Theo Thông tư hướng dẫn các vật liệu, cấu kiện, sản phẩm xây dựng, thiết bị công trình, thiết bị công nghệ (sản phẩm) phải được kiểm soát chất lượng theo yêu cầu của quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng cho công trình, yêu cầu thiết kế, quy định của hợp đồng xây dựng và các tài liệu có liên quan.
Quy trình kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng trước khi sử dụng là bước quan trọng để đảm bảo chất lượng và an toàn của công trình, đồng thời tuân thủ các quy định pháp luật về xây dựng. Các bước chi tiết trong quy trình này bao gồm:
Xác định tiêu chuẩn chất lượng vật liệu: Trước tiên, chủ đầu tư và nhà thầu phải xác định các tiêu chuẩn kỹ thuật và chất lượng của từng loại vật liệu cần sử dụng, bao gồm xi măng, cát, đá, sắt thép, gạch, bê tông, và các vật liệu khác. Tiêu chuẩn này phải tuân thủ quy định của các bộ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) hoặc các tiêu chuẩn quốc tế liên quan.
Kiểm tra nguồn gốc và giấy tờ chứng nhận: Vật liệu xây dựng cần có nguồn gốc rõ ràng và đi kèm với các giấy tờ chứng nhận như chứng chỉ chất lượng, giấy kiểm định từ nhà sản xuất hoặc cơ quan thẩm định độc lập. Việc kiểm tra giấy tờ giúp xác định xem vật liệu có đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật đã đề ra hay không.
Lấy mẫu kiểm tra vật liệu: Trước khi sử dụng vật liệu, nhà thầu phải lấy mẫu để kiểm tra chất lượng. Các mẫu này cần được gửi đến phòng thí nghiệm có đủ năng lực để thực hiện các thử nghiệm theo quy định, bao gồm kiểm tra cường độ, độ bền, độ thấm, và các chỉ tiêu kỹ thuật khác của vật liệu.
Thực hiện các thử nghiệm tại chỗ: Một số thử nghiệm có thể được thực hiện trực tiếp tại công trường, chẳng hạn như thử độ nén của bê tông, kiểm tra độ ẩm của cát, hoặc đo kích thước và độ phẳng của gạch. Điều này giúp phát hiện sớm các vấn đề về chất lượng vật liệu ngay tại công trường.
So sánh kết quả thử nghiệm với tiêu chuẩn: Kết quả thử nghiệm từ các phòng thí nghiệm và tại chỗ sẽ được so sánh với tiêu chuẩn đã đề ra. Nếu vật liệu đạt yêu cầu, nó sẽ được phê duyệt để sử dụng trong thi công. Ngược lại, nếu không đạt yêu cầu, nhà thầu cần tìm nguồn cung cấp khác hoặc thực hiện các biện pháp khắc phục.
Giám sát chất lượng vật liệu trong quá trình thi công: Vật liệu cần được giám sát chặt chẽ trong suốt quá trình thi công để đảm bảo chất lượng không bị suy giảm do các yếu tố như bảo quản kém, sử dụng không đúng cách, hoặc thời gian tồn kho lâu ngày.
Việc thực hiện đúng quy trình kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng không chỉ đảm bảo chất lượng công trình mà còn giảm thiểu rủi ro về an toàn và chi phí sửa chữa sau này.
Những khó khăn trong quá trình kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng
Tuy nhiên, trong quá trình kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng trước khi thi công, có một số vướng mắc thực tế mà các chủ đầu tư và nhà thầu thường gặp phải:
Khó khăn trong việc xác định tiêu chuẩn chất lượng: Mỗi loại vật liệu có các tiêu chuẩn kỹ thuật khác nhau, đòi hỏi sự hiểu biết và kiến thức chuyên môn từ nhà thầu. Việc thiếu kinh nghiệm hoặc kiến thức về tiêu chuẩn có thể dẫn đến việc lựa chọn vật liệu không phù hợp với công trình.
Chi phí kiểm tra cao: Việc thực hiện các thử nghiệm kiểm tra chất lượng vật liệu đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, đặc biệt đối với các dự án có quy mô nhỏ hoặc hạn chế về ngân sách. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tiết kiệm chi phí kiểm tra, làm giảm độ chính xác và tính khả thi của kết quả.
Thời gian kiểm tra kéo dài: Quy trình kiểm tra chất lượng vật liệu có thể mất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án. Điều này đặc biệt khó khăn đối với các dự án có yêu cầu hoàn thành nhanh hoặc khi nguồn cung cấp vật liệu bị hạn chế.
Khó khăn trong kiểm tra tại chỗ: Một số thử nghiệm tại chỗ yêu cầu thiết bị đặc biệt hoặc nhân viên có chuyên môn cao, điều này đôi khi không khả thi tại các công trường ở vùng sâu, vùng xa hoặc thiếu nguồn lực kỹ thuật.