Áp lực tỷ giá gây nguy cơ “chảy máu” ngoại tệ

“Đồng bạc xanh” vẫn chưa biến động mạnh

Sau nhiều đồn đoán, ngày 16/3, Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã chính thức tăng lãi suất đồng USD thêm 0,25%, đạt mức 0,75-1%/năm. Như vậy, trong vòng 3 tháng trở lại đây, FED đã tăng lãi suất 2 lần, tổng cộng 0,5%. Việc FED tăng lãi suất lại đặt ra nhiều câu hỏi về tác động đến các nền kinh tế trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

FED tiết lộ khả năng điều chỉnh lãi suất thêm 2 lần nữa trong năm nay và 3 lần trong năm 2018. Trong khi đó, tại Việt Nam, trần lãi suất huy động USD hiện vẫn áp 0%/năm, chưa có bất kỳ thay đổi nào trong khi chính sách lãi suất của FED thay đổi rõ nét.

Tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố tăng 0,14% trong tháng 2/2017 trong khi tỷ giá mua vào của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng tăng 0,8%. Ngoài sự tăng giá của USD trên thế giới, tỷ giá trong tháng 2 còn bị tác động bởi việc lãi suất liên ngân hàng giảm và nhu cầu nhập khẩu tăng mạnh trong tháng 2 sau dịp Tết.

Dự báo, lạm phát năm nay sẽ đạt mức khoảng 4,3-4,5%. Với mức lạm phát này, mặt bằng lãi suất năm 2017 có thể sẽ được giữ ở mức ngang với năm 2016. Tuy nhiên, trước áp lực tăng lãi suất của đồng USD, có thể ở một số thời điểm NHNN sẽ phải nâng lãi suất VND để bảo vệ tỷ giá.

Các chuyên gia của Vietcombank cũng lưu ý, diễn biến của tỷ giá USD/VND năm 2017 sẽ rất phức tạp, phụ thuộc rất nhiều vào các chính sách kinh tế của chính quyền Donald Trump, đặc biệt là nếu chính sách thuế điều chỉnh biên giới của Mỹ được triển khai trong năm 2017.

Nhìn lại năm 2016, trong khoảng 9 tháng đầu năm, tỷ giá tại nhiều ngân hàng thương mại ít biến động và phổ biến ở mức 22.330-22.350 VND/USD. Tuy nhiên, bước sang quý 4, đặc biệt từ đầu tháng 11, tỷ giá đã có những biến động, do áp lực từ kết quả của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, việc tăng lãi suất của FED, bên cạnh yếu tố mùa vụ, đến cuối tháng 12 phổ biến ở mức 22.790-22.800 VND/USD, tăng 1,1% so với cuối năm 2015.

Nguồn cung ngoại tệ dồi dào được đánh giá là yếu tố chính hỗ trợ cho sự ổn định của tỷ giá và thị trường ngoại hối trong năm 2016. Do vậy, NHNN có điều kiện can thiệp vào thị trường ngoại hối, cụ thể là bán ngoại tệ để giữ ổn định tỷ giá. Tuy nhiên, NHNN không thể bán ngoại tệ khi thị trường ngoại hối có biến động. Đặc biệt trong những thời điểm FED tăng lãi suất sẽ làm giá trị USD tăng lên, qua đó tăng tính hấp dẫn của USD.

Trong khi đó, Công ty TNHH MTV Chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo, mức giảm giá của VND trong năm 2017 sẽ vào khoảng 2-4%. CTCP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng, nhiều khả năng NHNN sẽ có những thay đổi mạnh hơn đối với tỷ giá trung tâm trong năm 2017, hướng tới mục tiêu hỗ trợ cho hoạt động xuất khẩu mà không gây ảnh hưởng quá lớn đến lạm phát, dự báo VND sẽ mất giá 3-5% ở kịch bản cơ sở.

