Hàng trăm doanh nghiệp tại Khu Thương mại Lao Bảo nguy cơ giải thể

Doanh nghiệp kêu cứu

Theo Luật Thuế xuất khẩu, nhập khẩu số 45/2005, KKT Lao Bảo nằm trong khu phi thuế quan, được hưởng chính sách ưu đãi về hoàn thuế, miễn thuế. Trước đó, KKT Lao Bảo được thành lập dựa trên tinh thần của hiệp định hợp tác kinh tế văn hóa của Chính phủ Việt Nam và Chính Phủ Lào. Vì vậy, ở đây có cơ chế quản lý kinh tế đặc biệt và là nơi có địa hình đặc thù, có đường xuyên Á độc đạo nên dù không xây dựng hàng rào cứng vẫn đảm bảo điều kiện cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát của cơ quan chức năng đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Đến thời điểm này, KKT Lao Bảo có 450 doanh nghiệp, 67 dự án đã đầu tư đi vào hoạt động và hơn 8.000 hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, ngày 1/9 Luật Thuế xuất khẩu, nhập khẩu số 107/2016 có hiệu lực, trong đó tại Khoản 1, điều 21 quy định rằng, khu phi thuế quan ngoài đảm bảo các yếu tố, phải ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng, điều này đồng nghĩa việc Khu KTTM đặc biệt Lao Bảo sẽ không còn nằm trong khu phi thuế quan, vì tại đây không đạt điều kiện có hàng rào cứng bao quanh.

Sau khi biết được thông tin này, hàng trăm doanh nghiệp tại KKT Lao Bảo đã tổ chức họp, ra văn bản gửi cơ quan chức năng tại tỉnh Quảng Trị để cầu cứu. Ông Nguyễn Văn Minh - Chủ tịch Hội doanh nghiệp KKT Lao Bảo nói rằng, nếu căn cứ vào hàng rào cứng mà luật mới ban hành cho KKT Lao Bảo, thì hàng trăm doanh nghiệp phải giải thể, các dự án đang hoạt động phải đóng cửa, hàng ngàn lao động thất nghiệp, gây lãng phí hàng ngàn tỷ đồng của Nhà nước và doanh nghiệp đã đầu tư. "Chúng tôi không rõ luật mới sẽ áp dụng như thế nào. Sau khi luật mới có hiệu lực, doanh nghiệp sẽ xuất hàng, nhập hàng như thế nào. Những câu hỏi này cần sớm được giải đáp vì hiện tại những doanh nghiệp trong khu thương mại rất hoang mang" - ông Minh, lo lắng.

Địa phương "bí", chờ hướng dẫn của Chính phủ

Mới đây, UBND tỉnh Quảng Trị đã giao Ban quản lý KKT tỉnh Quảng Trị mời các ban ngành liên quan họp về vấn đề trên. Ông Nguyễn Văn Bình - Phó trưởng Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Quảng Trị nhận định rằng, nếu hiểu máy móc về hàng rào cứng, thì đồng nghĩa KKT Lao Bảo không phải khu phi thuế quan, thì các thủ tục về thuế, hải quan tới đây sẽ khác đi. Cụ thể là không còn được hưởng miễn thuế, hoàn thuế và ưu đãi về thuế nữa. "Chỉ còn một ngày nữa là luật mới có hiệu lực, nhưng chúng tôi cũng như các ngành chuyên môn đang bí vì không rõ sẽ phải thực hiện như thế nào" - ông Bình, thông tin.

Tại buổi họp trên, đại diện các doanh nghiệp và các ngành chuyên môn đều viện dẫn Quyết định của Thủ tướng Chính phủ số 72/2013/QĐ-TTg quy định cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu hiện vẫn còn hiệu lực. Trong đó nói rõ: Khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu là khu vực địa lý có ranh giới xác định, được ngăn cách với lãnh thổ bên ngoài bằng hàng rào cứng, trừ Khu KTTM đặc biệt Lao Bảo và Khu Kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo. "Có nghĩa rằng, trước đó cũng từng có quy định về hàng rào cứng ở khu phi thuế quan. Nhưng ở KKT Lao Bảo có đặc thù riêng, nên quyết định trên đã có hướng mở như vậy. Chúng tôi mong muốn, ở Luật thuế xuất nhập khẩu 107 này, các nghị định hoặc thông tư hướng dẫn phải nói rõ như quyết định trên" - ông Nguyễn Văn Minh, nói thêm.

Hiện tại, UBND tỉnh Quảng Trị đang hoàn tất văn bản kiến nghị gửi Thủ tướng Chính Phủ, đề nghị khi Luật 107 có hiệu lực thì cần có nghị định, thông tư hướng dẫn. Ngoài việc tháo gỡ về hàng rào cứng thì quy định gối đầu - "Những dự án đang hưởng ưu đãi về thuế xuất khẩu, nhập khẩu có mức ưu đãi quy định tại Luật này thì tiếp tục thực hiện theo mức ưu đãi đó cho thời gian hưởng ưu đãi còn lại của dự án" tại Khoản 1, Điều 21 của luật mới, cũng cần được hướng dẫn cụ thể, rõ ràng.

Ngoài ra, băn khoăn của các doanh nghiệp và ban ngành ở tỉnh Quảng Trị, là sau khi Luật 107 có hiệu lực, đến lúc có nghị định thì ít nhất sau 45 ngày nghị định đó mới có hiệu lực. Vậy trong 45 ngày chờ có hiệu lực đó, doanh nghiệp kinh doanh trong Khu KTTM đặc biệt Lao Bảo phải ngừng hoạt động hay được tháo gỡ điều gì?

Hữu Dân