Cung đường sắt đẹp nhất thế giới ở tỉnh hẹp nhất Việt Nam được rót 2.000 tỷ đồng để cải tạo

Vào cuối tháng 3, dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét tại xã Hương Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình thuộc tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh đã được triển khai. Theo đó, dự án gồm 2 gói thầu xây lắp là XL01 (Thi công xây dựng 2 hầm đường sắt) và XL02 (Thi công xây dựng các công trình cầu, đường sắt, thông tin tín hiệu và các công trình còn lại).

Dự án cải tạo đường sắt khu vực đèo Khe Nét, tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh có tổng chiều dài gần 7km với tổng mức đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng. Khối lượng thi công chính của dự án bao gồm các công trình tuyến, ga, hầm, thông tin tín hiệu..., cụ thể:

- Với công trình ga Đồng Chuối sẽ thực hiện cải tạo, đặt thêm đường số 3, xây dựng ke ga dài 300m và xây mới đường bộ vào ga.

- Cải tạo cầu Tân Ấp, xây dựng mới 3 cầu (cầu dẫn số 1 dài hơn 142m, cầu dẫn số 2 dài gần 573m, cầu dẫn số 3 dài hơn 74m) và thực hiện nâng cao gờ chắn bánh 2 cầu hiện tại.

- Gia cố mái ta luy nền đào sâu trước cửa phía Bắc của hầm số 1 (khoảng từ Km415+600 đến khoảng Km415+860) và sau cửa phía Nam của hầm số 2 (khoảng từ Km417+543,14 đến khoảng Km417+825 và khoảng từ Km417+985 đến khoảng Km418+075).

- Xây dựng mới 2 hầm 

- Điều chỉnh hệ thống hiện tại thành hệ thống tín hiệu công nghệ điện khí tập trung, sử dụng liên khóa rơ le, đóng đường bán tự động, ghi động cơ, phát điện đoàn tàu bằng đếm trục.

- Cải dịch đường bộ Quốc lộ 15 khoảng 350m (khoảng từ Km460+940 đến khoảng Km461+298) để tạo mặt bằng cho cải tuyến đường sắt

- Cải tạo hệ thống đường dây, xây dựng mới trạm biến áp, di dời đường dây điện bị ảnh hưởng trong phạm vi công trình.

Trong quá trình cải tạo, việc xây dựng mới 2 hầm (hầm số 1 dài 580m, hầm số 2 dài 355m) với tổng chiều dài 935m là hạng mục khó nhất. Nhờ quá trình này, đoạn đường sắt Bắc - Nam qua đèo Khe Nét (Quảng Bình) từ đây sẽ được nắn thẳng bằng hầm xuyên núi. 

Đường sắt Bắc - Nam từng được báo chí quốc tế xếp vào danh sách những tuyến đường sắt đẹp nhất thế giới. Tuy nhiên, trên tổng chiều dài 1.726km của đường sắt Bắc - Nam, chất lượng kết cấu hạ tầng đường sắt chưa đồng bộ, năng lực hạn chế, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông. Trên tuyến vẫn còn một số điểm quanh co nguy hiểm như khu gian Hòa Duyêt - Thanh Luyện, khu vực đèo Khe Nét, đèo Hải Vân...

Khu vực đèo Khe Nét có địa hình phức tạp, hiểm trở nằm trên địa phận tỉnh Quảng Bình, dài hơn 10 km, có 43 đường cong nguy hiểm, với độ cao hơn 700m so với mực nước biển, độ dốc khoảng 17 phần nghìn.

Đặc biệt, đường sắt khu vực đèo Khe Nét là đoạn đường "thắt cổ chai" nguy hiểm, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông cho các đoàn tàu trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh. Trong khi Quảng Bình lại là tỉnh hẹp nhất Việt Nam theo chiều Đông - Tây, bề ngang tỉnh chỉ 40,3km thì đường sắt đoạn qua đèo Khe Nét đi qua 32 khúc cua hẹp phải dùng ray hộ bánh. Tàu khách qua đây chỉ chạy được 20-25km/h (tốc độ trung bình khoảng 76km/h), tàu hàng phải có thêm đầu máy đẩy mới qua được.

Sau khi thực hiện cải tạo đường đắt khu vực đèo Khe Nét, đoạn tuyến đường sắt này rút ngắn 1,9km, nâng cao sự an toàn và khai thác vận tải. Dự án góp phần giải quyết được 1 trong 5 nút thắt chính và hướng tới kỷ niệm 100 năm ngành đường sắt vào năm 2026.