Thực phẩm chức năng không phải thuốc chữa bệnh

Để giúp người tiêu dùng hiểu rõ hơn về vấn đề này, PV Báo Người Tiêu Dùng đã tìm gặp và trao đổi trực tiếp với PGS.TS.Trần Minh Tâm, Trưởng khoa Công nghệ Sinh học Trường Đại học Văn Lang.

PGS. TS. Trần Minh Tâm.

* Thưa giáo sư, hiện nay có rất nhiều người tiêu dùng chưa hiểu rõ về TPCN mặc dù mọi người đang rất muốn dùng theo những quảng cáo của các nhà kinh doanh và nhà sản xuất?

- Hiện nay nhiều người còn chưa rõ và rất nhiều nhà sản xuất, kinh doanh đã đưa ra tiêu thụ trên thị trường những sản phẩm không đúng với tên của nó hoặc lạm dụng để đánh lừa người tiêu dùng... Vì vậy, khiến người tiêu dùng bắt đầu trở nên cảnh giác, hoặc mất thiện cảm với các loại TPCN, trong khi TPCN đang được các chuyên gia đánh giá là một xu thế dinh dưỡng của thế kỷ 21, đáp ứng một phần quan trọng về nhu cầu dinh dưỡng và sức khỏe con người trong cuộc sống hiện đại.

Cần quan niệm đúng về tác dụng của TPCN, phân biệt rõ thế nào là “thực phẩm”, “thực phẩm dinh dưỡng”, “thực phẩm thuốc” với “thực phẩm chức năng” là hết sức cần thiết.

* Giáo sư có thể nói rõ hơn để người tiêu dùng có thể phân biệt những khái niệm mà giáo sư vừa nêu trên?

- TPCN là những thực phẩm được đưa vào cơ thể và được hấp thụ qua đường tiêu hóa, chủ yếu ở ruột non và phân giải ở ruột già, không chỉ cung cấp dinh dưỡng cơ bản mà còn có chức năng hỗ trợ phòng bệnh tật và tăng cường sức khỏe nhờ các chất chống oxy hóa (beta-caroten, lycopen, lutein, vitamin C, vitamin E...), chất xơ và một số thành phần khác.

* Hiện tại dưới con mắt của người tiêu dùng còn tồn tại một khái niệm lẫn lộn giữa “thuốc dinh dưỡng” và “thực phẩm”. Xin giáo sư cho biết về khái niệm này?

- Khác với thuốc, TPCN được nhà sản xuất công bố trên nhãn sản phẩm là thực phẩm, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn sức khỏe, phù hợp với các quy định về thực phẩm.

Đối với thuốc, nhà sản xuất công bố trên nhãn là sản phẩm thuốc, có tác dụng chữa bệnh, phòng bệnh với công dụng, chỉ định, liều dùng, chống chỉ định. Vì vậy dùng thuốc cần tuân thủ theo liều lượng và chỉ dẫn của thầy thuốc.

Hiện nay TPCN được phân loại dựa theo bản chất cấu tạo và tác dụng của chúng, như sau: Nhóm bổ sung vitamin và khoáng chất; nhóm TPCN “không béo”, “không đường” và “giảm năng lượng”; nhóm các loại nước giải khát, tăng lực; nhóm thực phẩm giàu chất xơ tiêu hóa; nhóm các chất tăng cường chức năng đường ruột bao gồm xơ tiêu hóa sinh học (Probiotics) và tiền sinh học (Prebiotics) đối với hệ vi khuẩn cộng sinh ruột già; nhóm TPCN đặc biệt: Thức ăn cho phụ nữ có thai, cho người cao tuổi, cho trẻ ăn dặm, cho vận động viên, phi hành gia, thức ăn qua ống thông dạ dày, thức ăn cho người có rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, thức ăn cho người đái đường và cho người cao huyết áp…

Thực phẩm chức năng không phải thuốc chữa bệnh. Ảnh minh họa.

* Thực trạng về TPCN hiện nay còn có những vấn đề gì người tiêu dùng cần phải quan tâm?

- Thực trạng hiện nay, quảng cáo TPCN đang bị bỏ lỏng, trách nhiệm cơ quan quản lý chưa đầy đủ; nhiều nhà sản xuất, kinh doanh không có chuyên môn; những tác động độc tính của TPCN không được theo dõi chặt chẽ; chất lượng của sản phẩm TPCN mới chỉ căn cứ trên hồ sơ mà chưa được khẳng định, kiểm chứng trong thời gian dài và trên số lượng lớn người sử dụng.

* Để có thể giúp cho người tiêu dùng hiểu đúng, sản xuất-kinh doanh đúng và sử dụng đúng TPCN, ông có lời khuyên gì cho mọi người?

- Nhiều tranh luận gay gắt xảy ra trong những năm qua về sự hiểu biết, về nhận thức cũng như về tác dụng của những sản phẩm được gọi là TPCN. Tuy vậy, hiện nay cũng đã thống nhất những khía cạnh cơ bản về những quy định, cũng như xác định đúng vị trí của các TPCN trong việc phòng và chữa bệnh ở mức độ nhất định, nhằm giúp cho người tiêu dùng hiểu rõ tác dụng, đồng thời đặt đúng chỗ trên thị trường cho sự lớn mạnh của các sản phẩm này.

Đặc biệt, có Tổ chức xã hội - nghề nghiệp tập hợp những doanh nghiệp, doanh nhân sản xuất, kinh doanh và phân phối TPCN tại Việt Nam đã chính thức được thành lập: Đó là Hiệp hội TPCN Việt Nam đã và đang góp phần tham mưu, tư vấn cho cơ quan quản lý Nhà nước, cho những người sản xuất kinh doanh nâng cao giá trị chất lượng các sản phẩm TPCN; phát triển thị trường trong nước và xuất khẩu; bảo vệ, hướng dẫn người tiêu dùng sử dụng TPCN một cách đúng đắn, khoa học và có lợi ích tối đa; và đại diện bảo vệ lợi ích chính đáng, hợp pháp của các hội viên, người tiêu dùng và của Nhà nước.

* Xin cảm ơn ông.

 Thanh Bình

Nên đọc

Kinh nghiệm khi chọn mua thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng: Những con đường “ma quỷ”

Thực phẩm chức năng Condition (Hàn Quốc): Khẳng định chỗ đứng trên thị trường Việt Nam

Loạn giá thực phẩm chức năng xách tay trên mạng