Các doanh nghiệp đầu mối xăng dầu "bỏ túi" gần 5.000 tỷ đồng nhờ chênh lệch thuế

Một trạm xăng dầu của Petrolimex

Về thuế bình quân gia quyền, đây là loại thuế do Bộ Tài chính đề ra khi tồn tại hai sắc thuế song song. Chênh lệch gấp đôi giữa thuế nhập khẩu xăng từ ASEAN (ATIGA, 10%) và thuế nhập khẩu ưu đãi thông thường từ các thị trường khác (MFN, 20%).

Theo Kiểm toán Nhà nước, năm 2015 và 5 kỳ điều hành đầu tiên của năm 2016, Liên bộ Công thương – Tài chính đã áp dụng thuế MFN trong điều hành là không phù hợp với thực tế phát sinh tại các đầu mối nhập khẩu, dẫn tới giá cơ sở tăng lên, tạo một khoản thặng dư lớn cho các đơn vị đầu mối. Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra có 10 doanh nghiệp đầu mối được kiểm toán đã hưởng lợi trong năm 2015 hơn 3.375 tỷ đồng và đầu năm 2016 hưởng thêm 1.433 tỷ đồng nữa, tổng cộng gần 5.000 tỷ đồng.

Cụ thể, năm 2015 đối với dầu DO doanh nghiệp hưởng thuế ATIGA sẽ được lợi từ 5-25%, đến năm 2016 là 0,6-10% cao hơn 5,74 - 10% đối với xăng. Đây là nhân tố chính làm giá cơ sở thực tế tại đơn vị thấp hơn so với giá cơ sở do liên bộ điều hành, khiến doanh nghiệp tăng thêm lợi nhuận khoảng 4.800 tỉ đồng (riêng Petrolimex đã gần 3.000 tỷ đồng).

Điều đáng nói, Nghị định 83 không hề có điều khoản nào nhắc đến “thuế bình quân gia quyền” cũng như cách tính như trên. Do đó, việc áp dụng thuế bình quyền chưa đảm bảo cơ sở pháp lý và tính minh bạch. Chính vì vậy Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bộ Tài chính xem xét lại chính sách thuế gây ra chênh lệch giữa điều hành và thực tế, cũng như xây dựng giá cơ sở để quản lý giá bán lẻ đối với xăng RON 95 (loại xăng giá tăng vọt trong thời gian qua).

Bên cạnh đó, Kiểm toán Nhà nước cũng đề nghị kiểm điểm, xem xét xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan dẫn đến sai sót, tồn tại trong việc kê khai thuế bảo vệ môi trường chưa phù hợp (về thời điểm tính thuế và mức thuế áp dụng) trong giai đoạn Nhà nước điều chỉnh tăng thuế và phải nộp bổ sung qua kiểm toán hơn 142 tỉ đồng.

Ngô Bảo Châm (tổng hợp)

Nên đọc

Kiểm toán Nhà nước vạch ra hàng loạt sai phạm về “nạn” thừa xe công

Dự án Home City (Văn Phú Trung Kính) trong "tầm ngắm" Kiểm toán nhà nước

Doanh nghiệp “té ngửa” khi Kiểm toán Nhà nước chuẩn bị "ghé thăm" ngay sau chỉ đạo chấn chỉnh thanh tra của Thủ tướng

Vinafood 2 phải kiểm toán trước cổ phần hóa