Hiệp định xuyên Thái Bình Dương sẽ ký kết ngày 8/3 và có thể thực thi vào cuối năm nay

Bộ trưởng Thương mại New Zealand David Parker trong buổi họp báo ngày 21/2 tại Wellington - Ảnh: Reuters

Hãng tin Reuters cho biết hơn 20 điều khoản đã được đình chỉ hoặc thay đổi trong bản toàn văn cuối cùng của CPTPP, bao gồm các quy định về quyền sở hữu trí tuệ vốn được đưa vào thỏa thuận hợp tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) theo yêu cầu của Hoa Kỳ.  TPP gồm 12 nước thành viên đã gặp bế tắc sau khi Tổng thống Donald Trump rút khỏi hiệp định này theo chính sách “nước Mỹ trên hết” nhằm bảo vệ việc làm của người lao động nước này.  

11 thành viên còn lại với sự dẫn dắt của Nhật Bản đã hoàn tất bản cam kết cuối cùng vào tháng 1/2018 vừa qua. Việc ký kết đang được chuẩn bị và sẽ diễn ra tại phiên họp của CPTPP vào ngày 8/3 sắp tới.

Với hiệp định mới, hàng rào thuế quan trong 11 nước thành viên được gỡ bỏ. Tuy chỉ chiếm 13% tổng GDP toàn cầu, tương đương khoảng 10.000 tỷ USD - tức là chỉ bằng 1/3 so với khối TPP-12 khi có sự tham gia của Hoa Kỳ, nhưng hiệp định cho thấy “dấu hiệu của sự đồng thuận mới”.

"Những thay đổi lớn trong hiệp định mới bao gồm việc đình chỉ nhiều điều khoản của thỏa thuận ban đầu. Các nước thành viên đã tạm dừng nhiều điều khoản gây tranh cãi, nhất là các điều khoản về dược phẩm", giáo sư Kimberlee Weatherall thuộc Đại học Sydney phát biểu.

Nhiều điều khoản gây tranh cãi trong thỏa thuận TPP ban đầu là do Hoa Kỳ đưa ra, chẳng hạn các quy định về quyền sở hữu trí tuệ trong ngành dược phẩm - điều khoản khiến một số quốc gia, trong đó có Việt Nam - lo ngại rằng sẽ khiến giá thuốc tăng cao.

Thành công của CPTPP được Nhật Bản và các nước thành viên khác xem là một "liều thuốc" chống lại chủ nghĩa bảo hộ đang gia tăng ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, họ cũng hy vọng Washington sẽ suy nghĩ lại.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và đoàn tùy tùng tại Furama Resort sáng 10/11/2017. Ông được xem là "tác nhân tích cực cho thành công của hiệp định mới mà không có Hoa Kỳ" khi nỗ lực kết nối các thành viên còn lại bên lề cuộc họp cấp cao APEC tại Đà Nẵng trong tháng 11/2017 sau khi Canada và New Zealand có những dấu hiệu thoái lui, rút khỏi TPP11. - Ảnh: Nguyễn Đức Quỳnh

Tháng trước, phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos, Thụy Sỹ, ông Trump để ngỏ khả năng Hoa Kỳ quay trở lại nếu có thỏa thuận mới mang lại nhiều lợi ích hơn cho Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại New Zealand David Parker cho rằng triển vọng Hoa Kỳ quay lại trong vòng hai năm tới là “rất khó xảy ra” bởi khi Hoa Kỳ muốn gia nhập thì không có nghĩa là các nước thành viên CPTPP sẽ nối lại các điều khoản bị đình chỉ - nghĩa là tiếp tục các thảo luận tốn nhiều thời gian và nỗ lực.

Ông Parker cũng nói hiệp định mới có thể sẽ được thực thi từ cuối năm 2018 hoặc đầu năm 2019.

Các nước thành viên CPTPP tỏ ra hài lòng với những lợi ích thương mại mà hiệp định mới có thể mang lại cho họ.

"Hiệp định mới sẽ giúp tạo thêm việc làm tại Australia trong tất cả các lĩnh vực, gồm nông nghiệp, chế tạo, khai khoáng, dịch vụ… bởi tạo ra những cơ hội mới trong một khu vực tự do mậu dịch trải rộng từ châu Mỹ tới châu Á" - Bộ trưởng Bộ Thương mại Australia Steven Ciobo tuyên bố.

Chính phủ New Zealand dự kiến hiệp định CPTPP sẽ giúp GDP nước này tăng thêm khoảng 1-3,3 tỷ USD. Trong đó, thịt bò và trái kiwi là hai trong số các mặt hàng của New Zealand được hưởng lợi nhiều nhất.

11 nước thành viên của CPTPP bao gồm Việt Nam, Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru và Singapore.

Ricky Hồ

Nên đọc

11 quốc gia “sẽ ký CPTPP vào tháng 3/2018”

Liệu vương quốc Anh sẽ thực sự gia nhập CPTPP?

TPP 10 hay 12?

TPP chỉnh sửa hiệp định gốc với hy vọng đạt được thỏa thuận cuối cùng tại APEC Đà Nẵng