TS.Nguyễn Trí Hiếu tỏ ra lo ngại khi FED tăng lãi suất rất có thể sẽ xảy ra hiện tượng “chảy máu” ngoại tệ ra nước ngoài.

Có chảy máu ngoại tệ?

TS.Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, nhận định mục tiêu ổn định tỷ giá trong năm 2017 sẽ khó khăn hơn do các yếu tố như: Một số đồng tiền chủ chốt trong giỏ tính tỷ giá giảm giá mạnh so với USD, lạm phát có khả năng tăng trong năm 2017 khi giá hàng hóa thế giới phục hồi, cán cân thanh toán quốc tế sẽ không thuận lợi như năm 2016, do khả năng quay lại chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch của Mỹ và một số nước khác trên thế giới.

Về tác động của chính sách tăng lãi suất của FED lần này, ông Hiếu cho rằng, khi lãi suất tăng lên sẽ kéo những giá trị tài sản được tính bằng đồng USD tăng lên, ngay cả giá trị đồng USD cũng tăng lên. Điều này sẽ thu hút nguồn vốn lớn đầu tư từ nước ngoài. Đặc biệt là các dòng vốn sẽ rời khỏi những thị trường mới nổi như Việt Nam để trở về Mỹ. Như vậy, một nguồn tiền lớn sẽ chảy về Mỹ. Và nếu thời gian tới FED lại tiếp tục tăng lãi suất thì hiện tượng trên sẽ có xảy ra mạnh mẽ hơn.

Chính sách tăng lãi suất của FED sẽ tác động tới Việt Nam theo 2 hướng chính. Thứ nhất là sẽ có sự chuyển dòng tiền đầu tư từ Việt Nam về Mỹ. Thứ hai là làm tăng áp lực tỷ giá lên tiền đồng đối với đồng USD.

Hiện nay, lãi suất USD của nước ta đang là 0%/năm còn tiền đồng 6-7%/năm, khoảng cách chênh lệch này khá cao. “Trong thời gian tới nếu FED liên tục tăng lãi suất mà nước ta vẫn giữ mức lãi suất 0% đối với USD thì sẽ dẫn đến việc chảy máu USD ra nước ngoài. Còn nếu ta tăng lãi suất USD mà lãi suất tiền đồng không tăng sẽ dẫn đến việc người dân rút tiền đồng gửi USD. Thế nên kịch bản là lãi suất tiền đồng tăng chắc sẽ được sử dụng trong bối cảnh này” - ông Hiếu nhận định.

Cũng theo ông Hiếu, khi giá USD tăng mà VND ổn định thì giá trị hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang các nước sẽ đắt đỏ hơn và doanh nghiệp Việt có thể mất tính cạnh tranh trên hàng xuất khẩu. Chính vì thế, có thể tại một thời điểm nào đó, nếu áp lực quá lớn thì Việt Nam sẽ phải điều chỉnh tăng tỷ giá để hàng xuất khẩu của Việt Nam sang nước khác rẻ hơn.

Ông Hiếu cũng đưa ra lời khuyên cho doanh nghiệp xuất khẩu giai đoạn này: Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn đang được vay USD ưu đãi từ giờ cho đến hết năm 2017, đây là cơ hội tốt để các doanh nghiệp nên tận dụng. Còn nếu doanh nghiệp nào chưa đủ khả năng ôm ngoại tệ ngay được thì có những hợp đồng mua bán với các ngân hàng. Phí chênh lệch khi mua ngoại tệ thì các doanh nghiệp phải trả và đây là cách tốt để các doanh nghiệp có được nguồn ngoại tệ cần thiết phục vụ cho sản xuất kinh doanh. Còn các doanh nghiệp nhập khẩu thì nên có hợp đồng bán ngoại tệ trước.

 Mai Trinh

Nên đọc

Tỷ giá USD chấm dứt chuỗi ngày tăng liên tiếp

Tỷ giá USD tiếp tục biến động

Tỷ giá USD vẫn duy trì đà tăng

Tỷ giá trung tâm tiếp tục giảm