Biệt thự 'xuyên phố’ duy nhất giữa trung tâm phố cổ Hà Nội: Rộng đến 700m2, chủ nhân là tay buôn vàng nức tiếng Thủ đô một thời

Rộng gần 700m2 với 2 mặt tiền đắt giá

Nằm khuất sau phố Hàng Bạc (Hà Nội) ồn ào, nhộn nhịp là một không gian yên bình, tĩnh lặng của biệt thự hơn 70 năm tuổi. Đó là căn biệt thự sân vườn rộng 700m2 tọa lạc tại số 115 Hàng Bạc, cổng phụ tại số 6 Đinh Liệt vốn thuộc sở hữu của vợ chồng cụ Phạm Văn Thanh – Phạm Thị Tề. Họ là chủ nhân của tiệm vàng Sư Tử được nhiều người biết đến là hiệu vàng nổi tiếng bậc nhất đất Thủ đô thời bấy giờ.

Từng chia sẻ với báo Dân Việt, ông Phạm Ngọc Giao, con trai cả của cụ Phạm Thị Tề cho hay: Trước năm 1944, công trình thuộc về một nữ đại gia phố Hàng Bồ. Sau đó, căn nhà được cụ ông Phạm Văn Thanh (bố ông Giao) và cụ Bà Phạm Thị Tề (mẹ ông Giao) mua lại với giá 50.000 đồng Đông Dương. Năm 1950, gia đình ông Giao đã xây lại ngôi nhà và phải mất 3 năm gia đình mới hoàn thành xong công trình.

Với cấu trúc 3 tầng, ngôi nhà là sự kết hợp hài hòa giữa phong cách Pháp với nhà truyền thống của người Việt.  Các cột, kèo bên trong nhà đều được làm bằng gỗ đinh. Nằm sát bên cạnh giếng cổ có một bể nước đặt tiểu cảnh nhỏ. Bên trong ngôi nhà, kê bộ bàn ghế cổ gần 100 tuổi được nhập khẩu từ Pháp về. 

Hiện nay cổng trước của ngôi nhà nằm ở số 115 Hàng Bạc được sử dụng làm cửa hàng kinh doanh, cổng sau nằm ở số 6 Đinh Liệt. Theo chủ nhân của ngôi nhà, điểm nổi bật nhất chính là bộ bàn ghế, được chính các thợ mộc người Pháp làm thủ công từ đầu thế kỷ 20.

Ông Giao kể rằng, để mua được mảnh đất rộng gần 700m2 xuyên qua hai mặt phố cổ, bố mẹ ông đã phải bán 3 ngôi nhà ở phố cổ Hàng Bạc, Hàng Bè, Hàng Vôi… Và rồi dưới bàn tay tài hoa của kiến trúc sư Phạm Hoàng, ngôi biệt thự đã được xây dựng và tồn tại đến ngày nay.

Mảnh vườn của ngôi nhà rộng 180m2, còn lại là lối ngõ, đường đi. Bố mẹ ông Giao sinh được 8 người con. Ông Giao là con trai trưởng nhưng là con thứ 4 trong gia đình.

"Đến phố cổ Hà Nội, du khách cảm nhận được bầu không khí nhộn nhịp và ồn ào. Tuy nhiên, khi bước chân vào căn biệt thự cổ này chúng tôi lại cảm nhận được không khí trong lành, với những gốc cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, tỏa bóng xanh mát", du khách Ngọc Hà chia sẻ.

Những điều đặc biệt tại biệt thự cổ

Điều đặc biệt, mọi người sinh sống trong ngôi nhà đều gìn giữ được nếp sinh hoạt người Tràng An. Những câu đối, hoành phi, những bộ bàn ghế hàng trăm năm tuổi được gia chủ gìn giữ cẩn thận.

Ông Giao chia sẻ, trong khoảng vườn nhà, từ thời ông nội ông Giao đã bố trí một hòn non bộ nho nhỏ với những loại cây yêu thích. Ngoài ra, trong mảnh vườn này, bố mẹ ông cũng trồng rất nhiều cây như tre, lộc vừng, cau, hồng xiêm… tạo nên một màu xanh mướt như lạc vào cõi tiên giữa phố thị tấp nập, ồn ào.

