Tết Đoan Ngọ và những điều cần biết

 Tết Đoan ngọ hàng năm được tổ chức vào ngày mùng 5/5 âm lịch. Năm nay 2019, Tết Đoan ngọ mùng 5/5 âm lịch rơi vào thứ 6 ngày 7/6 dương lịch.

Đoan ngọ là bắt đầu giữa trưa (Đoan: mở đầu, Ngọ: giữa trưa) còn dương là mặt trời, là khí dương, Đoan dương có nghĩa là bắt đầu lúc khí dương đang thịnh.

Nhiều người tin rằng khi ăn món ăn đầu tiên trong ngày này thì '"sâu bọ" trong con người của chúng ta sẽ bị tiêu diệt (ảnh Internet)

Tết Đoan Ngọ còn được dân gian gọi bằng một cái tên dân dã hơn: Tết Giết sâu bọ. Ở Đông Nam Á, thời tiết vào tháng Năm (âm lịch) thường rất nóng. Đây là thời điểm khí hậu nóng, côn trùng và sâu bọ sinh nở nhiều, nông dân cần phải tìm cách trừ diệt để bảo vệ cho sự canh tác, trồng trọt. Vì vậy, vào ngày này, tại nhiều nơi, người dân phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài gây hại cho cây trồng trên cánh đồng. Cũng nhiều người tin rằng, khi ăn món ăn đầu tiên trong ngày này thì sâu bọ, giun sán trong người cũng sẽ bị tiêu diệt.

Mâm cúng trong ngày Tết Đoan Ngọ

Theo truyền thống, mâm cúng dâng lên lễ gia tiên vào ngày Tết Đoan Ngọ gồm các loại trái cây như vải, mận (2 loại quả không thể thiếu); rượu nếp, bánh gio (bánh ú tro, bánh tro, bánh âm)...

Mâm cúng trong ngày tết Đoan Ngọ tùy vào nét đặc trưng riêng của từng vùng (ảnh Internet)

Tùy từng vùng miền, đồ cúng tết Đoan Ngọ sẽ có sự khác biệt đôi chút. Nếu như miền Bắc có bánh gio trong mâm cúng thì người miền Nam lại có bánh ú, miền Trung lại không thể thiếu thịt vịt.

Bánh gio là một loại bánh được làm từ gạo tẻ hoặc gạo nếp đã ngâm trong nước tro được đốt bằng củi các loại cây khô hay rơm, gói trong lá chuối hoặc lá dong.

Món bánh gio không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ (ảnh Internet)

Đặc biệt, cơm rượu nếp hoa vàng, cơm rượu nếp cẩm là món không thể thiếu trong mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ.

Mỗi món ăn, mỗi lễ vật có trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ đều mang những ý nghĩa riêng theo nét văn hóa của từng địa phương. Tuy nhiên, tất cả đều mang lòng thành kính, hướng tới Tổ tiên.

Tết Đoan Ngọ nên cúng lúc mấy giờ?

Tục lệ ngày xưa, người dân thường cúng Tết Đoan Ngọ vào sáng sớm, nhưng thực chất Tết Đoan Ngọ được tiến hành vào giờ chính Ngọ (giữa trưa) ngày 5/5 Âm lịch. Bởi Đoan nghĩa là mở đầu, Ngọ là khoảng thời gian từ 11 giờ tới 13 giờ.

Những nghi lễ thường làm trong ngày Tết Đoan Ngọ

- Tắm bằng thảo mộc

Người xưa thường lấy những cây thảo mộc đem rửa sạch rồi nấu lên làm nước tắm trong ngày diệt sâu bọ để xua đi tà khí, giúp cho cơ thể khỏe mạnh, tinh thần tỉnh táo sảng khoái hơn. Những loại cây có thể dùng để tắm như lá mùi già, bông mã đề, cỏ mần trầu...

- Tâm thanh tịnh

Giữ được tinh thần thoải mái, tâm thanh tinh, không mang tạp niệm thì làm việc gì cũng được thư thái, thành công. Trong ngày diệt sâu bọ, bạn nên dậy sớm, tập thể dục buổi sáng để hít thở không khí trong lành. Dù công việc bận đến mấy thì buổi trưa cũng nên có một giấc ngủ thư giãn tinh thần, tăng cường sức lực. 

- Phóng sinh

Ngày Tết Đoan Ngọ là thời điểm thích hợp bạn nên làm những việc thiện như phóng sinh để tu nhân tích đức cho bản thân và gia đình của mình. Ngoài ra, phóng sinh cũng là phương pháp loại bỏ những chuyện đau buồn một cách hiệu quả nhất. Bạn có thể đi lễ chùa cầu phật, cùng người thân của mình đi làm từ thiện... Những việc làm ý nghĩa ấy sẽ giúp bạn có một cái tâm trong sạch, thanh tịnh.

Dịp Tết Đoan Ngọ (5/5) là lúc tiết trời nóng bức nhất đồng thời là lúc chuyển mùa, sâu côn trùng được dịp sinh sôi. Vì thế, người dân thực hiện các nghi lễ diệt sâu bọ, dâng hương để cầu tai qua, nạn khỏi và mùa màng bội thu.

Hồng Liên