Phát hiện ‘siêu giun' gần khu vực xảy ra vụ nổ lò phản ứng hạt nhân tồi tệ nhất lịch sử nhân loại

Qua một nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện ra những con giun tý hon sống trong môi trường có tính phóng xạ cao của Khu vực Loại trừ Chernobyl (CEZ) dường như đã phát triển sức mạnh mới, đó là khả năng miễn nhiễm với bức xạ. Theo tờ The Independent, đây là khu vực đã bị cấm tiếp cận đối với con người kể từ vụ nổ nhà máy điện hạt nhân vào năm 1986.

Thế nhưng, kể từ năm 2011, các nhà quản lý khu vực từng xảy ra thảm họa hạt nhân nổi tiếng nhất thế giới cho biết hiện đã có thể ghé thăm nơi này nếu tuân theo hướng dẫn. Trong nghiên cứu mới, Giáo sư sinh học Matthew Rockman của Đại học New York (Mỹ) và cộng sự Sophia Tintori đã đến thăm Khu vực cách ly Chernobyl (CEZ) vào năm 2019 và thu thập các mẫu của một loài giun tròn có tên Oscheius tipulae (hay tuyến trùng) - loại giun tí hon với cấu tạo gene đơn giản và có khả năng sinh sản nhanh chóng.

Được biết, các nhà khoa học thu thập các mẫu đất, trái cây thối rữa và một số vật liệu hữu cơ khác có chứa giun tại nhiều địa điểm có nồng độ phóng xạ khác nhau, đồng thời kiểm tra mức độ phóng xạ tại địa phương. Sau đó, họ mang những con giun về Đại học New York (Mỹ) để đông lạnh và nghiên cứu chúng.

Ông Rockman và bà Tintori đã giải trình tự ADN của 15 loài giun mà họ thu thập được từ Chernobyl và so sánh chúng với 5 dòng giun tròn được thu thập ở nơi khác. Họ nhận thấy, mặc dù các dòng giun khác nhau về khả năng chịu đựng tổn thương DNA nhưng những khác biệt này không tương ứng với mức độ phóng xạ tại các địa điểm thu thập, tức là cho dù sống ở nơi có lượng phóng xạ cao, bộ gene của chúng vẫn không bị tổn hại.

Hai nhà khoa học chia sẻ với tờ Daily Mail: "Chernobyl là một thảm họa có quy mô khó tin và chúng tôi vẫn chưa hiểu rõ tác động của sự kiện này đến những quần thể địa phương. Có phải sự thay đổi môi trường đột ngột đã chọn ra những loài, hoặc thậm chí các cá thể trong một loài, với khả năng kháng phóng xạ ion hóa tự nhiên tốt hơn?"

Mặc dù cẩn thận để không đưa ra kết luận vội vàng, nhưng họ bày tỏ hy vọng nghiên cứu này có thể hữu ích trong việc điều trị bệnh ung thư chẳng hạn. Nghiên cứu của họ đã được công bố trên tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (PNAS). Tiến sĩ Tintori cũng tiết lộ rằng khám phá thú vị này không có nghĩa là Chernobyl an toàn, nhưng nó cho thấy giun là loài động vật kiên cường, có thể chịu được những điều kiện khắc nghiệt.

Trước đây, giới khoa học cũng từng phát hiện một số sinh vật sống trong Vùng cấm Chernobyl có sự khác biệt về gene với đồng loại sống ở nơi khác. "Giun tròn hiện diện khắp nơi và sống rất nhanh, vì vậy, chúng có thể trải qua hàng chục thế hệ tiến hóa trong khi một loài động vật có xương sống thông thường mới đang khởi động", Matthew Rockman, giáo sư sinh học tại Đại học New York, nói.

Vùng cấm Chernobyl là khu vực rộng 2.700 km2 được thiết lập xung quanh nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, Ukraine, nơi xảy ra vụ cháy nổ vào tháng 4/1986 giải phóng lượng phóng xạ gấp 400 lần so với quả bom nguyên tử thả xuống Hiroshima, Nhật Bản trong Thế chiến II. Hơn 100.000 người đã được sơ tán khỏi thành phố Pripyat gần đó. Toàn bộ khu vực cách Kiev khoảng 100 km về phía Bắc được coi là không an toàn cho con người sinh sống kể từ đó. Đây được coi là thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất thế giới.