Tàu ngầm hạt nhân nhanh nhất thế giới: Vận tốc 82,8km/h, tượng đài hơn 50 năm chưa bị 'xô đổ'

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ ngày tàu ngầm hạt nhân K-222 của Liên Xô ghi dấu ấn trong lịch sử hàng hải với kỷ lục tốc độ không có đối thủ. Được mệnh danh là "chiếc tàu ngầm nhanh nhất thế giới", K-222 với vận tốc ấn tượng 82,8km/h đã trở thành biểu tượng của kỹ thuật tàu ngầm tân tiến mà vẫn chưa ai có thể vượt qua kể từ đó.

Vào cuối những năm 1950, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô và Hội đồng Bộ trưởng đã chính thức khởi động kế hoạch xây dựng một tàu ngầm hạt nhân có khả năng vận hành với tốc độ cao vượt bậc. Từ ý tưởng táo bạo ấy, K-222, ban đầu mang tên K-162, ra đời vào năm 1969, tại thành phố cảng Severodvinsk, nơi gắn liền với những công trình tàu ngầm kỳ vĩ của Liên Xô.

Chiếc tàu ngầm này nằm trong Dự án 661, một dự án đặc biệt được phát triển nhằm nâng cao sức mạnh hải quân của Liên Xô trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh diễn ra căng thẳng. Với chiều dài 106 mét và thân vỏ được làm từ titan - một vật liệu không chỉ nhẹ mà còn rất bền bỉ, K-222 không chỉ là một cỗ máy chiến tranh mà còn là một minh chứng cho sự sáng tạo không giới hạn của ngành kỹ thuật quân sự thời bấy giờ.

Đặc điểm nổi bật nhất và cũng là yếu tố khiến K-222 trở thành huyền thoại chính là tốc độ của nó. Trong các cuộc thử nghiệm vào năm 1969, K-222 đã đạt tới tốc độ 77,8km/h, vượt xa dự kiến ban đầu là 70,4 km/h. Đỉnh cao của tàu ngầm này đến vào năm 1971, khi nó vận hành hết công suất và đạt tốc độ tối đa 82,8km/h, một con số mà chưa một tàu ngầm nào khác có thể vượt qua kể từ đó, theo IFL Science.

Sự nhanh nhẹn của K-222 đã khiến nó trở thành cơn ác mộng tiềm tàng đối với Hải quân Mỹ và các đồng minh NATO trong suốt Chiến tranh Lạnh. Để so sánh, một trong những tàu ngầm nhanh nhất của Mỹ, tàu ngầm tấn công sử dụng năng lượng hạt nhân Seawolf, chỉ có thể đạt đến tốc độ 64 km/h. Điều này minh chứng cho sự vượt trội về kỹ thuật và công nghệ tàu ngầm của Liên Xô trong giai đoạn đó.

Tuy nhiên, đằng sau những thành tựu đó là những thử thách không nhỏ. Vận hành ở tốc độ cao đã tạo áp lực rất lớn lên kết cấu của chiếc tàu ngầm, đòi hỏi đội ngũ kỹ thuật viên phải đối mặt với các thách thức về bảo dưỡng và duy trì hoạt động ổn định của hệ thống. Không chỉ phức tạp và tốn kém, hoạt động bên trong tàu ngầm K-222 còn rất khó khăn. Tiếng ồn trong phòng điều khiển của tàu có thể lên đến 100 decibel, gần ngang với âm thanh tại một hộp đêm đông đúc, gây ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của thủy thủ đoàn.

Một sự cố lớn đã xảy ra vào tháng 9 năm 1980 khi tai nạn xảy ra trong quá trình bảo dưỡng lò phản ứng hạt nhân của K-222. Những vấn đề kỹ thuật phức tạp và chi phí vận hành quá lớn đã khiến tàu ngầm này phải ngừng hoạt động vào năm 1988 và sau đó bị tháo dỡ thành phế liệu vào năm 2010. Số phận của K-222 là một minh chứng rõ ràng cho cái giá phải trả để đạt đến những giới hạn công nghệ, nhưng nó cũng thể hiện rõ tinh thần dũng cảm và khả năng vượt qua những giới hạn mà con người có thể đạt được.

K-222 có thể đã dừng bước trong vai trò một tàu ngầm chiến đấu, nhưng di sản mà nó để lại vẫn sống mãi. Tốc độ 82,8km/h của K-222 vẫn là một kỷ lục chưa từng bị phá vỡ trong 'thế giới tàu ngầm'. Những khó khăn kỹ thuật và chi phí khổng lồ liên quan đến việc duy trì một tàu ngầm tốc độ cao như vậy đã khiến nhiều dự án tàu ngầm sau này chỉ tập trung vào khả năng tàng hình và hiệu quả vận hành thay vì tốc độ. Điều này càng khẳng định rằng K-222 là một sản phẩm của thời đại - một minh chứng cho tham vọng và sự quyết tâm của Liên Xô trong cuộc chạy đua với phương Tây.

*Theo IFL Science