Bộ GD&ĐT đề xuất loạt hành vi nghiêm cấm đối với giáo viên và bảo vệ quyền lợi nhà giáo

Trong bối cảnh giáo dục đang ngày càng được chú trọng, việc xây dựng một môi trường học tập lành mạnh, công bằng, và tôn trọng lẫn nhau là điều vô cùng cần thiết. Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã công bố Dự thảo Luật Nhà giáo lần thứ ba nhằm lấy ý kiến từ người dân. Dự án Luật Nhà giáo dự kiến sẽ được trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 8 diễn ra vào tháng 10/2024 và xem xét thông qua vào kỳ họp thứ 9 vào tháng 5/2025.

Dự thảo này nổi bật với các quy định nghiêm cấm đối với nhà giáo và các tổ chức, cá nhân liên quan, nhằm xây dựng một môi trường giáo dục chất lượng, đề cao đạo đức nghề nghiệp. Đặc biệt, Điều 13 của dự thảo quy định rõ các hành vi mà giáo viên không được phép thực hiện.

Theo Điều 13, Bộ GD&ĐT đề xuất các hành vi bị nghiêm cấm đối với nhà giáo, bao gồm:

• Xúc phạm danh dự, nhân phẩm và thân thể người học, đồng nghiệp hoặc nhân dân: Giáo viên cần tôn trọng quyền cá nhân của học sinh và những người xung quanh, tuyệt đối không được vi phạm quyền cơ bản về danh dự và nhân phẩm.
• Phân biệt đối xử: Cấm mọi hình thức phân biệt đối xử giữa các học sinh, từ học lực đến hoàn cảnh gia đình, giới tính, tôn giáo, hay bất kỳ yếu tố nào khác.

• Gian lận trong tuyển sinh và thi cử: Nhà giáo không được phép can thiệp hay làm sai lệch kết quả trong các kỳ thi, kiểm tra và các hoạt động tuyển sinh.
• Xuyên tạc nội dung giảng dạy: Không được phép lợi dụng việc giảng dạy để tuyên truyền các nội dung trái với đường lối của Đảng và pháp luật Nhà nước, gây chia rẽ cộng đồng.

• Ép buộc học sinh học thêm hoặc nộp tiền ngoài quy định: Giáo viên không được ép học sinh tham gia các lớp học thêm hoặc yêu cầu nộp các khoản phí không thuộc phạm vi quy định của pháp luật.
• Lợi dụng vị trí giáo viên để vi phạm pháp luật: Bao gồm cả việc cho người khác sử dụng giấy phép hành nghề của mình, hoặc tự ý nghỉ việc hay tham gia đình công trái phép.
• Vi phạm đạo đức nhà giáo: Giáo viên cần tuân thủ nghiêm ngặt đạo đức nghề nghiệp, không được lợi dụng chức danh để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Ngoài việc quy định các hành vi cấm đối với giáo viên, Bộ GD&ĐT cũng đề xuất các quy định nghiêm cấm đối với tổ chức và cá nhân liên quan. Mục tiêu chính là bảo vệ quyền lợi của nhà giáo, đảm bảo họ có môi trường làm việc an toàn và công bằng. Những hành vi bị nghiêm cấm bao gồm:

• Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo: Hành vi này không chỉ vi phạm quyền con người mà còn phá hoại mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, đồng nghiệp.
• Cản trở hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo: Các tổ chức không được phép phân công công việc không đúng thỏa thuận trong hợp đồng lao động, hay phân biệt đối xử giữa các nhà giáo.
• Trả lương không đúng hợp đồng: Tổ chức phải thực hiện đầy đủ các chế độ lương, thưởng theo quy định của hợp đồng.
• Công khai sai phạm khi chưa có kết luận chính thức: Để bảo vệ danh dự và uy tín của nhà giáo, các sai phạm cần được xử lý cẩn trọng, chỉ công khai khi có kết luận chính thức từ cơ quan có thẩm quyền.

Góp ý về Dự thảo Luật Nhà giáo, PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng luật cần quy định chặt chẽ hơn để bảo vệ nhà giáo khỏi các hành vi gây áp lực tinh thần và thao túng tâm lý. Ông nhấn mạnh rằng không chỉ những hành vi bạo lực trực tiếp như xúc phạm thân thể hay danh dự mới cần bị nghiêm cấm, mà cả các hành vi tạo môi trường thù địch, gây áp lực tâm lý cũng phải bị kiểm soát.

Ông Nam cũng lưu ý rằng việc công khai thông tin liên quan đến các sai phạm của nhà giáo cần được xử lý một cách thận trọng. Ngay cả khi đã có kết luận, việc công khai không nên tiết lộ toàn bộ thông tin cá nhân của giáo viên để họ vẫn có cơ hội tái hòa nhập vào xã hội và theo đuổi những nghề nghiệp khác nếu không còn đủ tiêu chuẩn làm giáo viên.

Dự thảo Luật Nhà giáo lần này không chỉ đưa ra các quy định cụ thể về hành vi nghiêm cấm đối với nhà giáo mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi và danh dự của họ. Với những đề xuất mạnh mẽ này, Bộ GD&ĐT hy vọng sẽ tạo dựng được một môi trường giáo dục công bằng, nơi mà giáo viên và học sinh đều được tôn trọng và bảo vệ.