Danh nhân duy nhất được đặt tên cho 8 ngôi trường chuyên ở Việt Nam

Danh nhân nổi tiếng của Việt Nam

Lê Quý Đôn (1726–1784) là một nhân vật lịch sử nổi bật của Việt Nam trong thời kỳ Lê Trung Hưng, được biết đến không chỉ vì tài năng văn học và học thuật mà còn vì sự đóng góp to lớn của ông trong lĩnh vực quản lý nhà nước và văn hóa.

Từ nhỏ, Lê Quý Đôn nổi tiếng thông minh, chăm chỉ học hành. Năm 14 tuổi, ông theo cha lên kinh đô Thăng Long (Hà Nội ngày nay) để học tập. Tại đây, Lê Quý Đôn đã hoàn thành toàn bộ sách kinh, sử của Nho gia, chứng tỏ sự xuất sắc vượt bậc của mình.

Năm 18 tuổi, ông thi Hương và đỗ Giải nguyên, tức là người đứng đầu trong kỳ thi cấp tỉnh.

Đến 27 tuổi, Lê Quý Đôn tiếp tục thi Hội và đỗ Hội nguyên (người đứng đầu trong kỳ thi cấp quốc gia), sau đó đỗ Đình nguyên Bảng nhãn trong kỳ thi Đình, đạt được danh hiệu cao nhất trong kỳ thi khoa bảng.

Sau khi đỗ đạt, Lê Quý Đôn được bổ nhiệm làm quan và giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đại Lê - Trịnh. Ông có đóng góp quan trọng trong việc cải cách quản lý nhà nước và phát triển văn hóa, đồng thời là một nhà thơ và học giả nổi tiếng.

Các tác phẩm nổi tiếng của ông phải kể đến Đại Việt thông sử - bộ sử biên soạn công phu, cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử Việt Nam từ thời kỳ Hồng Bàng đến thời kỳ Lê Trung Hưng; Kiến văn tiểu lục - tác phẩm ghi chép các kiến thức, quan sát và trải nghiệm của ông về thế giới xung quanh, đặc biệt là các vấn đề văn hóa và xã hội.

Lê Quý Đôn được nhớ đến như một nhà bác học vĩ đại của Việt Nam trong thời phong kiến với trí thức sâu rộng, văn tài xuất sắc và những đóng góp quan trọng cho nền văn hóa và giáo dục của đất nước.

Gắn với 8 trường chuyên trên cả nước

Hiện nay, cả nước có gần 80 trường THPT chuyên trực thuộc 63 tỉnh, thành phố và các trường đại học. Trong đó, có 8 ngôi trường chuyên mang tên danh nhân Lê Quý Đôn. Đặc biệt, các ngôi trường này đều có thành tích xuất sắc trong giảng dạy và học tập, dẫn đầu ở các tỉnh của mình, với học sinh đạt nhiều giải thưởng trong các cuộc thi Olympic quốc tế và trong nước.

Đó là Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn ở Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Định, Điện Biên, Khánh Hòa, Lai Châu, Ninh Thuận, Quảng Trị.

Tiêu biểu như Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, Đà Nẵng có học sinh Võ Văn Dũng trở thành nhà vô địch Olympia năm thứ 4. Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, Ninh Thuận cũng ghi dấu ấn với học sinh Lê Bảo Lộc đạt giải ba chung kết Olympia năm thứ 11.

Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (Bình Định) có 16 năm liền từ 2002 đến 2018 đạt tỷ lệ 100% tốt nghiệp trung học phổ thông. Đặc biệt, trường có hàng trăm học sinh đạt giải Quốc gia, tham dự đội dự tuyển thi quốc tế.

Hay Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (Quảng Trị) có 40 em học sinh đạt giải Quốc gia trong năm học 2023-2024. Trong đó, có 1 giải Nhất, 5 giải Nhì cùng hàng chục giải khác.