Thống đốc Puigdemont: Nếu Madrid đình chỉ quyền tự trị, Catalonia sẽ tuyên bố độc lập

Ngày 18/7, Tòa án Hiến pháp Tây Ban Nha tuyên "Luật trưng cầu dân ý của Catalonia là vô giá trị". Hôm 17/10, Thống đốc Puigdemont đã thông báo với Chính phủ Tây Ban Nha rằng ông muốn trì hoãn việc thực hiện các bước nhằm tách Catalonia khỏi Tây Ban Nha trong vòng 2 tháng để đối thoại với chính quyền trung ương Madrid.

Trong bức thư gửi Thủ tướng Mariano Rajoy, ông Puigdemont viết rằng việc hoãn tuyên bố độc lập của vùng Catalonia cho thấy nguyện vọng chắc chắn của vùng tự trị này là tìm kiếm một giải pháp và không đối đầu. Theo ông, trong vòng 2 tháng tới, mục tiêu chính của vùng Catalonia là tiến tới đàm phán với Chính phủ Tây Ban Nha.

Ông cũng kêu gọi một cuộc gặp "sớm nhất có thể" với Thủ tướng Rajoy. Ông nhấn mạnh không cho phép tình hình trở nên tồi tệ hơn nữa, nhận ra vấn đề và đối mặt với nó, chắc chắn có thể tìm ra giải pháp. Thủ hiến Puigdemont đưa ra tuyên bố trên trước thời hạn chót mà Chính phủ Tây Ban Nha đưa ra cho ông phải làm rõ lập trường về việc tuyên bố Catalonia độc lập

Nhiều chính khách ủng hộ một Tây Ban Nha thống nhất

Đúng ngày 11/10, từ áp lực của dân chúng Tây Ban Nha và một số nguyên thủ quốc gia thế giới, Thống đốc Carles Puigdemont hoãn tuyên bố Catalonia độc lập. Ngày 12/10, Thủ tướng Mariano Rajoy cũng đã họp khẩn nội các. Phát biểu trước Quốc hội Tây Ban Nha một ngày sau khi các nhà lãnh đạo ly khai của Catalonia ký một tuyên bố độc lập, ông Rajoy nhấn mạnh: "Không có sự trung gian hòa giải nào khả thi giữa luật pháp dân chủ và sự bất hợp pháp, bất phục tùng". Tình hình Tây Ban Nha – Catalonia vẫn căng thẳng trong sự quan tâm của thế giới.

Hôm 10/10, Thủ hiến Carles Puigdemont cùng các chính trị gia khác của vùng Catalonia đã ký một văn kiện tuyên bố Catalonia độc lập khỏi Tây Ban Nha. Tuy nhiên sau đó, ông Puigdemont đã tạm hoãn tuyên bố độc lập để mở cửa đối thoại với chính quyền trung ương.

Trước đó, Tòa án Hiến pháp Tây Ban Nha đình chỉ cuộc họp của nghị viện Catalonia nhằm ngăn chặn ý định ly khai. Đại diện tòa án cho biết động thái đòi độc lập là "vi phạm hiến pháp".

Thống đốc Carles Puigdemont nói rằng nếu chính phủ Madrid đình chỉ quyền tự trị của Catalonia, ông sẽ tuyên bố độc lập (Ảnh: Reuters)

Vụ đa số cử tri Catalonia bỏ phiếu đồng thuận đòi độc lập cho xứ sở này tất yếu sẽ gây căng thẳng chính trường Tây Ban Nha. Trước đó, Thủ tướng Mariano Rajoy đã cảnh báo chính phủ địa phương Catalonia ngừng tuyên bố độc lập sau khi diễn ra cuộc trưng cầu ý dân gây tranh cãi hôm Chủ nhật.

Nếu Catalonia độc lập, nhiều tập đoàn kinh tế, công nghệ sẽ dời trụ sở đến Madrid. Tập đoàn bất động sản Inmobiliaria Colonial và công ty cung cấp hạ tầng Abertis đồng loạt quyết định chuyển văn phòng đến Madrid. Trong khi hãng công nghệ Cellnex cảnh báo cũng sẽ làm như vậy nếu tình hình căng thẳng chính trị ở Catalonia tiếp diễn. Grupo Planeta, nhà xuất bản ở thành phố Barcelona, cũng khẳng định sẽ dời văn phòng đến Madrid nếu chính quyền Catalonia đơn phương tuyên bố độc lập.

Vào đâu tuần, Thủ tướng Đức Angela Merkel khuyến cáo Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy rằng, Madrid nên đối thoại với lãnh đạo Catalonia về một biện pháp sống chung, vì sự thống nhất Tây Ban Nha sẽ giúp kinh tế Tây Ban Nha phát triển bền vững. Ngày 10/10, Bộ trưởng phụ trách đối ngoại châu Âu của Pháp Nathalie Loiseau nói thẳng rằng, khi Ctalonia tách khỏi Tây Ban Nha, nghiễm nhiên đã rời khỏi EU.

Trước khi bài diễn văn của ông Puigdemont tại quốc hội Catalan diễn ra vào tối thứ Ba, thị trưởng Ada Colau đã kêu gọi ông ngừng việc tuyên bố độc lập, và cũng kêu gọi ông Rajoy ngừng sự kiểm soát từ Madrid.

Bà Colau nói: "Tôi yêu cầu họ ngừng đưa ra bất kỳ quyết định nào có thể làm xóa sổ khả năng đối thoại và hòa giải. Đó là hành động can đảm nhất mà họ có thể làm bây giờ".

 “Trò chơi vương quyền”

Gần 900 người bị thương do cảnh sát sử dụng vũ lực để thi hành lệnh ngăn chặn cuộc bỏ phiếu của tòa án Tây Ban Nha. Sự kiện này được chính phủ cho là bất hợp pháp. Nhiều người đã chứng kiến cảnh sát bắn đạn cao su, lao như vũ bão vào các điểm bầu cử và túm tóc nhiều phụ nữ. Cơ quan y tế địa phương cho biết cũng có tới 33 cảnh sát đã bị thương.

Ngày 10/10, hơn 350.000 người xuống đường biểu tình ủng hộ Tây Ban Nha thống nhất (Ảnh: Reuters)

Bị sốc bởi những gì được tận mắt chứng kiến, hàng trăm ngàn người dân Catalonia đã tham gia biểu tình hôm thứ Ba. Một cuộc đình công cũng đã được kêu gọi tổ chức nhằm phản đối "sự vi phạm nhân quyền và tự do" được chứng kiến tại buổi bỏ phiếu.

Rất hiếm khi xảy ra sự công kích đối với quân vương Tây Ban Nha nhưng bản thân vua Felipe, biểu tượng của sự đoàn kết dân tộc, hiếm khi nhắc đến vương quốc trên truyền hình, khiến ông Puigdemont lên tiếng. Tại một quán bar ở quê hương của nhà lãnh đạo Catalonia, người dân đã vỗ tay, chung vui với lãnh đạo của họ và mừng vì lời kêu gọi hòa giải của ông, và họ đùa về bộ phim truyền hình Trò chơi Vương quyền (Game of Thrones).

"Chúng ta cần một vị vua như Jon Snow, người luôn cố gắng giữ vững đoàn kết dân tộc và luôn ở bên người dân" - một phụ nữ cười lớn và cho biết. Những người này xem Thủ tướng Mariano Rajoy là Vua Bóng đêm (Night King) trong phim, cầu mong cho một mùa đông vĩnh cửu tại Catalonia.

"Tôi muốn một Tây Ban Nha quan tâm tới tất cả những văn hóa khác nhau từ các địa phương" - bà bổ sung với lời lẽ nghiêm túc hơn - "Tại sao không yêu quý tất cả mọi người? Chúng tôi không thể hiểu nổi diễn văn của vua Felipe VI". 

Box:

Catalonia hay Catalunya là một cộng đồng tự trị của Tây Ban Nha, tọa lạc ở miền đông bắc bán đảo Iberia, bao gồm bốn tỉnh Barcelona, Girona, Lleida và Tarragona, thủ phủ và thành phố lớn nhất Catalonia là Barcelona, và cũng là thành phố lớn thứ nhì Tây Ban Nha. Catalonia bao gồm đa phần lãnh thổ trước kia của Thân vương quốc Catalunya (phần Roussilon nay đã thuộc về Pyrénées-Orientales của Pháp). Nó tiếp giáp với Pháp và Andorra về phía bắc, Địa Trung Hải về phía đông, Aragon về phía tây và Valencia về phía nam. Các ngôn ngữ chính thức là tiếng Catalunya, tiếng Tây Ban Nha, và phương ngữ Aran của tiếng Occitan.                                                             

Theo báo chí, nếu Thống đốc Puigdemont thực hiện lời đe dọa sẽ tuyên bố Catalonia độc lập, chính phủ Madrid sẽ có từ 3-5 ngày để có "biện pháp cứng rắn xử lý vấn đề Catalonia" vốn đang gây lo ngại cho EU và cả châu Âu.

                                                                                                                                                              Lê Miên Tường

Nên đọc

Tây Ban Nha: 90% cử tri Catalonia chọn ly khai

Tây Ban Nha: Cảnh sát Barcelona bắn chết nghi phạm chính

Khủng bố IS có 120 bình ga tấn công toàn diện Tây Ban Nha

Tây Ban Nha: Cảnh sát chặn đứng mưu toan tấn công khủng bố lần thứ hai