Cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn cháy, nổ điều hòa trong mùa nắng nóng

Trong những ngày giữa tháng 5 vừa qua, trên địa bàn Hà Nội đã xảy ra một loạt các sự cố cháy, nổ liên quan đến cục nóng của hệ thống điều hòa không khí, không chỉ tại các cơ quan nhà nước mà còn ở các gia đình dân. Gần đây nhất, vào ngày 16/5, một vụ nổ của cục nóng điều hòa đã xảy ra tại một nhà dân trên đường Trung Kính, thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội. Mặc dù không gây thiệt hại về người, nhưng tiếng nổ lớn đã làm cho người dân trong khu vực hoang mang.

Lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Công an quận Cầu Giấy đã ngay lập tức có mặt để kịp thời xác định nguyên nhân ban đầu là do cục nóng của hệ thống điều hòa phát nổ. Trước đó, vào giữa tháng 5/2023, tại TP. Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc, đã xảy ra một vụ nổ cục nóng điều hòa gây ra nhiều thương vong. Cơ quan chức năng đã xác định nguyên nhân là do trong quá trình bảo dưỡng cục nóng trên mái nhà, nạn nhân đã sơ suất để hở khí gas gặp tia lửa điện, dẫn đến vụ nổ.

Theo ông Hồ Viết Thảo, kỹ sư điện của Công ty lắp đặt và sửa chữa điện Long Biên, Hà Nội, việc bảo dưỡng, lắp đặt, thay thế điều hòa là công việc đơn giản nhưng cần tuân thủ đúng quy trình để tránh các hậu quả không mong muốn. 

Để đảm bảo an toàn, trước khi thực hiện các thao tác bảo dưỡng, cần kiểm tra độ kín của hệ thống để phát hiện rò rỉ gas, sau đó ngắt cầu dao điện và khóa van gas của cục nóng trước khi tiến hành các bước tiếp theo. Đặc biệt, khi thuê thợ bảo dưỡng, bảo trì, lắp đặt điều hòa, cần lựa chọn những thợ có uy tín, trình độ, kinh nghiệm và hiểu biết về kỹ thuật cũng như cơ chế hoạt động của máy lạnh.

Theo Thượng tá Đỗ Anh Quyến, Phó trưởng Công an quận Bắc Từ Liêm, Việc bảo trì và bảo dưỡng thiết bị máy lạnh trước khi sử dụng vào đầu mùa hè là rất quan trọng. Do thiết bị điện này không được sử dụng trong thời gian dài nên tình trạng hư hỏng của máy có thể không rõ ràng. Đôi khi, chuột cắn dây hoặc tha rác làm tổ trong cánh quạt dẫn đến tình trạng kẹt cứng. Nếu không biết và bật máy, có thể gây hư hỏng hoặc chập cháy. Ngoài việc bảo dưỡng và bảo trì, việc tắt thiết bị điện khi không sử dụng là biện pháp tối ưu để đảm bảo an toàn. 

Một nguyên nhân khác thường dẫn đến cháy nổ là cục nóng của điều hòa. Nếu từng đi qua cục nóng khi máy đang hoạt động, bạn sẽ cảm nhận được sức nóng không khác gì ngồi cạnh bếp lò. Hiện nay, đa phần tại các chung cư, nhà riêng, cơ quan, cục nóng thường được treo lơ lửng bên ngoài. Do ngại leo trèo, thợ bảo dưỡng chủ yếu chỉ vệ sinh cục lạnh. Nhiều gia đình còn đặt các vật dễ cháy như giấy, nhựa ngay phía dưới cục nóng. Khi xảy ra sự cố chập điện ở thiết bị này, lửa dễ dàng bùng phát và lan nhanh, gây khó khăn cho việc kiểm soát và dập tắt đám cháy.

Trước nguy cơ các vụ cháy từ điều hòa và thiết bị điện nói chung có thể xảy ra bất cứ lúc nào, lực lượng Cảnh sát PCCC TP. Hà Nội khuyến cáo người dân cần tuân thủ đầy đủ các quy định kỹ thuật khi lắp đặt máy điều hòa. Điều này bao gồm tính toán vị trí lắp đặt, chú ý đến tiết diện dây dẫn và thiết bị bảo vệ (aptomat). Ngoài việc lựa chọn các thiết bị có nguồn gốc rõ ràng, phù hợp với công suất sử dụng, thực hiện các quy trình bảo dưỡng và kiểm tra định kỳ, người sử dụng cũng cần nắm rõ quá trình lắp đặt và vận hành.

Bên cạnh đó, vào những ngày nắng nóng, mọi người nên sử dụng điều hòa với cường độ hợp lý, cho điều hòa nghỉ sau một khoảng thời gian nhất định để làm mát dàn nóng. Điều này giúp điều hòa hoạt động hiệu quả và bền bỉ hơn, đồng thời đảm bảo an toàn cho gia đình.