Bùng nổ xu hướng thanh toán bằng QR Code

Theo số liệu mới nhất của NHNN, thanh toán qua Internet, Mobile và phương thức QR Code tăng trưởng nhanh chóng trong năm qua.

QR Code cũng đang là hình thức thanh toán không tiền mặt được ưa chuộng nhất tại thị trường Việt dù "sinh sau đẻ muộn" so với các hình thức khác. Trong giai đoạn 2018 đến nay, mức tăng trưởng về cả số lượng lẫn giá trị của phương thức QR Code vượt xa mức tăng trưởng của hình thức thanh toán qua kênh Mobile và Internet, cao hơn khoảng 9 lần về số lượng và khoảng 3 – 5 lần về giá trị.

Mạng lưới chấp nhận thanh toán QR Code hiện được phủ rộng khắp, từ gánh hàng rong ven đường, sạp bán rau ngoài chợ đến cửa hàng tiện lợi, chuỗi phân phối bán lẻ, nhà hàng, khách sạn... và đang mở rộng dần tới các cơ sở y tế, bệnh viện, trường học. Không chỉ gói gọn trong lãnh thổ Việt Nam, phương thức QR Code cũng đang dần được chấp nhận trong các giao dịch thanh toán xuyên biên giới. 

Có thể thấy rằng thói quen thanh toán của người Việt đang thay đổi mạnh mẽ. Thay vì dùng tiền mặt, hay chuyển khoản hoặc dùng thẻ vật lý như trước, người dùng ngày càng ưu tiên thanh toán qua mã QR. 

Không cần mang theo ví tiền hay thẻ ngân hàng, chỉ với một chiếc điện thoại, mọi thanh toán, giao dịch trong cuộc sống giờ đây của chị Nguyễn Phương Thùy (29 tuổi, Hà Nội) đều được ưu tiên áp dụng phương thức thanh toán bằng QR code.

“Từ ngày có QR Code, tôi không còn sử dụng nhiều đến thẻ ngân hàng hay tiền mặt. Thậm chí đến cả việc rút tiền tại cây ATM vốn phải dùng đến thẻ vật lý nay cũng được thực hiện qua quét mã QR. Giờ ra đường chỉ có mỗi điện thoại vẫn sống khỏe", chị Thùy chia sẻ.

Bên cạnh lợi ích cho người tiêu dùng, giao dịch qua QR giúp các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ, tăng cường khả năng quản lý và thống kê dòng tiền tốt hơn.

Cô Hoàng Ánh (40 tuổi, Hà Nội), kinh doanh tạp hóa tại chợ Xa La (Hà Đông, Hà Nội) cho biết: "Sau hai năm sử dụng mã QR, tôi cảm thấy rất hài lòng vì không còn phải đi đổi tiền hay khó khăn chuyện tiền trả lại, tổng kết thu chi dễ dàng hơn."

Sự tiện lợi là ưu điểm không thể bàn cãi của phương thức QR Code. Thay vì phải mang theo tiền mặt, thẻ ngân hàng hay nhập dãy số thẻ dài ngoằng khi thanh toán thì với mã QR Code, người dùng chỉ cần mở ứng dụng thanh toán trên điện thoại, quét mã QR là có thể thực hiện giao dịch chỉ trong vài giây.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối năm 2023, thanh toán bằng phương thức quét QR code tại Việt Nam đạt gần 183 triệu giao dịch, tăng hơn 170% về số lượng và hơn 74% về giá trị so với năm 2022.

Trong 5 năm, từ 2018 - 2023, số lượng giao dịch qua QR code tại Việt Nam tăng trưởng đến trên 470% mỗi năm. Với kết quả ấn tượng đó, trong năm 2024, việc phát triển QR code toàn diện hơn nữa đang được các đơn vị đầu tư đẩy mạnh.

Ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh nhận định: "Đây là một hình thức thanh toán có tốc độ tăng trưởng cao nhất. Nó gắn liền với sự ứng dụng phát triển công nghệ ngân hàng trong dịch vụ thanh toán. Với tốc độ tăng trưởng cao trên 180%, so với các hình thức khác, nó là một xu hướng tăng trưởng phát triển tích cực".

Trong năm 2024, QR code được dự báo sẽ tiếp cận nhiều hơn nữa đến với các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

Thế nhưng ngoài ưu điểm, hình thức thanh toán bằng QR Code cũng tiềm ẩn một số rủi ro. Trong thời gian qua, tình trạng giả mạo mã QR thanh toán, dán đè mã QR hay mã QR độc hại được ghi nhận tăng mạnh. Chính vì thế, để tránh các hành vi lừa đảo, tránh bị trục lợi, người dùng cần xác minh kỹ các thông tin giao dịch trước khi quét mã chuyển tiền trực tuyến.