Dư địa xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU còn lớn

EU là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 2 của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 15%. Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường EU ghi nhận tốc độ tăng trưởng khá tốt. Nhu cầu nhập khẩu tôm của EU trong những tháng cuối năm nay vẫn tiếp tục tăng.

Ba thị trường nhập khẩu chính tôm Việt Nam trong khối EU là Đức, Hà Lan và Bỉ. Tính tới 15/10/2021, xuất khẩu tôm sang Đức và Bỉ tăng lần lượt 20% và 2%, xuất khẩu sang Hà Lan giảm 1%.

Việt Nam xuất khẩu chủ yếu sang EU những sản phẩm như tôm sú PD hấp đông lạnh, tôm thẻ Nobashi đông lạnh, tôm thẻ HLSO tươi đông lạnh, tôm thẻ Nobashi đông lạnh, tôm thẻ chân trắng, lột vỏ, luộc sushi đông lạnh, tôm sú tươi PD đông lạnh, tôm thẻ sushi luộc đông lạnh, tôm sú tươi đông lạnh, tôm sú bỏ đầu PTO, tươi đông lạnh, tôm sú PD đông lạnh...

Trên thị trường EU, tôm Việt Nam phải cạnh tranh với các nhà cung cấp tôm đỏ Argentina. Bên cạnh đó, tôm Việt Nam phải cạnh tranh khá mạnh với các nhà cung cấp Ecuador. Ecuador có lợi thế giá tôm thấp và vận chuyển dễ dàng. Hai năm gần đây, Ecuador thâm nhập thị trường châu Âu bằng các sản phẩm từ tôm bóc vỏ, bỏ chỉ lưng, tôm bóc vỏ bỏ chỉ lưng để đuôi đến các sản phẩm tôm sống và tôm hấp. Trong năm nay, trong khi các nhà cung cấp châu Á cho thị trường EU phải đối mặt với nhiều khó khăn về logistics thì Ecuador lại tận dụng được cơ hội này để tăng xuất khẩu sang EU.

Theo Trung tâm Thương mại Thế giới (ITC), 8 tháng đầu năm nay, nhập khẩu tôm vào EU đạt 4,4 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm ngoái. Pháp, Tây Ban Nha và Đức là 3 thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất trong khối EU. Nhập khẩu tôm của 3 thị trường này tăng lần lượt 32%, 28% và 10% trong 8 tháng đầu năm nay.

Sau một năm Hiệp định EVFTA giữa Việt Nam và EU có hiệu lực, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường EU cũng đã ghi nhận những sự tăng trưởng khá. Các sản phẩm được miễn thuế ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực gồm mã HS 03061792 và mã HS 03061799. Tuy nhiên, thị trường EU đòi hỏi hết sức khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc phải thuận lợi.

Sau khi suy giảm mạnh trong năm 2020, kinh tế EU đang trên đà hồi phục và được dự báo trở lại bình thường ngay từ năm 2022. Dự báo trong năm 2021, kinh tế EU có thể đạt mức tăng trưởng trên 5% so với năm 2020.

Để khôi phục kinh tế hậu Covid-19, EU đã kích hoạt nhiều gói hỗ trợ, giải ngân các quỹ khôi phục sản xuất nhằm xây dựng lại các chuỗi cung ứng hàng hóa. Những tháng cuối năm nay, EU rất khan hiếm hàng hóa bởi nhiều đối tác cung ứng cho EU đang phải chống chọi với dịch Covid-19, cộng với áp lực về giá cước vận tải biển tăng cao trong khi nhu cầu tiêu dùng những tháng cuối năm của người dân EU tăng.

Đây là lợi thế cho các nhà cung cấp của Việt Nam sang EU. Tuy nhiên, lợi thế này không kéo dài lâu bởi chỉ trong vòng 6 tháng đến 1 năm nữa các chuỗi cung ứng mới sẽ đi vào ổn định, việc thâm nhập thị trường của các doanh nghiệp mới sẽ khó khăn hơn. Thêm vào đó, nhiều quốc gia khác trong khu vực cũng đã xúc tiến đàm phán hiệp định thương mại tự do với EU để khai thác thị trường nhiều tiềm năng này, áp lực cạnh tranh sẽ gia tăng dần.

Do vậy, doanh nghiệp Việt Nam, dù đang gặp rất nhiều khó khăn sau thời gian giãn cách phải dồn mọi nguồn lực để khôi phục sản xuất, tận dụng thời cơ hiện nay để củng cố và phát triển thị phần tại thị trường EU.

Trong những ngày qua, việc xuất hiện nhiều ca dương tính tại các tỉnh ĐBSCL và lan rộng tới các nhà máy chế biến thủy sản gây áp lực không nhỏ cho việc đảm bảo an toàn và ổn định sản xuất. Điều quan trọng lúc này là cần đẩy mạnh tiêm đủ vắc xin cho người lao động trong toàn chuỗi sản xuất tôm.