Phú Mỹ Hưng có đi vào vết xe đổ của Metro?

“Không để Việt Nam là thiên đường của những kẻ trốn thuế”

Metro bị truy thu thuế 507 tỷ đồng.

Theo kết quả kiểm tra của Bộ Tài chính vào cuối năm 2014, có tới 11 tổng công ty có vốn đầu tư vào 24 doanh nghiệp FDI, với kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh từ 2011-2013 liên tục báo cáo bị thua lỗ. Nhưng thực tế cho thấy, số liệu từ một số trường hợp là không chính xác.

Mới đây, nổi bật nhất là việc Metro Cash & Carry Việt Nam (Metro) bị Tổng cục Thuế sau thanh tra đã ra quyết định truy thu số tiền thuế lên tới 507 tỷ đồng. Theo đó, vi phạm lớn nhất của Metro là số tiền điều chỉnh giảm lỗ đối với các chi phí nhượng quyền thương mại, không phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, dự phòng giảm giá hàng tồn kho, trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi chưa bảo đảm các điều kiện, thủ tục đã lên tới 335 tỷ đồng.

Tiếp theo là 110 tỷ đồng điều chỉnh giảm khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với khoản thu hỗ trợ quảng cáo, tiếp thị, khuyến mãi từ các nhà cung cấp. Còn lại 62 tỷ đồng là điều chỉnh thuế nhà thầu nước ngoài đối với các khoản chi phí bồi hoàn tiền lương trả cho công ty mẹ ở Đức để trả cho các nhân viên nước ngoài làm việc tại Metro ở Việt Nam.

Trong kết luận thanh tra, Tổng cục Thuế đã nêu rõ hình thức chuyển giá tinh vi của Metro với 4 nhóm hành vi, đứng đầu là hoạt động “gửi” giá ở công ty mẹ và các công ty liên kết tại Đức.

Vì Metro và công ty mẹ tại Đức có ký hợp đồng nhượng quyền thương hiệu từ khi đầu tư ở Việt Nam nên hàng năm, Metro phải trả chi phí này cho công ty mẹ. Chi phí lương, thưởng và phụ cấp cho ban giám đốc và chuyên gia nước ngoài trả cho các cá nhân thông qua Metro Cash & Carry tại Đức (chi phí bồi hoàn) cũng lên đến 699 tỷ đồng.

Trả lời phỏng vấn xoay quanh vụ việc Metro, chuyên gia kinh tế - TS Lê Đăng Doanh cho rằng, việc kiểm soát hoạt động chống chuyển giá tại Việt Nam còn nhiều hạn chế do hệ thống pháp luật chưa chặt chẽ cũng như sự hạn chế về nghiệp vụ của cơ quan thuế trước thủ đoạn chuyển giá tinh vi của các tập đoàn đa quốc gia.

“Không thể tạo thiên đường cho những kẻ trốn thuế đến Việt Nam làm ăn. Đó không phải là mục tiêu thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam”, ông Doanh nhận định.

Nhưng chuyển giá chưa phải là chiêu duy nhất của các doanh nghiệp ngoại tại Việt Nam.

Phú Mỹ Hưng: Lãi khủng vẫn “than”

Đường Nguyễn Văn Linh và Khu đô thị Phú Mỹ Hưng do Sino-Pacific (SPCC), công ty có vốn đầu tư trực tiếp của nhà thầu tai tiếng CSCEC, tư vấn xây dựng.

Ngoài việc báo lỗ, vẫn xuất hiện tình trạng các doanh nghiệp liên doanh hoạt động kinh doanh hiệu quả, có lợi nhuận cao nhưng vẫn tránh việc chia lãi cho đối tác nội là đại diện phần vốn Nhà nước. Điển hình là Công ty TNHH liên doanh Phú Mỹ Hưng (liên doanh giữa Công ty phát triển công nghiệp Tân Thuận - IPC với 100% vốn Nhà nước và Tập đoàn Central Trading & Development - CT&D Đài Loan) trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến 2014.

Theo đó, ước tính khoản lợi nhuận liên doanh phải chia cho IPC từ 2010-2014 là khoảng 1.444 tỷ đồng. Tuy nhiên, do tỷ lệ nắm giữ vốn của doanh nghiệp Nhà nước chỉ là 30%, không đủ quyền tự quyết về phân chia lợi nhuận, dẫn đến số tiền này bị liên doanh giữ lại với tỷ lệ biểu quyết thông qua là 67%. Nguồn lãi thu được theo đó được giải thích là sử dụng để tái đầu tư và phát triển kinh doanh.

Về câu chuyện nghi vấn nhiều công ty liên doanh đang thực hiện hành vi chuyển giá, dư luận từng phản đối việc Phú Mỹ Hưng chọn nhà thầu mang nhiều tiếng xấu để thực hiện các công trình lớn của công ty như dự án Happy Valley, Cresent Mall... Các dự án này đều được Phú Mỹ Hưng “chọn mặt gửi vàng” cho Tổng Công ty Xây dựng Trung Quốc (CSCEC) thi công. Đơn vị thi công này từng thực hiện nhiều dự án trên cả nước và đã có khá nhiều các bê bối bị phanh phui trong nước lẫn quốc tế như: vụ sập giàn giáo kinh hoàng gây chết người tại khu đô thị Mỗ Lao (Hà Nội), dự án thi công 7,69km cầu Cần Thơ nhanh chóng xuống cấp và một vụ việc khác có liên quan đến hối lộ của một dự án tại Philippines từng bị Ngân hàng Thế giới phản ánh.

Được biết, Công ty TNHH Tư vấn Xây dựng Sino-Pacific (SPCC), công ty có vốn đầu tư trực tiếp của CSCEC, còn được Phú Mỹ Hưng cho phép tư vấn và xây dựng nhiều dự án khác như Đại lộ Nguyễn Văn Linh, Khu chế xuất Tân Thuận, Nhà máy Điện Hiệp Phước, Khu đô thị mới Nam Sài Gòn (Phú Mỹ Hưng), Trung tâm triển lãm và Hội nghị quốc tế (SECC)...

Là đơn vị hoạt động lâu năm và có nhiều đóng góp cho sự phát triển chung của cơ sở hạ tầng và ngành bất động sản TP.HCM, tuy nhiên, việc dư luận đặt dấu hỏi Phú Mỹ Hưng đã quá ưu ái cho các đơn vị thi công là “gà nhà” không phải là không có cơ sở. Sự việc rất nhiều doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp liên doanh đang thuộc diện nghi ngờ để xác minh chuyển giá, liệu có diễn ra ở Phú Mỹ Hưng?

 Quân Vũ