Dạo chợ đêm khám phá nét văn hóa tĩnh lặng đời thường của Lào

Dạo chợ đêm dưới chân núi Phou Si ở Lào

Chợ bắt đầu bằng những quầy ẩm thực, đồ ăn đồ uống kiểu Lào hoặc kiểu Tây đều có đủ các thứ. Vào trong chợ một tí, mé bên trái - hướng về phía sông Mekong, có một gian hàng bán Vegan Buffet - tạm dịch là thức ăn chay, giá 10.000 kíp = 26.400 đồng, muốn ăn bao nhiêu cũng được, thu hút rất đông du khách Tây ba lô. Từ gian hàng Vegan Buffet này, có con hẻm rộng, dài chừng 100m dẫn vào một cái chợ, nằm lẫn lộn trong khu dân cư, buổi tối hẻm này biến thành khu chợ ẩm thực.

“Hẻm chợ ẩm thực“ này đúng là đông vui vì hai bên đường đều có hàng quán bán đủ các thứ đồ ăn đồ uống, đủ các loại mùi vị. Đồ ăn thì ngoài các món chiên, xào, nấu, hấp còn có các món thịt nướng, cá nướng rất độc đáo của người Lào. Thức uống thì ngoài rượu, bia còn có các loại cocktail Tây và đương nhiên là vô số các thứ chè ngọt loại hàng quà vặt cho các bà các cô.

Tại chợ đêm, ta sẽ gặp nhiều loại hàng hóa rất hấp dẫn. Từ đồ trang sức bằng bạc như vòng đeo tay, vòng đeo cổ, nhẫn đeo tay, kẹp tóc cho phụ nữ đến đồ trang trí nội thất, đồ thường dùng trong nhà như những loại chụp đèn ngủ, lồng đèn các loại các kiểu, đủ màu đủ sắc đẹp lung linh dưới bầu trời đêm. Có cả tranh nghệ thuật, tranh dân gian vẽ trên giấy dó, túi xách đủ cỡ đủ hình thức mẫu mã và nhiều đồ thủ công mỹ nghệ khác nữa, đẹp ngây ngất.

Hàng bày bán, nhiều nhất vẫn là hàng làm từ các loại thổ cẩm, làm thủ công, có hoa văn hình hài rất đẹp và đặc thù của người dân tộc thiểu số. Chợ đêm Luang Prabang cũng giống như thành phố này: Xinh đẹp, hiền hòa và yên lặng đến lạ lùng. Thường thì ta vẫn nói là “ồn như cái chợ” nhưng ở chợ này ta không thấy ăn xin ăn mày chèo kéo, không thấy bán vé số, không thấy “nghệ sĩ đường phố“ tra tấn thiên hạ bằng loa kẹo kéo mở âm lượng tối đa.

Chợ đêm tĩnh lặng dưới chân núi Phou Si.

Đặc biệt là không thấy những công ty lớn lợi dụng những nơi họp chợ đông người để quảng cáo sản phẩm và làm phiền khách hàng bằng cách mở nhạc lớn, lải nhải ầm ĩ và nhất là không thấy kỳ kèo nói thách, rồi giằng co to tiếng cãi vã như vẫn thường thấy ở bên chợ Việt Nam của ta. Phải chăng chợ cũng là nơi phản ánh, nói lên tính cách của con người nơi đó? Đến cố đô Luang Prabang, du khách hầu hết đều có nhận xét là: Người nơi đây xinh đẹp, hiền hòa, yên lặng và khi đi chợ đêm bên Lào ai cũng thấy chợ nơi đây cũng xinh đẹp, hiền hòa, yên lặng như tính cách và nét văn hóa công cộng của người Lào.

