Ẩm thực đường phố – nguy cơ rình rập người tiêu dùng

Tháng hành động thực phẩm an toàn năm nay được Sở Y tế Hà Nội chọn làm thí điểm triển khai đề án “Mô hình tuyến phố tập trung dịch vụ ăn uống bảo đảm ATTP” và “Mô hình kiểm soát ATTP đối với kinh doanh thức ăn đường phố” như phố Trung Liệt (quận Đống Đa) và phố Quán Thánh, Núi Trúc (quận Ba Đình). Nhưng mô hình chưa triển khai được đến hết các tuyến phố có quán ăn vỉa hè trên địa bàn Hà Nội nên tình trạng mất VSATTP vẫn diễn ra…

Dọc tuyến phố Tôn Thất Tùng, Lương Đình Của, Phương Mai… hàng ăn vỉa hè vẫn trong tình trạng nhếch nhác và mất vệ sinh. Tại một cửa hàng trên phố Lương Đình Của, thực đơn đa dạng phong phú nhưng khi khách gọi món ăn thì chủ cửa hàng tay thoăn thoắt bốc thức ăn vào bát cho khách. Khi được hỏi tai sao không dùng găng tay để đảm bảo vệ sinh, người phụ nữ này cười hồn nhiên cho rằng: “Bao năm chị bán hàng có cần găng tay đâu, tay chị sạch  nên  em yên tâm, chị làm hàng sạch sẽ lắm, tay chỉ toàn cắt thức ăn chứ có cầm nắm cái gì bẩn đâu”.
Nhưng theo quan sát  của chúng tôi thì chị chủ quán thỉnh thoảng lại phải thò tay xuống đất để cầm cái kẹp gắp than, khều than, và tiện tay cầm cả đồ ăn sống cho vào chảo rán tiếp. Nhưng kinh khủng hơn là những chậu nước đã cáu bẩn để rửa bát và những váng mỡ nổi lên…

Trên đường Tôn Thất Tùng, ngoài trường Đại học Y còn phải kể đến bệnh viện Đại học Y nên tập trung khá nhiều hàng thức ăn bán rong.  Thức ăn ở đây bán với giá rẻ nên thu hút được lượng người mua rất lớn chủ yếu là học sinh, sinh viên, dân lao động và những người đi khám bệnh từ các tỉnh về. Chị Vũ Thơm – quê Hải Hậu đưa bố đi khám tại bệnh viện ở phố này cho biết: “Dù biết là thức ăn đường phố vệ sinh kém, chế biến bẩn thỉu nhưng nó tiện vì gần khu vực khám và giá ăn  không đắt phù hợp với người ngoại tỉnh như chúng tôi. Còn vấn đề ATVSTP quả thực là… không nghĩ đến!”.

Ông Lê Đức Thọ, Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội đã chia sẻ: việc triển khai  mô hình tuyến phố tập trung dịch vụ ăn uống bảo đảm ATTP không phải là chuyện dễ, vì chọn được mấy tuyến phố làm thí điểm nhưng thuyết phục các địa phương đã khó, việc triển khai đến cơ sở kinh doanh còn khó khăn hơn. Như vậy có thể thấy , các tuyến phố được chọn làm thí điểm về VSATTP việc tuyên truyền đến người bán hàng đã khó, thì các tuyến phố khác trên địa bàn Hà nội vấn đề bảo đảm bảo VSATTP cho người tiêu dùng sẽ  “xa vời” để thực hiện công tác này.

“Nói là có 10 quy định bắt buộc về bảo đảm ATTP thức ăn đường phố nhưng toàn là những tiêu chí dễ thực hiện như ghi chép đầy đủ nguồn gốc thực phẩm sử dụng hằng ngày, bán hàng phải có mũ, khẩu trang, tạp dề, đeo găng tay khi chế biến thức ăn… vậy mà phải như, tiến hành một cuộc cách mạng”, ông Thọ nói.

Cục VSATTP đã đưa ra những cảnh báo về bệnh truyền qua thực phẩm do vi rút đang khá phổ biến ở các cộng đồng dân cư có đời sống kinh tế khó khăn, trình độ thấp, phong tục tập quán liên quan đến ăn uống, sử dụng thực phẩm, nước sinh hoạt, vệ sinh của người và động vật chứa đựng nhiều yếu tố nguy cơ truyền bệnh. Đây cũng là nhóm bệnh hoàn toàn có thể chủ động phòng chống bằng các biện pháp đặc hiệu và bằng việc thực hành ATTP của cộng đồng thông qua một số biện pháp sau:

Tăng cường biện pháp vệ sinh: Môi trường, nguồn nước, rác thải, chất thải, vệ sinh nhà bếp, cơ sở chế biến, bảo quản thực phẩm, vệ sinh cá nhân.

Sử dụng các hóa chất diệt khuẩn phù hợp, đúng liều lượng, đúng lúc.

Thực hiện tốt “10 nguyên tắc vàng” và “05 chìa khóa” trong chế biến thực phẩm an toàn. Thực hiện ăn chín, uống chín.

Thực hiện nguyên tắc điều trị, phát hiện sớm nguồn gốc lây nhiễm và căn nguyên vi khuẩn để có hướng xử trí đúng đắn với người bệnh, nguồn bệnh, yếu tố truyền nhiễm và người lành có nguy cơ mắc bệnh khi có ngộ độc xảy ra.

Tăng cường công tác thanh, kiểm tra ATTP suốt chuỗi cung cấp thực phẩm, cơ sở cung cấp dịch vụ ăn uống, cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố.

                                                                                              Thanh Mai