Người tiêu dùng hoa mắt trước ma trận nông sản

Hoa quả Trung Quốc và Việt Nam đánh đố người tiêu dùng.

Lẫn lộn hàng ngoại, hàng nội

Có mặt tại chợ cá Yên Sở (Hoàng Mai, Hà Nội) vào lúc 0 giờ ngày 28.3. Đây là một trong những chợ cá lớn nhất Hà Nội chuyên cung cấp đồ thủy sản cho cả thủ đô và một số tỉnh lân cận như: Hưng Yên, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Phú Thọ…. bằng xe ôtô và xe gắn máy.

Các tiểu thương tại chợ cá Yên Sở cho biết: “Tầm giờ nào có loại cá đấy(!)”. Nếu khách đến vào lúc 0 giờ, các chủng loại cá tại chợ chủ yếu là: Trôi, trắm, mè, rô phi, rô đồng,… phải đến 4-5 giờ sáng thì mới có các loại cá “đắt tiền” như: Cá tầm, cá quả, cá chình.

Theo tìm hiểu của PV, các loại thủy sản kinh doanh tại chợ rất đa dạng về chất lượng, chủng loại và mức tiêu thụ tại đây khá lớn. Theo bà Nhần – tiểu thương tại chợ cá Yên Sở: “Khách muốn số lượng bao nhiêu, loại thủy sản nào chúng tôi đều có thể đáp ứng, giao hàng tận nơi theo yêu cầu, nhưng phải gọi điện đặt hàng trước để chủ hàng còn chuẩn bị”.

Vấn đề ở chỗ, chỉ có chủ hàng biết thủy sản có nguồn gốc từ đâu, còn người tiêu dùng (NTD) không thể xác định đâu là hàng Trung Quốc, đâu là hàng Việt Nam. PV trong vai người chuẩn bị mở nhà hàng, muốn nhập nguyên liệu cá có giá hợp lý, số lượng lớn và lâu dài, một thương lái cho biết: Nếu muốn kinh doanh nhà hàng có lãi phải nhập cá Trung Quốc với mẫu mã đẹp, to con, giá thành rẻ hơn 20 – 40% so với thủy sản Việt Nam, mà chất lượng… “tạm được”.

Hiện nay, giá một số loại thủy sản có nguồn gốc từ Trung Quốc dao động ở mức: Cá tầm: 130.000 – 140.000đ/kg, cá quả: 90.000 – 100.000đ/kg, cá lăng: 110.000 – 150.000đ/kg, cá trê: 75.000 – 90.000đ/kg. Trong khi đó thủy sản của Việt Nam kích thước nhỏ hơn, không đẹp mã mà giá lại cao, cụ thể: Cá tầm: 160.000 – 180.000đ/kg, cá quả: 130.000 – 140.000đ/kg.

Có mặt tại chợ hoa quả Long Biên (lớn nhất Hà Nội) trong lúc cao điểm họp chợ. Xe từ Hải Dương, Hưng Yên, Thanh Hóa và cả các huyện của Hà Nội… tập nập đổ về. Từ xe chuyển xuống, các tiểu thương bắt đầu làm việc với thương lái, lái xe. Theo một tiểu thương tại chợ Long Biên: “Ở thời điểm hiện tại chỉ có dưa hấu, sầu riêng, dừa, dứa là hàng Việt Nam, còn lại cam, táo, quýt, xoài, nho,… 100% là của Trung Quốc”.

Không chỉ có cá, hoa quả, mà các loại rau củ, quả hàng Trung Quốc cũng tấn công thị trường Việt Nam. Ở chợ đầu mối nông sản phía Nam, chợ Văn Quán… các loại hành, tỏi, rau cải thảo, bắp cải tím, gừng, khoai tây… đều được bán tràn lan. Ngoài một số loại củ, quả, rau của Việt Nam như: Bí đỏ Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc) và Ba Vì (Hà Nội), bắp cải (Hà Nội), Ninh Giang (Hải Dương) còn lại rất nhiều rau, củ do lái buôn chuyển từ biên giới về.

Giá rẻ, nguy cơ nhiễm hóa chất…

Ưu điểm hàng nông sản của Trung Quốc là giá rẻ, mẫu mã, màu sắc đẹp hơn so với nông sản cùng loại của Việt Nam. Giá nhiều sản phẩm nông sản của Trung Quốc chỉ bằng ½ – 2/3 giá sản phẩm cùng loại của Việt Nam, đây chính là một trong những yếu tố quyết định vì sao hàng Trung Quốc được thị trường Việt Nam chấp nhận.

Trong tháng 2.2014, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản, thủy sản – QLCLNLS-TS (Bộ NNPTNT) đã lấy 50 mẫu nhuyễn thể, 100 mẫu nước xét nghiệm. Kết quả phát hiện Samonella – một loại khuẩn gây ngộ độc thực phẩm trong 1 mẫu ngao thu hoạch tại Giao Thủy (Nam Định). Kiểm tra lô hàng thức ăn chăn nuôi, Cục QLCLNLS-TS cũng phát hiện 2 lô hàng không đạt yêu cầu chất lượng. Trong đó, có 25 tấn thức ăn bổ sung nhập khẩu từ Trung Quốc va 550 tấn cám mì nhập từ Pakistan có chỉ số axit cao hơn so với giới hạn cho phép.

Một số chuyên gia cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến hàng nông sản Việt Nam có sức cạnh tranh yếu vì: Giá sản phẩm cao, chất lượng và mẫu mã sản phẩm còn hạn chế. Chúng ta còn phụ thuộc chặt chẽ vào giống, vật nuôi, vật tư, nguyên liệu đầu vào của nước ngoài. Hàng hóa phục vụ cho nông nghiệp được nhập ngoại chưa được quản lý chặt về chất lượng.

Bên cạnh đó, nhận thức của người nông dân vẫn chưa được nâng cao. Chính vì vậy, chất lượng sản phẩm nông sản của Việt Nam bị hạn chế. Thị trường trong nước gặp khó khăn, xuất khẩu hàng Việt Nam cũng bị cảnh báo. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã có công văn gửi Tổng cục Thủy sản thông báo về việc Nhật Bản kiểm tra chỉ tiêu hai loại thuốc điều trị nhiễm khuẩn với 100% lô tôm nhập khẩu từ Việt Nam từ đầu tháng 3.2014.

Theo Lao Động