Chuẩn hóa nâng cao chất lượng đào tạo của ngành du lịch

Chuẩn hóa chất lượng đào tạo là quá trình thiết lập và áp dụng các tiêu chuẩn nhằm đảm bảo rằng chương trình đào tạo, giảng dạy và học tập đáp ứng được những yêu cầu chất lượng nhất định. Mục tiêu của việc chuẩn hóa này là nâng cao hiệu quả giáo dục, đảm bảo tính đồng nhất và công bằng trong việc đánh giá kết quả học tập, cũng như cải thiện trải nghiệm học tập cho người học.

Một số yếu tố quan trọng trong chuẩn hóa chất lượng đào tạo bao gồm:Tiêu chuẩn chương trình học: Đảm bảo rằng nội dung chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu xã hội và yêu cầu của người sử dụng lao động. Phương pháp giảng dạy: Sử dụng các phương pháp giảng dạy hiệu quả, khuyến khích sự tham gia tích cực của người học.

 Đánh giá và phản hồi: Thực hiện các phương pháp đánh giá hợp lý để đo lường chất lượng giảng dạy và kết quả học tập, đồng thời cung cấp phản hồi cho giảng viên và học viên. Chất lượng giảng viên: Đảm bảo rằng giảng viên được đào tạo, cập nhật kiến thức và kỹ năng cần thiết để giảng dạy hiệu quả. Cơ sở vật chất: Đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị hỗ trợ cho quá trình học tập. Khung chất lượng: Thiết lập các khung chất lượng, chính sách và quy trình giúp theo dõi và cải tiến liên tục chất lượng đào tạo.

Chuẩn hóa chất lượng đào tạo là một yếu tố quan trọng để nâng cao uy tín của các cơ sở giáo dục và giúp sinh viên phát triển toàn diện, đáp ứng tốt hơn với yêu cầu của thị trường lao động.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thanh Thủy, Trưởng Khoa Du lịch, Trường đại học Văn hóa Hà Nội, trên thực tế, nhu cầu về nhân lực du lịch đang rất lớn, bởi ngày càng có nhiều tập đoàn kinh tế đầu tư vào lĩnh vực này. Bên cạnh đó, sự dịch chuyển lao động từ nước ngoài vào nước ta và ngược lại cũng ngày một tăng, dẫn đến cạnh tranh trên thị trường lao động du lịch thêm phần gay gắt. Theo thống kê của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, mỗi năm ngành du lịch cần hơn 40.000 lao động, nhưng các cơ sở đào tạo nghiệp vụ du lịch trên cả nước chỉ cung ứng được khoảng 15.000 người.

Nhu cầu về nhân lực du lịch đang rất lớn, bởi ngày càng có nhiều tập đoàn kinh tế đầu tư vào lĩnh vực này

Đáng nói, chỉ hơn 15% trong số đó có trình độ cao đẳng, đại học và cũng chỉ có 43% đội ngũ lao động được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ về các ngành nghề du lịch. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thanh Thủy cho biết: “Nhiều lĩnh vực còn thiếu lao động có tay nghề cao và thông thạo ngoại ngữ như dịch vụ lưu trú, hướng dẫn viên...; lực lượng cán bộ chuyên môn, chuyên gia giỏi về quản lý nhà nước, doanh nghiệp, quản trị kinh doanh, hoạch định chính sách, nghiên cứu thị trường, xây dựng chiến lược, quy hoạch... cũng rất thiếu”.

Từ thực tiễn quan sát thị trường nhân lực du lịch những năm qua, bà Đoàn Trần Phương Thảo, Giám đốc Nhân sự Tập đoàn IHG (Intercontinental Hotels Group) tại khu vực Đông Dương và Hàn Quốc cũng cho rằng, đứng trước áp lực phải thay đổi nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu, xu hướng du lịch mới của khách hàng, đội ngũ lao động du lịch Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức trong nâng cao kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm. Khả năng ngoại ngữ, cập nhật thông tin, làm việc nhóm, nắm bắt tâm lý khách hàng còn yếu dẫn đến nguy cơ dễ bị thua ngay trên sân nhà.

