Đường hầm sắt dưới biển dài nhất thế giới nối liền hai hòn đảo lớn, được xây dựng tại nơi từng xảy ra thảm họa kinh hoàng nuốt chửng hơn 1.400 sinh mạng

Hầm đường sắt Seikan dài 53,85km xuyên qua eo biển Tsugaru, kết nối tỉnh Aomori trên đảo Honshu và đảo Hokkaido của Nhật Bản. Sở hữu 23,3km đường ray nằm dưới biển, đoạn sâu nhất dưới 240m, Seikan được mệnh danh là hầm đường sắt dài nhất và sâu nhất trên thế giới.

Được biết, công trình có nguồn gốc từ năm 1954, khi phà là phương tiện giao thông chính giữa hai đảo. Tuy nhiên, khi một trận bão mạnh cướp đi 1.430 sinh mạng ở eo biển Tsugaru năm 1954, các kỹ sư đã tìm kiếm giải pháp an toàn hơn. Sau khi cân nhắc thời tiết khó dự đoán, họ quyết định xây dựng đường hầm thay vì cầu nối hai đảo.

Kế hoạch xây dựng công trình này được bắt đầu trong giai đoạn 1939-1940. Tuy nhiên đến năm 1964, doanh nghiệp xây dựng đường sắt Nhật, đơn vị chịu trách nhiệm thi công hầm mới được thành lập.

Cho đến năm 1971, công trình thế kỷ này bắt đầu được hiện thực hoá. Để có được công trình hầm ngầm đường sắt bền vững, đủ sức vượt qua thiên tai và duy trì hoạt động hàng thập kỷ, quá trình xây dựng đường sắt tính đến hàng chục năm. Công ty vận hành hạ tầng Hokkaido Railway Co đã tiêu tốn chi phí khoảng 690 tỷ yên (tương đương 6,47 tỷ USD), cao gấp 12 lần so với dự toán ban đầu, chưa kể có sự tham gia của 14 triệu công nhân.

Giai đoạn thi công khó khăn nhất phải kể đến đoạn đường hầm sâu nhất, cách mặt biển 240m. Nó không chỉ đòi hỏi kỹ thuật mà còn cả sự gan dạ và quả cảm của công nhân xây dựng vì họ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề như sạt lở, bão biển. Ước tính đã có 2.900 tấn thuốc nổ và 168.000 tấn sắt được sử dụng trong quá trình thi công đường hầm.

Đối với các đoạn hầm trên đất liền, các kỹ sư Nhật sử dụng phương thức đào hầm trong núi truyền thống. Sau bao nỗ lực xương máu, đoạn đường hầm ngầm dưới lòng biển hoàn tất vào tháng 3/1985.

Sau nhiều cải cách, tốc độ tối đa trong hầm tăng lên được 160km/h giúp rút ngắn 3 phút thời gian di chuyển từ Tokyo tới ga Shin-Hakodate - Hokuto, cửa ngõ dẫn đến Hokkaido và bến cuối đường sắt Shinkansen.

Bên trong hầm đường sắt có 2 nhà ga là Tappi Kaitei trên đảo Honshu và Yoshioka Kaitei trên đảo Hokkaido. Trong đó, nhà ga đầu tiên được xây dựng dưới biển, đồng thời cũng có vai trò như cơ sở trú ẩn khẩn cấp trong trường hợp xảy ra thảm họa. Các nhà ga này được trang bị quạt chuyên biệt để hút khói, hệ thống cảnh báo hỏa hoạn hồng ngoại, vòi phun nước để tăng cường an toàn cho hành khách.

Tháng 12/2017, thời điểm Seikan gần chạm mốc 30 năm vận hành, đường hầm này được chọn là 1 trong 20 biểu tượng đại diện cho di sản văn hoá và công nghệ của Nhật Bản do Hội đồng Di tích và Di chỉ Quốc tế (ICOMOS, một hội đồng cố vấn của UNESCO) bình chọn.

Hiện nay, hầm đường sắt Seikan đã trở thành cơ sở hạ tầng vận tải bận rộn, phục vụ từ chở hàng đến chở khách. Ước tính, mỗi ngày có khoảng 50 tàu chở hàng, 30 tàu cao tốc Shinkansen di chuyển qua.