Ép truy thu thuế Artemia có thể “giết” doanh nghiệp

Chính phủ đã ban hành Nghị định 122 trong đó có việc trứng Artemia (thức ăn cho tôm) áp thuế nhập khẩu 0% đã chính thức có hiệu lực, song các doanh nghiệp vẫn còn đó nỗi lo bị truy thu thuế trước đó. Việc truy thu này xuất phát từ sự hiểu lầm về mã số khai báo của hải quan.

Truy thu thuế Artemia có thể “giết” doanh nghiệp

Phía Hải quan cho rằng 80% công ty nhập khẩu trứng Artemia đã kê khai mã hàng 0511 và nộp thuế đầy đủ, chỉ có 20% công ty còn lại khai chưa đúng nên bị truy thu thuế. Tuy nhiên, theo ông Trương Hữu Thông - Giám đốc Công ty TNHH Thông Thuận - thực ra, 80% công ty nói trên có sản lượng nhập khẩu rất thấp, không đáng kể chỉ chiếm có 20%. Trong khi đó, tuy số lượng DN ít, chiếm tỷ lệ chỉ 20% như Hải quan đề cập nhưng các DN này nhập khẩu mặt hàng Artemia với số lượng rất lớn từ Hoa Kỳ, chiếm đến 80% sản lượng nhập khẩu trứng Artemia về Việt Nam. 

Cũng theo đại diện của Công ty Thông Thuận, những doanh nghiệp nhập khẩu với số lượng nhỏ (nhưng chiếm tỷ lệ 80% số lượng DN) khai báo theo mã hàng 0511 đã kê khai mức nộp thuế và hạch toán vào giá thành sản phẩm để bán cho bà con nông dân, doanh nghiệp kê khai thuế chẳng mất đồng nào nhưng người nuôi tôm chịu thiệt vì giá cao mà chất lượng thức ăn nuôi tôm thấp, đe dọa ngành tôm phát triển bởi tôm giống sẽ bị ảnh hưởng. Mặt khác, các DN nhập khẩu thức ăn nuôi tôm từ Mỹ khai báo theo chuẩn mã hàng 2309 của hải quan Hoa Kỳ, về nước cũng khai như vậy và được hải quan VN chấp nhận khai báo mã 2309 với mức thuế suất 0%, thì họ đã hạch toán vào giá thành rẻ để bán cho người nuôi tôm rồi. Giờ hải quan truy thu thuế, rõ ràng họ không thể truy thu tiền đã bán từ người nuôi tôm và DN gặp rất nhiều khó khăn vì số tiền truy thu thuế khá lớn. 

Vừa qua, tại hội nghị về ngành nuôi tôm ở Cà Mau, Thủ tướng đã chỉ đạo cần tạo mọi điều kiện thuận lợi để phát triển ngành tôm. Nhưng với kiểu truy thu thuế ép DN nhập khẩu, đẩy DN vào đường cùng phải tuyên bố phá sản, ngành Hải quan đang đi ngược lại sự kỳ vọng của Thủ tướng. Như vậy, ngành tôm đã khó khăn còn chồng chất thêm nhiều khó khăn. Thủ tướng cũng kỳ vọng mục tiêu là chậm nhất đến năm 2025, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 10 tỷ USD.

Ông Thông cũng cho biết thời gian qua các doanh nghiệp tôm đã rất vui mừng khi được Thủ tướng lắng nghe, động viên và có những chính sách kịp thời để khuyến khích ngành tôm phát triển như vậy.

“Với những kỳ vọng của Thủ tướng về ngành tôm sẽ khó có khả năng thành hiện thực khi mà các doanh nghiệp lớn nhập khẩu trứng Artemia đang đứng trước nguy cơ phá sản. Bởi bị hải quan truy thu thuế” - một doanh nghiệp tôm khẳng định.