Bằng chứng dễ nhận thấy là ở nhiều cơ sở lưu trú 5 sao, vị trí quản lý cấp cao đang hầu hết do người nước ngoài đảm nhận. Thực tế này đặt ra yêu cầu phải có chiến lược đồng bộ để phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, đạt chuẩn quốc tế, nhất là trong bối cảnh hội nhập.

Tính đến hiện tại, Việt Nam đang áp dụng một số tiêu chuẩn trong đào tạo như: Tiêu chuẩn nghề du lịch Việt Nam (VTOS), tiêu chuẩn chung trong ASEAN về nghề du lịch (ACCSTP), tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia..., nhằm đáp ứng nhu cầu nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ lao động du lịch.

Song các chuyên gia cho rằng, vẫn cần có khung năng lực đáp ứng chuẩn quốc tế để làm thước đo cho các cơ sở đào tạo du lịch áp dụng thực hiện và xây dựng chuẩn đầu ra đối với người học, bảo đảm người học sau tốt nghiệp có thể thích nghi ngay với thị trường lao động không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.

Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Trang Nhung, Đại học Tôn Đức Thắng, mã ngành đào tạo du lịch hiện chưa có sự thống nhất, trường thì có mã ngành du lịch riêng, trường thì đào tạo du lịch chung trong mã ngành Việt Nam học. Cần nhanh chóng có quy định cụ thể, chặt chẽ về mã ngành đào tạo du lịch ở các hệ, cơ sở đào tạo trên cả nước.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh liên kết đào tạo quốc tế với các trường có chất lượng đào tạo nguồn nhân lực du lịch tốt trong khu vực và trên thế giới, thông qua nhiều hoạt động như trao đổi sinh viên, học viên, giảng viên; tổ chức các hội thảo khoa học, báo cáo chuyên đề học hỏi kinh nghiệm…, từng bước rút ngắn cách biệt chất lượng lao động Việt Nam với khu vực và thế giới.

Trước thực trạng không ít cơ sở đào tạo du lịch đang sử dụng đội ngũ giảng viên không có thực tế nghề, không được đào tạo chuyên sâu về du lịch, Tiến sĩ Đỗ Hải Yến, Phó trưởng Khoa Du lịch, Trường đại học Công nghệ Đông Á cho rằng, giải pháp thiết thực để chuẩn hóa chất lượng đội ngũ nhân lực du lịch là phải chuẩn hóa chất lượng giảng viên. Các cơ sở đào tạo cần quy định chỉ những giảng viên được đào tạo về du lịch và có kinh nghiệm thực hành nghề ở doanh nghiệp du lịch mới được đứng lớp dạy chuyên ngành.

Tiến sĩ Đỗ Hải Yến cũng nhấn mạnh, hòa vào xu thế hội nhập, cần có sự kết hợp bền vững giữa ba nhà: Nhà trường-nhà doanh nghiệp-nhà nước để đào tạo nghề cho nhân lực làm du lịch.

“Sự gắn kết này tạo ra nguồn lực cho doanh nghiệp tương lai, mang đến cơ hội công việc cho người học du lịch, và tạo ra sự thuận lợi cho công tác quản lý của Nhà nước, giảm chi phí cho nhà trường khi gắn kết doanh nghiệp, giảm thời gian lên lớp, đưa sinh viên đi học việc sớm ở các doanh nghiệp và có thu nhập”- Tiến sĩ Đỗ Hải Yến cho biết.

Chất lượng đào tạo của ngành du lịch là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành này. Đào tạo chất lượng không chỉ giúp xây dựng đội ngũ lao động có kiến thức và kỹ năng chuyên môn mà còn cần phải đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao từ thị trường.

Vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến trình độ lao động mà còn tác động đến sự phát triển bền vững của ngành du lịch nói chung. Do đó, việc nâng cao chất lượng đào tạo là một nhiệm vụ cần thiết và cấp bách.