Nối thành công một trường hợp bị đứt lìa “của quý” phức tạp

Nạn nhân là anh T.C.T. (40 tuổi, tên đã được thay đổi).  Xuất phát từ những mâu thuẫn tình cảm gia đình, trong lúc đang ngủ say, anh đã bị vợ dùng kéo cắt đứt lìa dương vật. Sau khi bị cắt, anh được chính vợ mình đưa đi cấp cứu tại tuyến y tế cơ sở, rồi chuyển lên bệnh viện Chợ Rẫy.

Lúc nhập viện, bệnh nhân đã mất khá nhiều máu. Phần dương vật bị đứt lìa cũng đã được bảo quản và gửi kèm theo. Ê-kip trực của khoa Ngoại tiết niệu bệnh viện Chợ Rẫy đã lập tức khám và ghi nhận một vết thương đứt lìa dương vật, vị trí vết thương cách quy đầu khoảng 1cm, vết cắt rất sắc gọn.

Trước tình huống cấp bách, toàn bộ các quy trình tại khoa Cấp cứu, quy trình xét nghiệm COVID-19 và chuyển bệnh nhân lên phòng mổ đã được các y bác sĩ thực hiện một cách nhanh nhất có thể để tiết kiệm “thời gian vàng” trong việc phẫu thuật cho bệnh nhân. Với sự phối hợp nhanh chóng và chính xác của đội ngũ y bác sĩ bệnh viện Chợ Rẫy, ca phẫu thuật đã diễn ra thành công.

Bác sĩ Nguyễn Thành Tuân, khoa Ngoại tiết niệu Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết: “Những vấn đề khó khăn đối với trường hợp phẫu thuật này, thứ nhất, đến từ việc thời gian thiếu máu nóng của phần dương vật bị đứt rời là khá lớn. Theo đó, thời gian kể từ lúc bị cắt đến lúc nhập bệnh viện Chợ Rẫy là 7 giờ, trong khi thời gian tối ưu đối với những trường hợp này là dưới 6 tiếng đồng hồ. Thứ hai, dương vật bị cắt bằng một cây kéo, đòi hỏi các bác sĩ phải xử trí vết thương, rửa phần bị đứt rời đúng cách để tránh bị nhiễm trùng. Thứ ba, về mặt kỹ thuật, đây là một phẫu thuật khó, đòi hỏi phải sử dụng kính vi phẫu chuyên dụng, đồng thời, phẫu thuật viên phải được đào tạo về phẫu thuật vi phẫu, phẫu thuật mạch máu… Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, đặc biệt là tại khoa Ngoại tiết niệu, các bác sĩ đều trải qua quá trình đào tạo về phẫu thuật vi phẫu và phẫu thuật mạch máu, do một điều kiện rất đặc thù là bệnh viện Chợ Rẫy đã thực hiện những phẫu thuật khó, như phẫu thuật ghép thận cách đây từ rất lâu. Nhờ những yếu tố về con người và cơ sở vật chất, chúng tôi mới có thể xử lý được những tình huống cấp cứu khó như vậy”.

Theo bác sĩ Tuân, sau mổ, bệnh nhân T. đã có sự hồi phục rất tốt. Ngay sau khi nối xong, tại bàn mổ, các bác sĩ đã ghi nhận được tình trạng tưới máu tới dương vật bình thường.

Sau 10 ngày hậu phẫu, phần quy đầu đã hồng hào, tình trạng tưới máu tại chỗ rất tốt. Và bệnh nhân cũng đã được xuất viện với tiên lượng rất khả quan về khả năng phục hồi của phần dương vật được nối.

Theo PGS.TS.BS Thái Minh Sâm, Trưởng khoa Ngoại tiết niệu bệnh viện Chợ Rẫy, đứt lìa dương vật là dạng biến cố không thường gặp trong y khoa. Tại bệnh viện Chợ Rẫy, mỗi năm khoa Ngoại tiết niệu tiếp nhận từ 5-10 trường hợp tương tự. Theo số liệu thống kê, ở Mỹ mỗi năm trung bình có khoảng 250 trường hợp bị đứt lìa dương vật, với tỉ lệ tử vong lên tới 9%.

Đứt lìa dương vật thường xuất phát từ 3 nhóm nguyên nhân chính: bệnh nhân tự cắt do trầm cảm, rối loạn tâm thần; bị vợ, bạn gái… cắt do ghen tuông, mâu thuẫn về tình cảm, hoặc do tai nạn lao động, tai nạn giao thông.

“Theo nguyên tắc xử lý một cơ quan đứt lìa, thời gian để xử lý tình trạng đứt lìa dương vật được khuyến cáo là trong vòng tối đa 6 giờ. Tuy nhiên, nếu phần dương vật bị đứt lìa cũng như vết thương ở dương vật được xử lý đúng cách ngay từ đầu, thời gian này có thể kéo dài thêm mà vẫn có khả năng phẫu thuật thành công. Chẳng hạn trước đây, bệnh viện Chợ Rẫy đã từng nhiều lần phẫu thuật nối thành công dương vật sau 9-10 giờ kể từ khi bị đứt lìa”, PGS.TS.BS Thái Minh Sâm chia sẻ.

Về cách xử lý ban đầu, nếu ai đó chẳng may gặp phải trường hợp hy hữu tương tự, bác sĩ Thái Minh Sâm cho biết nên nhanh chóng làm sạch phần dương vật bị đứt lìa, quấn trong một chiếc gạc sạch, sau đó bỏ vào trong 2 lớp túi ni-lông, cột chặt miệng túi lại và bỏ túi vào môi trường nước đá đang tan (không để phần dương vật bị đứt lìa tiếp xúc trực tiếp với nước đá). Phần đầu gần (vết thương trên thân thể bệnh nhân) nên được băng ép lại để cầm máu. Sau đó, lập tức chuyển bệnh nhân và khúc dương vật bị đứt lên các cơ sở y tế chuyên sâu để nối lại.

“Đứt lìa dương vật, trong rất nhiều trường hợp, không chỉ liên quan đến vấn đề y khoa mà còn là vấn đề của xã hội và pháp luật. Một khi xảy ra sự cố, mọi người cần chú ý đến nguyên tắc xử lý ban đầu là bảo quản trong môi trường lạnh và tôn trọng “thời gian vàng” thì mới có thể cấp cứu và phẫu thuật thành công cho bệnh nhân”, PGS.TS.BS Thái Minh Sâm khuyến cáo.