Những địa điểm tham quan ở cố đô Luang Prabang

Chung quanh Luang Prabang có nhiều nơi rất hấp dẫn du khách đến thăm như đi ngược dòng sông Mekong về phía bắc, về hướng thượng nguồn chừng 25km đến hang động Pak Ou - Tham Ting. Động này nằm trên núi, nhìn xuống ngã ba nơi sông Nậm Ou chảy vào sông Mekong. Truyền thuyết cho biết là vào năm 1547, vua Setthathirat trong khi đang xây chùa Vat Pak Ou ở làng Pak Ou bên kia sông, đã cho xây ngôi đền trong hang này, kiểu như bên ta thường gọi là chùa Hang.

Từ mấy trăm năm nay, thuyền đò đi ngang qua đây và khách hành hương thường ghé vào, có mang theo tượng Phật nho nhỏ bằng gỗ hoặc bằng gốm để cúng dâng, nên cho tới ngày nay đã có hàng ngàn tượng Phật được dựng khắp nơi trong hai hang động, một ở dưới và một ở trên cao.

Lần này tôi muốn đi viếng mộ một nhân vật gắn liền với lịch sử cố đô Luang Prabang vào thời điểm giữa thế kỷ 19: Ông Henri Mouhot (1826-1861) quê ở Montbeliard, Pháp, là nhà thám hiểm, nhà nghiên cứu thiên nhiên - địa lý nổi tiếng. Từ năm 1858-1861, ông đã có 4 cuộc hành trình thám hiểm Đông Nam Á. Năm 1860, ông đã tìm thấy một Angkor Wat bị lạc lõng, cây cối rừng rậm che phủ kín mít trong rừng sâu âm u. Ông đã viết và mô tả rất chi tiết những đền đài đã bị lãng quên nơi đây, làm cả thế giới phương Tây phải tò mò, háo hức và tôn ông là “Người đã khám phá ra Angkor Wat”.

Ông cũng là người phương Tây đầu tiên được vua Chantharat đón tiếp rất nồng nhiệt. Mong muốn của ông là tiếp tục tiến về hướng đông, chung sống và tìm hiểu, nghiên cứu về các dân tộc sinh sống trên đất nước Lào. Tiếc thay, mới lưu lại tại Luang Prabang được 3 tháng, ông bị mắc bệnh sốt rét và qua đời, mùa thu năm 1861.

Ngôi mộ màu trắng của nhà thám hiểm Henri Mouhot nằm sâu trong rừng.

Henri Mouhot được những người hầu cận chôn cất trên lưng chừng một ngọn đồi, nhìn xuống dòng sông Nậm Khan. Sáu năm sau, Francis Garnier có làm cho ông một tấm bia mộ nhưng sau đó đã bị lũ lụt tàn phá. Năm 1887, August Pavie làm cho ông tấm bia mộ khác. Năm 1990, thành phố nơi ông chào đời - Montbeliard, đã tài trợ để tu sửa toàn bộ mộ phần của ông .

Phải may mắn lắm tôi mới tìm được con đường dẫn đến mộ phần nhà thám hiểm này. Đoạn đường cuối là đường đất quanh co theo sông Nậm Khan, bên tay phải có cây cầu gỗ đơn sơ bắc qua con suối nhỏ chảy vào sông Nậm Khan. Qua cầu, lên dốc vài trăm thước ta sẽ thấy ngôi mộ màu trắng giữa rừng cây và đầy muỗi mòng. Bên cạnh mộ có bức tượng toàn thân của Henri Mouhot, đội mũ cầm gậy, có cả con voi đã đèo ông lên đến nơi này.

Bài và ảnh: Nguyễn Chí Hoài Nhơn

Nên đọc

Thành lập chợ đêm Mê Kông lớn nhất Việt Nam

Hé lộ hình ảnh thí sinh Hoa hậu Hoàn Vũ Việt Nam quay quảng bá cho đêm chung kết

Đại diện Nhật Bản tất bật chuẩn bị phục trang cho đêm chung kết Miss Grand International

Hellen Thủy thức xuyên đêm tập hát “Ngẫu hứng Bolero” với Mr. Đàm cho đêm chung kết