Chuyện chưa kể về cha đẻ của vàng 4 số 9 SJC tại Việt Nam và hành trình khởi nghiệp sau khi đất nước vừa đổi mới

Được thành lập năm 1988, Công ty Vàng Bạc Đá Quý Sài Gòn – SJC là một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc UBND TP.HCM, hoạt động theo mô hình công ty mẹ – công ty con như một tập đoàn kinh doanh đa ngành trong đó sản xuất, kinh doanh vàng và trang sức là ngành kinh doanh chính, bên cạnh đó là địa ốc, đầu tư tài chính và dịch vụ. 

SJC cũng là nhãn hiệu vàng nổi tiếng nhất Việt Nam bởi thương hiệu này đang giữ độc quyền vàng miếng trên toàn thị trường. Vậy nhưng, ít người biết rằng cha đẻ của thương hiệu này là những ông lớn ‘giấu mặt’, thậm chí một trong số đó là từng giữ tới chức Chủ tịch ngân hàng ACB.

Cụ thể, những nhân vật đã đặt nền móng đầu tiên để xây dựng nên SJC của hiện tại là ông Trần Mộng Hùng, Nguyễn Hữu Định, Phạm Phú Ngọc Trai. Trong đó, ông Trần Mộng Hùng đóng vai trò nòng cốt.

Vào những năm 80 của thế kỷ 20, giữa bối cảnh thị trường vàng đang bị thao túng, chất lượng vàng không được kiểm soát, giá cả tăng giảm bất thường và thoát ly giá quốc tế, ông Trần Mộng Hùng đã được một người bạn giới thiệu để làm quen với một quan chức nhà nước - ông Nguyễn Hữu Định. Tại thời điểm đó, ông Định được nhận xét là người đầy năng lực, giỏi kinh doanh và rất sáng tạo.

Theo lời kể của ông Trần Mộng Hùng: “Sự tò mò đã thôi thúc tôi phải gặp con người đó. Lần đầu gặp và trao đổi công việc với anh Nguyễn Hữu Định, tôi đã quyết định thay đổi định hướng kinh doanh của mình. Quyết tâm biến không thành có của anh ấy đã thôi thúc tôi thử sức mình trong môi trường mới : doanh nghiệp nhà nước, mục tiêu hoạt động là ổn định thị trường vàng. Với nhiệm vụ được giao đầy thách thức như vậy thì phương tiện để thực hiện là : quyết định thành lập công ty của Ủy ban Nhân dân thành phố, vốn cấp sẽ là lợi nhuận để lại sau khi công ty hoạt động và cơ sở vật chất… tự lo”.

Từ đây, quá trình khởi nghiệp để xây dựng nên một thương hiệu vàng mang tầm cỡ quốc gia bắt đầu. Với số vốn ít ỏi, ông Hùng và ông Định bắt đầu đi tìm mặt bằng với tiêu chí giá thuê phải rẻ vì công ty không có vốn nhưng phải xứng tầm vì doanh nghiệp trực thuộc thành phố ngành kinh doanh cần có sự tin cậy của khách hàng. Tuy nhiên, vì một số lý do, công ty vàng SJC đã đặt trụ sở đầu tiên tại nhà riêng của ông Trần Mộng Hùng, nay là hội sở ACB.

“Nhưng khó khăn lớn nhất vẫn là những thương vụ đầu tiên tôi nhớ là sau khi thỏa thuận giá cả xong với người mua thì phải thuyết phục bà xã cho công ty mượn tạm vàng để giao cho khách hàng. Tình trạng này kéo dài không bao lâu anh Định đã phải tính kế lấy ngắn nuôi dài: tận dụng mối quan hệ sẵn có anh đã thương lượng mua được một vài lô vàng trả chậm bằng chuyển khoản và bán cho công ty thương nghiệp khác bằng tiền mặt, chấp nhận lỗ để có vốn lưu động”. Ông Trần Mộng Hùng hồi tượng lại trong bức thư viết cho ông Nguyễn Hữu Định năm 2008.

Bước phát triển đặc biệt nhất trong những ngày đầu thành lập của SJC chính là sự kiện thành lập công ty liên doanh SJC - VCB. VCB lo thu xếp USD, SJC nhập khẩu sản xuất và bán vàng, từ đó USD đông cứng trong các tài khoản tại ngân hàng bắt đầu lưu thông và vàng được trả lại những chức năng vốn có của nó. 

Bên cạnh đó, việc Ủy ban Nhân dân thành phố cấp giấy phép nhập khẩu vàng đã tạo điều kiện cho thị trường vàng vận động theo cơ chế thị trường là cách làm đột phá của thời kỳ đổi mới. Hiện nay nhập khẩu vàng là bình thường nhưng vào thời điểm đó có rất nhiều ý kiến khác nhau. Thói quen cất trữ, tiêu thụ vàng Kim Thành đã có từ rất lâu tạo một sản phẩm mới để thay thế là đều không đơn giản, đặc biệt trong điều kiện các thành viên của dự án còn chưa hình dung được phải làm gì để có được ‘rồng vàng SJC’ và không có ai dạy để mà học.

Ngày nay, thương hiệu SJC đã được mọi người biết đến, nỗ lực của những người làm nên vàng miếng SJC. Cửa hàng kinh doanh vàng SJC là mô hình chuỗi cửa hàng có hình thức đồng nhất đầu tiên và rất thành công tại Việt Nam. Sự thành công ấy chính là thành quả của những nỗ lực và cống hiến không biết mệt mỏi của người đứng đầu cùng những chiến lược bài bản.