Các quốc gia trên thế giới đón Đại lễ Phật đản như thế nào?

Lễ Vesak, hay còn gọi là Đại lễ Phật đản là ngày kỷ niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni sinh ra tại vườn Lumbini vào năm 624 trước Công nguyên, được tổ chức vào ngày 15/4 âm lịch hàng năm. Để tôn vinh các giá trị đạo đức, văn hóa, và tư tưởng hòa bình, đoàn kết hữu nghị của Đức Phật, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc, theo đề nghị của 34 quốc gia, đã chính thức công nhận Đại lễ Vesak là một lễ hội văn hóa và tôn giáo quốc tế.

Từ năm 2000, các hoạt động kỷ niệm Đại lễ Vesak diễn ra hàng năm tại trụ sở và các trung tâm của Liên Hợp Quốc trên toàn thế giới.

Trong dịp lễ này, Phật tử trên khắp thế giới sẽ tụ tập cùng nhau tại các chùa địa phương, tụng kinh, dâng lễ vật và phóng sinh. Một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong Vesak là tắm Phật bằng nước và hoa. Các quốc gia ở châu Á thường tổ chức Vesak theo những nghi thức, lễ hội và thời gian khác nhau, phản ánh sự đa dạng trong tập tục và văn hóa địa phương.

1. Ấn Độ

Vào ngày Phật đản, các văn phòng chính phủ, bưu điện và ngân hàng ở Ấn Độ đều đóng cửa. Các cửa hàng và doanh nghiệp có thể tạm ngừng hoạt động hoặc giảm thời gian làm việc. Nhiều Phật tử đến chùa để nghe các nhà sư giảng pháp, có thể dành cả ngày tại một chùa hoặc đi lễ nhiều nơi, và thường ăn chay trong suốt thời gian diễn ra Đại lễ. Ngoài ra, họ còn thực hiện các hành động từ thiện như bố thí cho người ăn mày, giúp đỡ người nghèo và phóng sinh.

Ấn Độ là quê hương của 9 triệu tín đồ Phật giáo. Ngày lễ Phật đản, còn gọi là Buddha Purnima, được tổ chức như một lễ hội truyền thống địa phương, đặc biệt là ở thành phố Dharamsala, trung tâm của Phật giáo Tây Tạng. Trong dịp lễ, Phật tử Ấn Độ mặc đồ trắng và tập trung tại các chùa và tu viện để lắng nghe kinh sutras và thưởng thức bánh gạo ngọt kheer.

Khi đến Ấn Độ vào dịp lễ Buddha Purnima, du khách có thể tham quan một số ngôi chùa nổi tiếng như chùa Mahabodhi tại thành phố Bodh Gaya và hội Phật giáo Maha Bodhi ở thủ phủ Bangalore, bang Karnataka, miền nam Ấn Độ.

2. Trung Quốc

Trung Quốc là nơi có cộng đồng Phật tử Đại thừa lớn nhất thế giới với hơn 244 triệu tín đồ. Ngày Phật đản, được gọi là Fódàn theo địa phương, thậm chí là một ngày lễ chính thức ở Hồng Kông và Đài Loan. Tại Trung Quốc, ngày này được tổ chức trong các chùa Phật giáo với các hoạt động như cúng dường cho các nhà sư và thắp sáng. Nghi lễ quan trọng nhất trong dịp này là Yùfójié, hay Lễ tắm Phật.

Nghi thức tắm Phật, phổ biến khắp châu Á, bao gồm việc rót nước thơm lên bức tượng Đức Phật khi ngài còn là một đứa trẻ, với ngón trỏ bên phải hướng lên trời và ngón trỏ trái hướng xuống đất, biểu thị sự ra đời của hoàng tử. Theo truyền thuyết, ngay sau khi ra khỏi bụng mẹ, Đức Phật nói: "Trời trên trời và dưới trời, không ai bằng tôi. Đây là lần sinh cuối cùng của tôi".

Du khách có thể tham dự đại lễ này ở các ngôi chùa lớn của Trung Quốc như chùa Lục Tổ hay Thiền tự Nam Hoa ở Quảng Đông, chùa Long Tuyền, Bắc Kinh... Ngoài ra, lễ hội đường phố cũng được tổ chức ở Trung Sơn, Quảng Đông và Shau Kei Wan, Hong Kong. 

