Xây dựng một hệ sinh thái công nghệ tự chủ đổi mới sáng tạo thích ứng được với một môi trường đang ngày càng thay đổi

Ngày 29/10, Tọa đàm khoa học “Chiến trường bán dẫn: Tương lai của các trung tâm bán dẫn toàn cầu” và Lễ ra mắt cuốn sách được diễn ra tại Hà Nội. Tọa đàm có sự tham gia của các đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông, các Cục, Vụ có liên quan, cơ quan báo chí truyền hình, cùng các độc giả quan tâm, với sự tham gia chia sẻ của các diễn giả. 

Các chuyên gia cho biết, cuộc đua bán dẫn đã tăng tốc mạnh mẽ trong vòng 5 năm qua. Đối với Mỹ, “tương lai của nước Mỹ đặt trên chất bán dẫn”. Đối với quốc gia này, hay Nhật Bản và Trung Quốc, các đạo luật và chiến lược phát triển chất bán dẫn được coi là một hợp phần của an ninh quốc gia. Đối với Liên minh châu Âu (EU), phát triển chất bán dẫn có mục tiêu là đạt được tự chủ chiến lược.     

Tọa đàm khoa học Chiến trường bán dẫn, tương lai của các trung tâm bán dẫn toàn cầu - Xu hướng tự chủ chiến lược về công nghệ

Trong bối cảnh đó, cuốn sách Chiến trường bán dẫn: Cạnh tranh chiến lược và tự chủ đổi mới sáng tạo của Trung Quốc thế kỷ 21 của hai tác giả Phạm Sỹ Thành và Nguyễn Tuệ Anh đã nghiên cứu để vén màn bí mật về cuộc đua không khoan nhượng giữa các cường quốc nhằm kiểm soát một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất của thế giới: bán dẫn.

Cuốn sách Chiến trường bán dẫn

Chiến trường bán dẫn đào sâu các cách thức chạy đua giữa các quốc gia, tập đoàn, đặc biệt là hai cường quốc đối trọng Trung Quốc và Mỹ nhằm giành quyền kiểm soát thị trường bán dẫn toàn cầu. Các tác giả tiếp cận về nghiên cứu chính sách dựa trên bốn trụ cột đã đưa ra những phân tích hệ thống và cặn kẽ về những chiến lược, chính sách mà Trung Quốc và Mỹ đã áp dụng để xây dựng và củng cố vị thế cho ngành sản xuất bán dẫn của mình.

Quang cảnh buổi tọa đàm

Không chỉ tập trung vào những thành công rực rỡ, cuốn sách còn phân tích những thất bại và bài học lớn mà cả Mỹ và Trung Quốc đã trải qua trong hành trình 70 năm qua. Những câu chuyện về sự trỗi dậy và sụp đổ của các tập đoàn công nghệ lớn, mặc dù có sự hỗ trợ của nhà nước, là lời nhắc nhở mạnh mẽ về sự cần thiết của chiến lược dài hạn, tầm nhìn xa và sự đầu tư liên tục vào nghiên cứu và phát triển.

Các chuyên gia cho biết, tác động của một cuộc chiến bán dẫn trong bối cảnh cạnh tranh địa - chính trị của các cường quốc đối với sự phát triển của ngành bán dẫn

Quan trọng hơn cả, hai tác giả Phạm Sỹ Thành và Nguyễn Tuệ Anh còn đưa ra những suy nghĩ về việc xây dựng một hệ sinh thái công nghệ tự chủ đổi mới sáng tạo thích ứng được với một môi trường đang ngày càng thay đổi. Đây là thời điểm mà chúng ta không thể chậm trễ. Thế giới đang tiến về phía trước với tốc độ chưa từng có, nếu không nhanh chóng hành động, và nếu hành động không hiệu quả, chúng ta sẽ đánh mất cơ hội để vươn lên.

Bản đồ bán dẫn toàn cầu đang được vẽ lại. Tại một số nơi, sự cạnh tranh diễn ra như trên chiến trường với các lệnh cấm, các hoạt động trừng phạt, các chia tách công nghệ. Tại nhiều nơi khác, sự cạnh tranh giữa các quốc gia đột nhiên trở nên sôi động hơn bao giờ hết nhờ nhu cầu tự chủ chiến lược hoặc tìm kiếm lợi thế cạnh tranh mới. Việc tìm hiểu về chính sách phát triển ngành bán dẫn từ thực tiễn đa dạng của các quốc gia và vùng lãnh thổ không chỉ giúp đưa ra các hàm ý chính sách về ngành, mà còn giúp trả lời các câu hỏi thiết yếu cho việc nhận diện bức tranh công nghệ toàn cầu trong thập kỷ kế tiếp; và từ đó nhìn ra những cơ hội cũng như thách thức của mỗi quốc gia.

Tác giả Phạm Sỹ Thành: Tiến sĩ Phạm Sỹ Thành nhận bằng Tiến sĩ Kinh tế tại Học viện Kinh tế, Đại học Nam Khai (Trung Quốc). Từ năm 2012 đến năm 2020, ông là Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Kinh tế Trung Quốc thuộc VEPR (VCES) thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội; từ tháng 8 năm 2020 đến tháng 7 năm 2021: Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Chiến lược Mekong - Trung Quốc (MCSS) trực thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA). Từ năm 2022 đến nay, ông là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Trung Quốc (CESS). Nghiên cứu của ông tập trung vào các vấn đề kinh tế vĩ mô và chiến lược của Trung Quốc, Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).

Ông còn là Cố vấn quốc gia của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) về Chương trình Nghiên cứu BRI từ tháng 6 năm 2018 đến tháng 6 năm 2019. Ông đã tham gia Chương trình IVLP có tựa đề “Dự án khu vực: Chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương - Dự án chung cho các khu vực Đông Á, Nam và Trung Á” do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tổ chức năm 2020.

Tác giả Nguyễn Tuệ Anh: Tiến sĩ Nguyễn Tuệ Anh là chuyên gia nghiên cứu cao cấp về chính sách công tại Vương Quốc Anh. Tại Đại học Tổng hợp London (UCL). Bà phụ trách nghiên cứu về chính sách đổi mới của Hoa Kỳ, tập trung vào các chính sách điều kiện tham vấn cho Đạo luật CHIPS, các cơ quan đổi mới và Ban cố vấn kinh tế của Chính phủ Mỹ. Trước đó, bà là chuyên gia thỉnh giảng về chính sách công và chính sách năng lượng tại trường Blavatnik School of Government, Đại học Oxford và Trung tâm Phát triển Quốc tế, Đại học Harvard. Hiện bà đang tham gia nghiên cứu về mối quan hệ giữa nhà nước và cộng đồng tại Đại học Greenwich London.

Bà tốt nghiệp tiến sĩ với Giải thưởng Luận văn xuất sắc nhất, Sinh viên xuất sắc nhất, Giải nhất thuyết trình luận văn của Đại học Greenwich, London. Bà còn nhận giải thưởng và học bổng nghiên cứu trong đó có Hiệp hội Năng lượng Quốc tế (IAEE), Viện Toán của Đại học Oxford, Giải thưởng của Khối các quốc gia dầu mỏ (OPEC) cho Sinh viên từ các nước đang phát triển và Giải Bài nghiên cứu xuất sắc của Mạng lưới Jean Monet của Liên minh châu Âu.