ - cái mà nhà phân tích gọi đó là “quả cầu disco”. Sự hiện diện của nó sau đó đã dẫn tới sự lo lắng về dấu hiệu của sự đầu cơ vũ khí nói chung và khả năng hạt nhân của Triều Tiên nói riêng.

Tiếp đến, sau cuộc thử nghiệm hạt nhân lần thứ 5 hồi tháng 9/2016, Bình Nhưỡng cho biết đã kích nổ đầu đạn hạt nhân được gắn trên một tên lửa, mặc dù vậy thông tin này đến nay vẫn chưa được kiểm chứng.

Tong Zhao, một thành viên thuộc Trung tâm chính sách toàn cầu Carnegie-Tsinghua ở Bắc Kinh cho hay, sau 5 lần thử nghiệm, Triều Tiên có khả năng đã thành công trong việc thu nhỏ một vũ khí hạt nhân phù hợp với việc gắn vào các loại tên lửa hành trình.

Các vụ thử chỉ là một cách để tăng sản lượng hoặc sức mạnh hủy diệt của đầu đạn hạt nhân và điều này không mang nhiều ý nghĩa nếu như Triều Tiên đã thực sự nắm quyền sở hữu công nghệ chế tạo đầu đạn hạt nhân thu nhỏ.

Như vậy, nếu đúng như những gì ông Zhao nói thì Triều Tiên có thể hoãn hoặc thậm chí là hủy bỏ hoàn toàn các cuộc thử nghiệm hạt nhân tiếp theo. Còn nếu họ tiếp tục thử nghiệm thì đó có thể chỉ là đòn bẩy, là một con chip thương lượng tiềm năng hoặc thậm chí là một cái gì đó mà họ có thể đưa ra để đối phó với những động thái cứng rắn từ Hoa Kỳ, có thể là trên bàn đàm phán.

Áp lực toàn cầu đang được kích hoạt?

Áp lực đè lên Triều Tiên hiện đang lớn dần, nhưng các chuyên gia cũng cảnh báo rằng, áp lực đó cũng chẳng để nói lên điều gì vì Triều Tiên trước đây thường đáp lại những áp lực và các biện pháp trừng phạt quốc tế bằng sự thách thức.

Trung Quốc, người ủng hộ quan trọng nhất và nền kinh tế có ảnh hướng nhất với Triều Tiên dường như cũng quá ngán ngẫm với những hành vi bất ổn từ người hàng xóm. Các chuyên gia cho biết, nếu Bắc Kinh muốn đánh Bình Nhưỡng bằng các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc như, ngừng việc xuất khẩu dầu hay nhập khẩu than thì khi đó nền kinh tế của Triều Tiên sẽ trở nên hấp hối.

Về phía Hoa Kỳ, Tổng thống Trump và chính quyền của ông nói rằng, hiện “tất cả các phương án đều đã nằm trên bàn”, bao gồm cả hành động quân sự.

Ở một diễn biến khác, Hoa Kỳ hiện cũng đã chuyển các tài sản quân sự sang khu vực áp sát bán đảo Triều Tiên - bao gồm cả nhóm tàu tấn công được dẫn đầu bởi tàu sân bay USS Carl Vinson; và mặc dù có một số “nhầm lẫn” về lịch trình, nhưng các nhà phân tích cho biết đó là dấu hiệu cho thấy Hoa Kỳ sẽ có những phản ứng mạnh mẽ.

Trên CNN, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ William J. Perry nói: nếu Triều Tiên tin rằng, ông Trump nghiêm túc trong việc đưa ra một lựa chọn quân sự thì mối đe dọa hiện nay có thể đẩy ông Kim lên bàn đàm phán như cái cách mà ông nội của ông, cố lãnh đạo Kim Il-sung đã làm hồi năm 1994.

Ông Perry nghĩ rằng, nhà lãnh đạo Triều Tiên hiện nay cũng đang tin tưởng là Hoa Kỳ có thể chuẩn bị hành động quân sự, nhưng một nghịch lý rằng: “Tình huống nguy hiểm này có thể sẽ tạo ra điều kiện thuận lợi để tiến tới một cuộc đàm phán ngoại giao thành công”.

Du Lang (Theo CNN)