Về việc  hải quan đã “hiểu lầm” khái niệm đối với trứng Artemia, một DN nhập khẩu trứng Artemia khác chia sẻ: Cũng cùng một mặt hàng trứng Artemia nhưng có loại thì hải quan chấp nhận mã khai báo là HS code 2309.9013 nhưng có loại thì hải quan không chấp nhận mã 2309.9013 mà bắt ép DN phải khai theo mã 0511 để áp thuế. Cụ thể,  nhập trứng Artemia nghiền ra thành bột thì được hưởng thuế 0%, còn trứng Artemia nhập về để nghiền ra đều làm thức ăn cho tôm thì lại tính 5%, trong khi ở Mỹ chỉ có một mã số cho trứng Artemia với tên gọi là sản phẩm dùng cho tôm. Tại sao cùng một mặt hàng trứng Artemia mà hải quan có hai cách nhìn nhận khác nhau?

Theo một số doanh nghiệp, các lô hàng trước nhập trứng Artemia về đã tính toán giá thành rồi bán cho người nông dân, bây giờ cơ quan chức năng đòi truy thu thuế. Bản thân doanh nghiệp không biết lấy tiền ở đâu để bù lại khoản bị truy thu này. Có doanh nghiệp đã phải đóng cửa vì không có khả năng trả nợ cho khoản truy thu này. Các doanh nghiệp khác vẫn đang cầm cự trong khó khăn, nếu vẫn bị truy thu thì nguy cơ đóng cửa không chỉ còn ở một doanh nghiệp nữa mà hàng loạt doanh nghiệp chịu chung số phận này.

Một nữ giám đốc công ty bán thức ăn tôm và nuôi tôm mấy chục năm nay cho rằng: Nếu phía hải quan vẫn giữ quyết định truy thu thuế đối với trứng Artemia thì công ty của bà sẽ phá sản. Bởi bây giờ làm tôm đã nhiều khó khăn cộng thêm với khoản tiền lớn bị truy thu, công ty của bà không có khả năng để duy trì được.

Tập thể những người sản xuất tôm giống cho biết, họ đang cảm thấy rất bất bình về việc áp đặt truy thu thuế đối với loại thức ăn cho tôm này.

Cũng theo các doanh nghiệp thì trứng Artemia có giá từ 2.000.000-3.500.000 đồng/kg, thì việc áp mức thuế sẽ làm tăng chi phí. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng buộc phải cắt giảm trứng Artemia có chất lượng tốt thay vào đó là sử dụng thức ăn thông thường có giá từ 200.000-300.000 đồng/kg (rẻ hơn 90%) việc này sẽ làm cho đàn tôm giống suy giảm chất lượng và hậu quả là tôm thương phẩm sẽ gặp rất nhiều bệnh tật phát sinh vì con giống kém chất lượng.

Người nuôi tôm thương phẩm (khách hàng của trại giống) phải sử dụng rất nhiều kháng sinh hóa phẩm để ngăn ngừa bệnh tật dẫn tới hậu quả nguy cơ suy thoái môi trường vùng nuôi.

Cũng liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, việc áp thuế nhập khẩu đối với mặt hàng trứng Artemia dùng làm thức ăn cho con tôm phản tác dụng, tiền thuế thu được không đáng kể so với kim ngạch xuất khẩu mà con tôm mang lại cho kinh tế của đất nước. Mặt hàng trứng Artemia chỉ nên áp dụng thuế suất 0%, bởi đây là thức ăn dùng trong chăn nuôi thủy sản (đặc biệt là tôm giống và cá giống) không thể sử dụng ở những việc khác. 

Mai Trinh

Nên đọc

Chôn chất thải xuống biển Bình Thuận: Ngành tôm giống lo lắng

Cháy trại tôm giống thiêu rụi 4 cơ sở kinh doanh lân cận

Doanh nghiệp ngành tôm "phản pháo" hải quan truy thu thuế sai về trứng Artemia

Đề nghị Úc sớm bỏ lệnh tạm ngừng nhập khẩu tôm