‘Nghĩa địa máy bay’ rộng ngang một huyện đảo của Việt Nam, lưu trữ hơn 4.000 máy bay với tổng trị giá 37 tỷ USD

"Nghĩa địa máy bay" này được biết đến với tên gọi "The Boneyard", nơi đây là cơ sở lưu trữ và bảo quản máy bay lớn nhất trên thế giới, nằm tại Căn cứ Không quân Davis-Monthan ở Tucson, Arizona, Hoa Kỳ.

Với tên gọi chính thức là Đội tái tạo và bảo trì hàng không vũ trụ thứ 309 (AMARG 309), nơi này chứa hàng ngàn chiếc máy bay chiến đấu của các lực lượng như Không quân, Lục quân, Cảnh sát biển và Hải quân Hoa Kỳ.

Được biết, bãi đậu máy bay nằm tại một sa mạc ở Arizona, có diện tích khoảng 10,5km2. Hình dung về quy mô của "nghĩa địa" này, nơi đây còn lớn hơn huyện đảo Lý Sơn của tỉnh Quảng Ngãi nước ta - diện tích là 10,39km2. 

Có nhiều lý do khiến cơ sở lưu trữ quy mô lớn này được đặt tại sa mạc. Đầu tiên là điều kiện khí hậu khô nóng và độ ẩm thấp của nơi này giúp máy bay ít bị rỉ sét và hư hỏng hơn, do đó phương tiện dễ bảo quản và duy trì trong tình trạng tốt hơn. Thứ 2, sa mạc cung cấp không gian rộng lớn với chi phí phù hợp. Và cuối cùng, địa chất sa mạc với lớp đất kiềm cũng đủ chắc chắn để ngăn máy bay lún sâu xuống đất, nhờ vào điều này, máy bay có thể đậu trên sa mạc mà không cần phải xây dựng nền đất mới. 

AMARG 309 đã bắt đầu nhiệm vụ lưu trữ, bảo trì và tái tạo máy bay chiến đấu từ thời Thế chiến thứ hai. Ước tính, hiện có khoảng 4.000 chiếc may bay với giá trị tổng cộng tới 37 tỷ USD. Trong số đó, một số máy bay gần như mới được bảo quản với ống xả phủ bằng băng dính, thân máy được sơn đen và trắng phản chiếu ánh nắng để giữ mát. Khi máy bay sẵn sàng để hoạt động trở lại, kỹ thuật viên tại cơ sở sẽ thực hiện bảo dưỡng cẩn thận, đảm bảo mọi cửa ra vào của máy bay được phủ kín để ngăn bụi và động vật hoang dã xâm nhập vào bên trong. Họ cũng thường xuyên thử nghiệm động cơ, các thiết bị khác để đảm bảo mọi bộ phận hoạt động trơn tru.

Ngoài ra, nơi này cũng chứa nhiều máy bay hoàn toàn là phế liệu, đã được tháo rời thành từng mảnh để gửi đi khắp thế giới, nhằm tái chế thành nguyên liệu cho việc sản xuất máy bay mới. Số khác bị phá hủy và tái chế ở xưởng đúc trong khuôn viên nghĩa địa. 

Việc tháo dỡ hoặc trục vớt các "mãnh thú bầu trời" đã về hưu này tốn rất nhiều thời gian và công sức. Quá trình này thường bắt đầu bằng việc làm sạch máy bay, rút cạn nhiên liệu, loại bỏ vũ khí,...

Trong thời kỳ đại dịch, nhiều máy bay đã hạ cánh và được đưa vào "nghĩa địa" nhiều hơn so với bất kỳ giai đoạn nào khác trong lịch sử gần đây. Mặc dù chỉ là một bãi chứa máy bay nhưng địa điểm này vẫn thu hút sự chú ý của nhiều người bởi tính độc đáo, không khí có chút rùng rợn và lịch sử đặc biệt của nó.

Thông thường, các khu vực chứa máy bay bị hỏng không cho phép du khách tự do tham quan. Tuy nhiên, bảo tàng Pima ở Tucson đã tổ chức tour tham quan căn cứ quân sự Davis-Monthan bằng xe bus và thu hút sự quan tâm của nhiều du khách.