3. Indonesia

Đối với người dân Indonesia, lễ hội Waisak kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật là một dịp trọng đại. Nghi thức diễu hành diễn ra tại các ngôi chùa Phật giáo cổ, bắt đầu từ chùa Mendut và kết thúc tại chùa Borobudur trên đảo Java, một trong những ngôi chùa Phật giáo lớn nhất thế giới.

4. Thái Lan

Đại lễ Phật đản, được gọi là Visakah Puja, được coi là một ngày lễ chính thức tại Thái Lan. Người dân tập trung tại các chùa để lắng nghe các nhà sư thuyết pháp, sau đó cùng nhau tụng kinh, quyên góp, và dâng thức ăn, hoa, nến. Lễ Phật đản được tổ chức tại nhiều chùa và tu viện khắp Thái Lan, nổi bật là chùa Wat Pan Tao ở Chiang Mai, chùa Wat Yai Chai Mongkhon ở thành phố Ayutthaya, và các ngôi chùa lớn ở Bangkok như Wat Saket, Wat Traimit, Wat Phra Dhammakaya,...

5. Campuchia

Ở Campuchia, ngày lễ Phật đản, được gọi là Visak Bochea, là một ngày lễ chính thức quan trọng. Theo truyền thống Phật giáo Nguyên thủy, cờ Phật giáo được treo trên các ngôi đền và các nhà sư diễu hành trên đường phố. Các nhà sư tổ chức các cuộc diễu hành mang theo hoa sen, nến và nhang, trong khi người dân cúng dường các nhà sư.

6. Singapore

Ngày lễ kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật ở Singapore được tổ chức bằng cách trang trí các ngôi đền với cờ Phật giáo và hoa sen, cùng với việc cúng dường. Truyền thống phóng sinh chim và động vật vẫn tồn tại, mặc dù đã bị cấm ở nhiều quốc gia vì các chuyên gia cho rằng những con vật này khó có thể sống sót lâu sau khi được phóng sinh (phong tục này vẫn được thực hiện ở Malaysia).

7. Myanmar

Ở Myanmar, ngày Vesak còn được biết đến với tên là ngày Kason, tương ứng với tháng thứ hai trong lịch Myanmar, là tháng nóng nhất trong năm. Trong lễ hội Vesak, người dân Myanmar đặt lòng thành kính bày tỏ bằng cách đặt những chậu nước tinh khiết trên đầu và đến những tự viện để tưới nước xuống cây Bồ-đề. Họ thực hiện việc này để biểu dương giống cây này đã bảo vệ Đức Thế Tôn trong những ngày tu hành trước khi chứng đạo và để cầu nguyện cho sức mạnh giải thoát luôn tăng trưởng trong họ.

8. Lào

Lễ Phật đản ở Lào được gọi là Vixakha Bouxa. Một phần của lễ hội này là Boun Bang Fay, hay còn được biết đến với tên lễ hội Tên lửa. Đây là thời điểm nóng và khô nhất trong năm, khi tên lửa tự chế lớn được sử dụng với mục đích cầu mưa. Tên lửa này thường được làm từ 6 đến 24 kg thuốc nổ và có thể bay xa tới vài trăm mét.

Ngoài ra, tín đồ Phật giáo ở nhiều quốc gia khác trên thế giới như Tây Tạng, Đài Loan, Indonesia, và nhiều quốc gia khác cũng tùy thuộc vào nền văn hóa, điều kiện và nguyện vọng riêng của họ để kỷ niệm ngày Phật đản theo các phong tục đặc trưng.

9. Hàn Quốc

Đại lễ Phật sinh ở Hàn Quốc, được gọi là Bucheonim osin nal, không chỉ là ngày lễ dành cho 15 triệu Phật tử mà còn là một ngày hội văn hóa truyền thống cho người dân xứ sở kim chi. Các ngôi chùa trên khắp cả nước và những con đường xung quanh được trang trí bằng đèn lồng hoa sen.

Vào ngày này, một số ngôi chùa phát bibimbap chay và trà cho khách tham quan. Ngoài ra, còn có nhiều hoạt động như diễu hành, trò chơi truyền thống, và điệu nhảy mặt nạ được tổ chức bên ngoài các ngôi chùa. Du khách có thể tham gia lễ hội Bucheonim osin nal khi thăm những ngôi chùa nổi tiếng như chùa Samgwangsa ở Busan và tham dự lễ hội đèn lồng ở thủ đô Seoul.

