Nguồn vốn cho vay nhà ở xã hội trong năm 2023 không thiếu

Theo các chuyên gia, bên cạnh những vướng mắc về cơ chế, chính sách, quy trình thủ tục và không thực thi; quy hoạch và quỹ đất, giải phóng mặt bằng khó khăn thì một nguyên nhân nữa là nguồn vốn chưa bền vững và lợi nhuận từ các dự án nhà ở xã hội chưa thu hút.

Chia sẻ tại một hội thảo mới đây,  TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho biết, thị trường nhà ở xã hội đã sôi động trở lại trong hai năm qua. Tuy nhiên, hiện này vẫn còn nhiều điều cần phải bàn khi việc đầu tư nhà ở xã hội vẫn gặp khó khăn, thách thức.

Do đó, ngoài việc kiến nghị tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, khung pháp lý, TS. Cấn Văn Lực còn kiến nghị Chính phủ cần nhanh chóng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quy hoạch, thủ tục xét duyệt và quỹ đất. Ngoài ra, cần quyết liệt tạo lập nguồn vốn bền vững để phát triển nguồn cung nhà ở xã hội.

Chia sẻ về nguồn vốn, ông Huỳnh Văn Thuận cho biết, Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam được giao tổng số 15.000 tỷ đồng để cho vay chương trình nhà ở xã hội bằng nguồn vốn phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và số vốn còn lại để cho vay trong năm 2023 là gần 11.000 tỷ đồng.

"Như vậy, khẳng định về nguồn vốn để cho vay chương trình này trong hai năm 2022 và 2023 là không thiếu”, ông Thuận nói.

Theo ông Thuận thì có 5 nhóm ưu tiên gồm người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật; người có thu nhập thấp, hộ nghèo tại khu vực đô thị; người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định.

Ông cho biết, đến nay, dư nợ cho vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội đạt 10.729 tỷ đồng với 29.577 khách hàng còn dư nợ.

Bên cạnh đó, thực hiện Nghị quyết số 11 năm 2022 của Chỉnh phủ, Ngân hàng Chính sách xã hội được giao 15.000 tỷ đồng để cho vay chương trình nhà ở xã hội và số vốn còn lại để cho vay trong năm 2023 là gần 11.000 tỷ đồng.

Theo ông Thuận, danh sách các địa phương gửi về có nhu cầu vốn chỉ hơn 4.300 tỷ đồng, như vậy còn hơn 7.000 tỷ đồng. Lý giải tình trạng "ế" vốn này, theo ông Huỳnh Văn Thuận thì có nhiều nguyên nhân.

Thứ nhất, nguồn cung nhà ở xã hội tại các địa phương còn khan hiếm, nhiều công trình chưa khởi công theo kế hoạch đăng ký, giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện công trình.

Thứ hai, nhiều đối tượng có nhu cầu nhưng qua rà soát không đủ điều kiện vay vốn (chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để thực hiện việc xây dựng mới nhà để ở, đối tượng thuộc diện có phát sinh nộp thuế thu nhập cá nhân…).

Và cuối cùng là một số dự án nhà ở xã hội đã được chủ đầu tư thế chấp vay vốn ngân hàng thương mại thực hiện dự án. Khi bán cho người mua nhà chưa giải chấp nên khi các hộ này làm thủ tục vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội không thực hiện được việc đăng ký giao dịch bảo đảm, không đáp ứng được điều kiện về bảo đảm tiền vay để được giải ngân.

Từ những nguyên nhân trên, ông Thuận kiến nghị Bộ Xây dựng phối hợp với chính quyền địa phương chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, xác định nhu cầu vay vốn của các đối tượng. Cạnh đó, cần đôn đốc các chủ đầu tư đẩy nhanh tốc độ triển khai các dự án nhà ở xã hội, tạo nguồn cung mới.

"Các bộ, ngành cần rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật. Đồng thời kịp thời ban hành cơ chế, chính sách có liên quan đến nhà ở, quy hoạch, phát triển quỹ đất, phát triển nhà ở theo dự án, phát triển nhà ở theo Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia và chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương", ông Thuận kiến nghị.

Chia sẻ về vấn đề cho vay, ông Nguyễn Minh Trí, thành viên Hội đồng Thành viên Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) cũng cho hay, ngân hàng lo nhất hiện nay là pháp lý của dự án. Nếu pháp lý dự án đảm bảo, năng lực doanh nghiệp đảm bảo thì ngân hàng sẵn sàng cho vay để doanh nghiệp thực hiện dự án nhà ở xã hội.