Đầu tư công chậm sẽ làm mất cơ hội kinh doanh của giai đoạn tiếp theo

Đầu tư công cũng chịu ảnh hưởng vì đại dịch

Báo cáo trong phiên họp Chính phủ thường kỳ vừa rồi, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Tiến độ giải ngân kế hoạch đầu tư công còn chậm so với yêu cầu, nhất là vốn nước ngoài.

Ước tính đến hết tháng 8,  vốn đầu tư từ ngân sách mới giải ngân được  40,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (tỷ lệ giải ngân của cùng kỳ năm ngoái là 46,41%), trong đó vốn trong nước đạt 44,7% (cùng kỳ năm 2020 là 50,02%), vốn nước ngoài đạt 7,94% (cùng kỳ năm 2020 đạt 21,26%).

Đến hết tháng 8 vẫn có 04 Bộ, cơ quan trung ương chưa giải ngân kế hoạch vốn và có 03 Bộ, cơ quan trung ương đã giải ngân nhưng tỷ lệ giải ngân dưới 1%.

Nguyên nhân chính khiến tiến độ giải ngân kế hoạch đầu tư công chậm  là do dịch Covid-19 bùng phát mạnh tại hầu hết địa phương, việc lưu thông hàng hóa, trong đó có nguyên nhiên vật liệu xây dựng và thuê nhân công xây dựng gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thực hiện và giải ngân các dự án,....

Trước phiên họp Chính phủ này, khi nói về đầu tư công, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết việc thực hiện đầu tư công trong năm 2021 này có những yếu tố đặc thù. Đầu tư công cũng chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 như các hoạt động kinh tế khác.

Đầu tư công cũng thiếu nhân công, cũng thiếu nguyên vật liệu do nhiều tình thành đang thực hiện giãn cách, do vấn đề lưu thông, vận chuyển bị chậm trễ, ách tắc vì tác động của dịch bệnh...

Và yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ, đặc biệt là tâm lý của nhà thầu đó là chi phí nguyên vật liệu đầu vào tăng cao. Yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm nay là sự phân tán về lực lượng cũng như thời gian vật chất của công tác chỉ đạo điều hành khi mà các tỉnh đang dồn phần lớn thời gian và nhân lực cho việc chống dịch.

2021 là năm đầu tiên triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, đầu tư công tập trung chủ yếu vào công tác chuẩn bị cho giai đoạn 5 năm tới, do vậy những tháng đầu năm 2021 chủ yếu là thực hiện các bước chuyển tiếp của giai đoạn trước.

Cũng là năm đầu tiên của giai đoạn tiếp theo nên nhiều dự án  mới cần thời gian để chuẩn bị thủ tục đầu tư, đấu thầu và chỉ được giao kế hoạch 2021 để thực hiện sau khi Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 được thông qua.

2021 cũng là năm tổ chức nhiều sự kiện trọng đại của đất nước, bởi thế, việc kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền các cấp cũng tác động đến công tác chỉ đạo điều hành tại một số nơi.

Bên cạnh chống dịch là thúc đẩy đầu tư công

Trong bối cảnh các hoạt động sản xuất kinh doanh đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19, đầu tư công đóng vai trò vô cùng quan trọng để hỗ trợ cho tăng trưởng. Vì vậy, bên cạnh nhiệm vụ chính tập trung chống dịch, cũng cần có phương án thúc đẩy đầu tư công.

“Thúc đẩy đầu tư công là tạo động lực tăng trưởng. Trong bối cảnh làn sóng dịch Covid-19 lần thứ tư vẫn đang diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương trên cả nước như hiện tại, đầu tư công càng đóng vai trò quan trọng để hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế năm nay”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nói.

Bên cạnh đó, các dự án đầu tư công được xác định trên cơ sở tính cần thiết, cấp thiết, tính lan tỏa... của các dự án. Và những công trình đó là những công trình không chỉ phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội từ công trình đó mà còn tạo nền tảng và động lực cho sự phát triển của cả quốc gia.

“Một tuyến đường, một bến cảng đưa vào khai thác đúng kế hoạch không chỉ mang lại hiệu quả như dự tính của tuyến đường, bên cảng đó, mà còn mở cơ hội kinh doanh mới, động lực phát triển mới, thu hút các nguồn vốn khác. Chúng ta vẫn gọi đây là đầu tư cho tương lai, tạo ra các hạ tầng kinh tế, xã hội mang tính kết nối, thúc đẩy các nguồn vốn đầu tư xã hội”, đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình, ông Phan Đức Hiếu nói...

Và nếu đầu tư công không thực hiện đúng kế hoạch, giải ngân chậm  thì không chỉ không đáp ứng được mục tiêu của đầu tư công mà còn làm tăng chi phí đầu tư, làm giảm hiệu quả sử dụng, làm mất cơ hội phát huy giá trị, gây kẹt nghẽn các hoạt động đầu tư kinh doanh khác... ông Phan Đức Hiếu nói.

Không chỉ gây lãng phí nguồn lực, giải ngân chậm còn ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, việc triển khai các chính sách khác như chính sách tài khoá, tiền tệ... làm mất cơ hội kinh doanh của giai đoạn tiếp theo. 

Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu kỳ vọng nhiều Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ vướng mắc dự án đầu tư và Tổ công tác đặc biệt thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công được thành lập ở các bộ, ngành và địa phương.

“Dịch bệnh còn phức tạp, thời gian còn không nhiều có lẽ tốc độ giải ngân vốn đầu tư công lúc này đang phụ thuộc rất lớn vào tốc độ và hiệu quả làm việc của các tổ công tác này”, ông Hiếu nói.

Thời gian còn 3 tháng, khối lượng còn hơn 60%.  Thứ trưởng Trần Quốc Phương cũng cho biết “thời gian quá ít, công việc lại nhiều” không chỉ với riên 2021 này mà còn với cả kế hoạch 5 năm 2021-2020.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư thấy rằng tốc độ giải ngân vốn đầu tư công phụ thuộc nhiều vào các bộ ngành và lãnh đạo các địa phương.

“Bộ Kế hoạch và Đầu tư rất chia sẻ với các địa phương, nhất là các địa phương bị tác động bởi dịch Covid-19. Bộ cũng mong rằng trong bối cảnh khó khăn nhưng các địa phương cũng không quá sao nhãng, vẫn cần có phương án phù hợp để thực hiện dự án và giải ngân vốn đầu tư công”, Thứ trưởng Phương phát biểu.

(Bài/loạt bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ - CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ).