Rối rắm Đề án truy xuất nguồn gốc thịt heo

Chủ cơ sở đối phó

Sở Công thương TP.HCM cho biết, có 1.131 cơ sở chăn nuôi của 16 tỉnh, thành phố đăng ký tham gia Đề án quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo. Do đó, khi triển khai, các chủ cơ sở chăn nuôi phải thực hiện đầy đủ việc nhận diện và truy xuất, từ cơ sở chăn nuôi, giết mổ, nhà sản xuất, phân phối sỉ và nhà bán lẻ. Tuy nhiên, sau 4 tháng thực hiện, chỉ có 123 cơ sở đăng ký thực sự tham gia.

Những cơ sở giết mổ thực tế tham gia đề án so với đăng ký cũng rất thấp: TP.HCM có 10 cơ sở; Bình Dương, Tây Ninh, mỗi đơn vị 1 cơ sở… Trong khi đó, các cơ sở kinh doanh tham gia đeo vòng nhận diện có khá hơn với 821 siêu thị, cửa hàng tiện lợi, thực phẩm tại TP.HCM và các tỉnh. Việc vận dụng kênh truyền thông, mở rộng và tăng điểm bán có truy xuất nguồn gốc thịt heo tại các siêu thị vùng Đông Nam bộ cũng đang trong giai đoạn triển khai.

Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Phó Giám đốc Sở Công thương TP.HCM nhận xét: “Đến nay, Sở Công thương đã triển khai Đề án quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo được hơn 4 tháng. Có thể thấy, một thực tế đang diễn ra hầu khắp các thị trường là việc đeo vòng nhận diện để truy xuất nguồn gốc thịt heo rất thấp. Hầu hết các cơ sở thực hiện qua loa, việc tham gia còn mang tính đối phó”.

Rất nhiều chủ cơ sở kinh doanh không thực hiện đeo vòng nhận diện.

Địa phương không mặn mà

Từ góc độ của người xây dựng đề án, vị đại diện Sở Công thương TP.HCM chia sẻ: “Chúng tôi đã phối hợp với cơ quan chức năng liên quan để lấy ý kiến, xây dựng cơ sở pháp lý xử lý vi phạm trong việc quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo… Đặc biệt, bằng sự cố gắng của mình, TP.HCM sẵn sàng hỗ trợ 50% chi phí mua vòng nhận diện, ưu tiên đăng ký hộ tham gia tổ hợp tác, hiệp hội chăn nuôi heo VietGAP… nhưng việc truy xuất nguồn gốc thịt heo vẫn không thuận lợi”.

Ông Hòa cho biết, các hộ kinh doanh nhỏ lẻ cung cấp cho thị trường TP.HCM khá lớn. Tuy nhiên có rất nhiều hộ chưa đăng ký tham gia, hoặc đăng ký nhưng chưa cung cấp heo. Cùng với việc chưa có thói quen sử dụng và tiếp cận thiết bị công nghệ thông tin hiện đại, đã gây nhiều khó khăn trong truy xuất nguồn gốc thịt heo.

Chưa hết, hiện nay các tỉnh, thành thiếu tích cực phối hợp để triển khai một cách đồng bộ. “Do đề án của Sở Công thương TP.HCM, chứ không phải của các địa phương đang quản lý nên các đơn vị có phần thờ ơ, thiếu nhiệt tình. Tâm lý chờ đợi tỉnh hoặc Trung ương có chủ trương, dẫn đến việc thiếu sự phối hợp gây ra tình trạng thông tin từ khâu chăn nuôi, giết mổ vận chuyển về TP.HCM không thể kết nối” - ông Hòa cho hay.

Sở Công thương nhận định: Đề án đã bị gián đoạn và hiểu lầm khi thực hiện tại các địa phương. Cơ quan chức năng tại các tỉnh, thành khác cho rằng đề án chỉ mang tính hình thức, gây lãng phí, không mang lại hiệu quả thiết thực. Một vướng mắc khác là: Đề án cũng chưa có quy định về xử phạt, chưa có cơ sở pháp lý và văn bản quy phạm pháp luật. Do vậy, không thể xử lý vi phạm theo đúng quy định của đề án.

Đa số thịt heo ra thị trường không có nguồn gốc xuất xứ.

Người tiêu dùng không hào hứng

Theo ghi nhận của phóng viên tại 2 chợ đầu mối Hóc Môn và Bình Điền, mỗi ngày có khoảng 7.000 con heo tiêu thụ; trong đó có 3.700 con được kích hoạt thông tin truy xuất nguồn gốc. Một chủ cửa hàng tại chợ Hóc Môn cho biết: Trong 1 tháng, tại 2 chợ đầu mối Hóc Môn và Bình Điền có gần 8.000 con heo được cơ sở kích hoạt thông tin. Tuy nhiên chỉ có gần 5.000 con (6,2%) do các hộ chăn nuôi kích hoạt cung cấp thông tin được hưởng chính sách hỗ trợ 50% kinh phí mua vòng nhận diện. Điều này chứng tỏ các nông hộ chưa tích cực tham gia đề án để nhận được sự hỗ trợ của UBND TP.HCM.

Tại các siêu thị tham gia chương trình nhận diện, truy xuất nguồn gốc thịt heo trên địa bàn TP.HCM, xảy ra tình trạng nguồn gốc thịt heo không còn được người tiêu dùng quan tâm như lúc vừa triển khai. Với họ, những tem truy xuất chỉ là tham khảo, không ảnh hưởng đến việc lựa chọn thịt heo.

“Theo tôi chứng kiến, việc dán tem của nhân viên tại các siêu thị cũng chỉ mang tính đối phó. Vậy nên khi nào khách có nhu cầu tìm hiểu, thì tem truy xuất mới được dán lên bao bì. Mặt khác, việc vận chuyển từ trang trại đến các điểm giết mổ, bán sỉ, bán lẻ là một quá trình dài. Do đó, người tiêu dùng có cơ sở để hoài nghi khi vòng nhận diện chỉ được gắn vào một chân của con heo. Như vậy, vẫn không thể loại trừ trường hợp đánh tráo khi đưa hàng vào các chợ, siêu thị” - chị Nguyễn Lệ Thủy (Q.5, TP.HCM) cho hay.

Tỷ lệ trại mổ heo đăng ký truy xuất nguồn gốc rất thấp.

 Hoàng Bắc - Đức Hùng - Ảnh: Trần phong

Nên đọc

Báo nước ngoài nói “khủng hoảng thịt heo” ở Việt Nam là tạo tác động tích cực cho tương lai?

Bộ Công thương làm việc cùng các doanh nghiệp giải cứu thịt heo

Cả nước chung tay giải cứu thịt heo

Giá thịt heo nhập khẩu rẻ... giật mình