Đại gia điện máy: Quyết đấu giành top 3

Lê lết về đích 2013

Công ty cổ phần Thế giới số Trần
Anh (TAG) vừa công bố báo cáo tài chính quý IV và lũy kế cả năm 2013
với một kết quả kinh doanh bi thảm với lợi nhuận sau thuế giảm gần 96%
so với năm 2012 và chỉ đạt gần 4,2% kế hoạch của năm.

Thậm chí,
quý III/2012, Trần Anh lần đầu tiên thua lỗ kể từ khi niêm yết cổ phiếu
với số lỗ lên tới 11 tỷ đồng, gây sốc cho khá nhiều đầu tư. Trong các
năm trước đó, TAG luôn lãi lớn, ít cũng 30 tỷ, còn nhiều lên tới suýt
soát 60 tỷ đồng.

Ông Trần Xuân Kiên – Chủ tịch Trần Anh cho biết, 2013 là năm khó khăn
nhất, thị trường điện máy không có tăng trưởng nhưng sức cạnh tranh lại
rất khốc liệt. Ở phía Bắc số siêu thị điện máy trong năm tăng từ 19 lên
31. Đại giá mới nổi này đang cùng vợ sở hữu khoảng 45% cổ phần Trần
Anh, trị giá khoảng 170 tỷ đồng chia sẻ: “Sức cầu không hề tăng trưởng
trong khi số lượng siêu thị tăng lên chóng mặt thì hiệu quả kinh doanh
giảm là tất yếu. Trong 3 năm tới, thị trường sẽ quyết định hệ thống siêu
thị điện máy nào còn tồn tại, cái nào sẽ biến mất.

Mặc dù thừa nhận kết quả kinh doanh 2013 rất tệ, nhưng ông Kiên cho
rằng, từ cuối 2012 và đầu 2013 DN đã nhận ra những khó khăn trên thị
trường cũng như của nền kinh tế. Đây là lý do để DN buộc phải thay đổi.

Trên thực tế, trong năm vừa qua, thị trường điện máy đã chứng kiến sự
khó khăn vô cùng khi mà sức cầu của nền kinh tế tụt giảm. Nhiều DN đã có
tiếng tăm nhưng khi mở siêu thị ở Hà Nội vẫn đối mặt với thua lỗ nặng
bởi luôn ở trong tình trạng số nhân viên phục vụ nhiều hơn lượng khách
mua hàng. Có siêu thị tự đóng cửa. Có DN không trả được nợ bị siết kho
hàng, siết mặt bằng kinh doanh…

Riêng với Trần Anh, trong năm vừa qua, cho dù mở thêm hàng loạt siêu
thị nhưng doanh thu lũy kế cả năm cũng không tăng là bao, thêm 11,5% so
với năm trước lên 1.867 tỷ đồng. Doanh thu tăng ít, trong khi chi phí
(bán hàng, quản lý) tăng vọt đã ảnh hưởng mạnh tới lợi nhuận.

Mặc dù vậy, ông chủ Xuân Kiên vẫn khá tự tin trong quyết định chuyển
hướng lần này giống như quyết định chuyển đổi từ mô hình cửa hàng nhỏ lẻ
sang mô hình trung tâm, siêu thị hồi năm 2007.

Chỉ mong tồn tại

Chiến lược của Trần Anh giờ đây đã khá rõ ràng, trong 3 năm tiếp theo
2014-2016, DN không đặt lợi nhuận là mục tiêu hàng đầu mà là sự tồn tại
và trở thành số ít các DN trong lĩnh vực trụ lại được trên thị trường
giống như đã xảy ra ở các nước phát triển trước đó. “Chiến lược chiếm
thị phần là chính, không phải là mục tiêu lợi nhuận như các năm trước
đó”, ông Kiên chia sẻ khi cho rằng thị trường điện máy hiện đang trong
thời kỳ đào thải chứ không phải thoái trào.

Thực tế trên thế
giới, số lượng các DN điện máy trên một thị trường rất ít và có thị phần
áp đảo, thường top 3 chiếm trên 50% thị phần. Ở nhiều nước phát triển
và về lâu dài ở Việt Nam cũng vậy, top 3 có thể chiếm tới 70-80% thị
phần, so với tình trạng 10 ông lớn hiện nay chưa ai nắm quá 10%.

Năm 2012, TAG mới chỉ có 4 siêu thị tại Hà Nội nhưng riêng trong năm
2013, DN này mở mới thêm 7 siêu thị, đóng 1 nên có thêm 6, nâng tổng số
trong hệ thống lên thành 10. Cuối năm 2013 đã bắt tay với Tập đoàn
Nojima của Nhật (nắm gần 11%), với quỹ đầu tư Aureos hồi 2010 để thực
hiện tham vọng của mình.

Theo tính toán, trong lĩnh vực kinh
doanh bán lẻ nói chung hay điện máy nói riêng, chi phí mặt bằng và nhân
viên là 2 loại chi phí lớn nhất. Tiết giảm được 2 loại này sẽ giúp DN
hoạt động hiệu quả. Trên thị trường hiện nay nếu siêu thị có diện tích
quá lớn (3.000-5.000m2 như hiện nay) sẽ không hiệu quả. Diện tích phù
hợp được đánh giá là từ 1.500-2.000m2.

Bên cạnh đó, số lượng
nhân viên trong từng siêu thị cũng được cắt giảm, từ mức khoảng 145
người hồi 2011-2012 về mức trên 90 người trong năm 2013 và dự kiến sẽ
còn khoảng hơn 80 người trong năm 2014.

Có thể thấy, trong năm
vừa qua, nền kinh tế gặp rất nhiều khó khăn nhưng các DN điện máy đã mở
rộng hoạt động một cách dồn dập. Hàng loạt các thương hiệu lớn như
Nguyễn Kim, HC (HomeCenter), Media Mart, Pico… đua nhau mở thêm rất
nhiêu siêu thị mới tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc.

Lý do có lẽ là các DN đều nhận thấy được xu hướng đào thải tất yếu
trong lĩnh vực này. Thị trường BĐS ảm đạm, giá thuê mặt bằng xuống thấp
và lãi suất ngân hàng chỉ bằng khoảng 30% so với 2011 đã thúc đẩy các DN
chớp cơ hội để bánh trướng, chiếm lĩnh thị phần.

Tuy nhiên,
trong cuộc đua chắc chắc chắn có kẻ thắng người bại này rủi ro là khá
lớn. Không nhiều DN có đủ lực để vừa chấp nhận thua lỗ vừa tung tiền ra
để mở rộng thêm hoạt động. Hợp tác với đối tác nước ngoài để có thêm vốn
cho hoạt động là một giải pháp rất tốt trong bối cảnh hiện nay để nuôi
tham vọng mở rộng, chờ đợi kinh tế phục hồi trong tương lai.

Nhưng, cái gì cũng có mặt trái của nó. Những DN bị thâu tóm hoặc sắp
bị thâu tóm ở Tribeco, Bibica trong vài năm gần đây là những bài học như
vậy.

Cuộc đua đến top 3 vào 2016 sẽ còn nhiều bất ngờ. Người có sức mạnh
và tự tin chưa hẳn đã là người chiến thắng. Điều quan trọng có lẽ nằm ở
cung cách quản trị và cách phục vụ khách hàng, cũng như sự hồi phục của
nền kinh tế nói chung.

Mạnh Hà

Nguồn: vietnamnet.net