10. Nhật Bản

Lễ Phật đản ở Nhật Bản, được gọi là Hana Matsuri hay Lễ hội Hoa, thường được tổ chức vào ngày 8/4 Âm lịch, trùng với mùa hoa anh đào nở rộ. Người dân Nhật Bản trang trí bằng hoa sen trong lễ rước tượng Phật, vì đây là loài hoa nâng bước chân Đức Phật theo truyền thuyết. Giống như ở nhiều quốc gia khác, Phật tử Nhật Bản tập trung tại các ngôi chùa để thực hiện nghi lễ tắm Phật bằng ama-cha, một loại trà từ lá cây cẩm tú cầu và hoa sen.

Du khách đến Nhật Bản vào dịp lễ Phật đản có thể thăm đền Tsukiji-Hongwanji ở Tokyo hoặc các ngôi đền như Toji, Sanjusangendo, và Shisendo ở Kyoto. Nếu muốn trải nghiệm lễ Phật đản tại Nhật Bản, du khách nên tránh những đền thờ Thần đạo có cổng torii vào ngày này.

11. Nepal

Ngày lễ Vesak, còn được biết đến với tên gọi là Buddha Jayanti, là một ngày lễ quan trọng và được tổ chức vô cùng trang trọng tại Nepal. Tương tự như ở Ấn Độ, Phật tử Nepal thường mặc áo trắng và thưởng thức bánh gạo ngọt trong suốt lễ hội.

Khi đến Nepal, quê hương của Đức Phật, du khách có cơ hội thăm các tu viện như Monastery, cũng như các ngôi chùa nổi tiếng như chùa Swayambhunath và chùa Kwa Baha, tại Kathmandu, thủ đô của đất nước.

12. Sri Lanka

Tại Sri Lanka, Vesak là một ngày lễ chính thức kéo dài hai ngày, thường diễn ra vào khoảng trăng tròn đầu tiên của tháng Năm. Trong thời gian này, tất cả các cửa hàng bán rượu đều đóng cửa để đảm bảo không có hành vi sát sinh xảy ra trong lễ kỷ niệm này. Những ngôi nhà và con đường đều được trang trí với nến, đèn lồng.

Các phần cung cấp thức ăn miễn phí, gọi là Dansalas, được mở ra cho các nhà sư và những người nghèo khó, trong khi các cổng thông tin trang trí, tượng trưng cho sự giác ngộ, được dựng lên trên khắp đất nước, với các phần khác nhau của câu chuyện về Đức Phật.

13. Việt Nam

Ở Việt Nam, Đại Lễ Phật đản luôn được tổ chức trang trọng. Ngoài việc tổ chức buổi lễ chính vào ngày rằm tháng 4, các cộng đồng Phật tử còn tổ chức nhiều hoạt động khác như diễu hành, lễ hội, thả hoa đăng trên sông, tổ chức thuyết giảng về Phật pháp kết hợp với các buổi văn nghệ, đèn lồng, và lễ đài tổ chức khác.

Vào ngày Phật đản, mọi người đều tuân thủ nguyên tắc không sát sinh, ăn chay, lau dọn vệ sinh nhà cửa, và trang trí bàn thờ Phật trang nghiêm. Phật tử thường đến chùa để tham gia các công việc từ thiện, lắng nghe thuyết pháp về cuộc sống, và tự chiêm nghiệm về hành động của mình để làm cho tâm hồn được thanh tịnh.

Tại các chùa, họ thường dựng lên các lễ đài lớn và trang trí xe hoa, nhưng tất cả những việc này đều được thực hiện một cách kín đáo, không phung phí, phản ánh tinh thần nhân từ và đạo lý của Phật giáo.

Năm nay, theo Thông bạch của Giáo hội Phật giáo Việt Nam hướng dẫn tổ chức Đại lễ Phật đản, Tuần lễ Phật đản sẽ bắt đầu từ 8/4-15/4 Âm lịch (tức 15/5-22/5 Dương lịch), Chính lễ ngày 15 tháng 4 năm Giáp Thìn (tức 22/5/2024).

*Tham khảo Báo Giác Ngộ Online, Cổng thông tin Phật giáo thuộc Giáo hội Phật giáo Việt Nam, chuyên trang về thông tin du lịch, văn hóa Việt Nam và thế giới Trip14.com