TCVN 14124:2024 về keo dán gỗ

Keo dán gỗ là vật liệu không thể thiếu trong ngành mộc, đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết các mảnh gỗ với nhau một cách chắc chắn. Keo dán gỗ có nguồn gốc từ các hợp chất hóa học hữu cơ, có tính chất dẻo dai, chịu lực, độ kết dính cao và khả năng chống thấm nước tốt. Việc sử dụng keo dán gỗ dần thay thế cho việc khoan, đục, đóng đinh,… giúp tăng cao tính thẩm mỹ cho ngôi nhà cùng với đó là việc thi công trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn.

Việc sử dụng keo dán gỗ được ưu tiên do khả năng bám dính tốt, đảm bảo sự ổn định và bảo vệ bề mặt tiếp xúc. Điều này giúp thay thế việc khoan, hàn hoặc sử dụng ốc vít phức tạp. Sử dụng keo dán gỗ không chỉ tiết kiệm thời gian và dễ thi công mà còn đảm bảo giá trị thẩm mỹ của công trình. Với đặc tính bám dính vượt trội, chịu lực cao và khả năng chống thấm nước hiệu quả, keo dính gỗ không chỉ tạo liên kết bền vững cho các sản phẩm gỗ mà còn có thể dán dính tốt trên nhiều loại vật liệu khác như gạch, đá. Điều này giúp dễ dàng trang trí nhà cửa, thi công nội thất hay sửa chữa các vật dụng một cách linh hoạt và hiệu quả.

Tuy nhiên, một thực tế hiện nay nhiều nhà chế biến gỗ, đặc biệt là các nhà sản xuất mDF (gỗ ép tỉ trọng trung bình) và ván dăm vẫn sản xuất keo dán để phục vụ cho nhu cầu riêng của họ, và nhiều doanh nghiệp đã nhập khẩu loại keo kém chất lượng cho thị trường trong nước để giảm chi phí sản xuất.

Keo dán gỗ nên đáp ứng những tiêu chuẩn chất lượng, độ bền nén trượt trước khi lưu thông trên thị trường. Ảnh minh họa

Keo dán gỗ kém chất lượng có thể gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng sản phẩm gỗ cũng như sức khoẻ của người sản xuất và người sử dụng. Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOcs) có áp suất hơi cao ở nhiệt độ bình thường bao gồm trong keo gỗ như formaldehyde và có tác động bất lợi đến con người và môi trường.

Điều này đòi hỏi keo dán gỗ phải đảm bảo các yêu cầu theo tiêu chuẩn và các quy định kỹ thuật để quản lý và kiểm soát chất lượng keo dán gỗ. Đặc biệt cũng cần xác định độ bền nén trượt của keo dán gỗ theo Tiêu chuẩn TCVN 14124:2024 Keo dán gỗ - Liên kết dán dính gỗ với gỗ - Xác định độ bền nén trượt do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố nhằm xác định độ bền nén trượt màng keo, với mẫu thử được nén trong các điều kiện chuẩn bị, ổn định và thử nghiệm quy định. Phương pháp này được áp dụng thử nghiệm keo dán cho liên kết giữa gỗ với gỗ. Phương pháp này không áp dụng để thử nghiệm cho các sản phẩm hoàn chỉnh.

Theo hướng dẫn tại tiêu chuẩn này, khi thử nghiệm nên sử dụng cân và thiết bị có khả năng cân tỷ lệ hỗn hợp keo dán gỗ trong khoảng sai số ± 1%. Thiết bị trộn để đảm bảo trộn đồng nhất các thành phần với sự thông khí tối thiểu của keo dán (trừ keo dán có bọt). Thiết bị trải keo như rulo máy lăn keo, máy trải keo hoặc dụng cụ quét tay thích hợp, có khả năng trải keo đồng đều trong phạm vi ± 5% độ dày mong muốn.

Thiết bị ép, được thiết kế để tạo áp suất cần thiết đồng đều trên toàn bộ diện tích ngoại quan của mẫu thử trong phạm vi ± 5% giá trị mong muốn. Nếu cần, các tấm kẹp được gia nhiệt có khả năng duy trì nhiệt độ quy định trong khoảng ± 2°C trong quá trình ép.

Máy thử, hoạt động ở chế độ nén, có khả năng duy trì tốc độ đầu chéo không đổi được xác định trước. Máy phải có khả năng xác định tải tối đa. Cường độ đo được phải nằm trong khoảng từ 15% đến 85% công suất của máy. Máy phải cho phép đo và ghi lại lực tác dụng với độ chính xác ± 1%. Máy thử phải trang bị một dụng cụ cắt có bệ đỡ tự điều chỉnh để đảm bảo lực phân bố đều theo phương ngang. Thiết bị phải được hiệu chuẩn thường xuyên theo tiêu chuẩn ISO 7500 - 1.

Nên sử dụng máy tự động hóa, đưa ra biểu đồ có thể đọc được dưới dạng milimét của chuyển động đầu chéo dưới dạng một tọa độ và lực tác dụng là tọa độ khác. Nên sử dụng thiết bị không quán tính. Đối với mục đích kiểm tra chất lượng keo dán gỗ, thử nghiệm tối thiểu ba mẫu lấy từ một trong ba tấm mẫu thử khác nhau. Khi yêu cầu độ chính xác cao hơn, thử tối thiểu năm mẫu lấy từ một trong bốn tấm mẫu thử khác nhau.

Nên bảo quản các mẫu thử trong môi trường ổn định cho đến khi được thử. Các mẫu thử có thể được lấy ra khỏi môi trường ổn định trong thời gian ngắn khi cắt mẫu thử. Để thực hiện phép thử này, phòng thử nghiệm cần có thông tin cơ bản quy định về các biến số/ thông số nhất định.

Trong quá trình báo cáo thử nghiệm phải bao gồm các thông tin sau: Viện dẫn tiêu chuẩn này TCVN 14124:2024; Thông tin đầy đủ về keo dán gỗ được thử nghiệm, bao gồm loại, nguồn gốc, mã số của nhà sản xuất, dạng vật lý, v.v ...; Loại gỗ được sử dụng, độ ẩm tại thời điểm trải kẻo và mô tả về bề mặt dán dính, bao gồm, nếu biết, tuổi của bề mặt; Ứng dụng và các phương pháp dán dính và điều kiện được sử dụng để chuẩn bị các mối nối thử nghiệm; Môi trường và nhiệt độ điều hòa, và quy trình ổn định được sử dụng cho các mẫu trước khi thử; Nhiệt độ và độ ẩm tương đối của phòng thử nghiệm; Tốc độ tác dụng lực hoặc tốc độ đầu cắt ngang; Số lượng các khối mẫu thử được thể hiện và kích thước của chúng; Số lượng các mẫu thử...