Cầu thang lên các phòng của ngôi nhà được chế tác bằng bàn tay tài hoa của các nghệ nhân chuyên xây dựng các biệt thự cổ. Điều ngạc nhiên là ở bất kỳ chỗ nào dù là cầu thang, cửa sổ hay trên cánh cửa luôn xuất hiện đan xen hình ảnh “con dơi” và chữ “Thọ”.

Ông lý giải “Thọ” biểu tượng cho sức khỏe. “Dơi” có cách đọc đồng âm với chữ “Phúc”. Sự kết hợp này như lời cầu mong hạnh phúc và trường thọ của chủ nhân ngôi nhà tới các con cháu. Nhiều bộ bàn ghế, câu đối có tuổi thọ hàng trăm năm vẫn được gia đình ông Giao gìn giữ như một báu vật.

“Trong không gian phòng đọc sách này là bộ bàn ghế cổ có họa tiết phong cách Louis XIV. Bộ bàn ghế có từ những năm 1935 với giá trị tương đương với 10 cây vàng thời đó. Trong gian phòng thờ gia đình tôi cũng đặt đôi câu đối quý. Ngoài ra nhiều đồ vật, vật liệu xây dựng nhà nhập từ Pháp về. Nền nhà được làm từ bê tông nguyên khối rất rắn chắc, càng đi nhiều càng bóng loáng. Các cánh cửa nhà trạm trổ tinh xảo…”, ông nói.

Ông Giao cho biết, nếu tính thời gian thì câu đối này không có niên đại. Ông chỉ nghe kể lại, ông nội ông mang đôi câu đối ra Hà Nội từ những năm 1890. Nội dung câu đối viết: Vũ quá cầm thư nhuận/ Phong lai lúp mặc hương. Tức: Bão táp qua đi thì tiếng đàn sẽ dịu êm, gió lành đến cuộc đời sẽ lên hương.

Bức tường hình chữ “Phúc” nằm trên tầng 3, khu điện thờ của gia đình. Từ khi xây dựng căn nhà, gia đình ông đã rất coi trọng phong thủy. Vì vậy bên cạnh điện thờ, gia đình ông còn thiết kế khoang âm dương có 9 giếng trời. Ông Giao cho biết, 9 giếng này thể hiện âm dương hòa hợp. Giếng trời tạo không gian để khi đứng đó, gia chủ sẽ thấy tâm hồn thanh thản, rửa hết ưu phiền…

Nét đặc sắc nhất thể hiện phong cách Việt trong ngôi nhà là mái ngói uốn cong vút. Ở mỗi góc đầu đao là hình mây được cách điệu uyển chuyển như đang bay lượn.

Do mảnh đất không vuông vức nên ông nội ông cùng nhà thiết kế đã sáng tạo ra một góc mái ngói có tới hai đầu giao để khắc phục khiếm khuyết đó. Phần xương cốt mái ngói chính là gỗ lim. Bên trên mái, gia đình ông dùng ngói Marseille tạo độ cong cho mái ngói. Sau năm 1954, gia đình ông không theo nghề buôn bán vàng nữa, các thành viên trong nhà chuyển sang làm công việc khác.

Tính đến nay, ngôi nhà đã trải qua hơn 70 năm đã chứng kiến biết bao thăng trầm, biến đổi. Các thế hệ con cháu của gia đình ông Giao đã và đang quây quần sinh sống trong ngôi nhà này.

“Những ngày nắng nóng gia đình rất ít khi sử dụng điều hoà. Trong nhà lúc nào cũng dịu mát. Chính vì ngôi nhà được thiết kế với hệ thống sinh thái hài hoà nên dù mệt mỏi mỗi khi vào nhà mọi phiền muộn được xua tan hết”, ông Giao vui vẻ nói.

Ông Giao cũng cho biết, hàng năm, có nhiều đoàn khách trong nước và nước ngoài đến tham quan và ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của ngôi nhà này. Tài sản ngôi nhà ông Giao cho là vô giá và không gì đánh đổi được. Các thế hệ gia đình ông sẽ tiếp bước gìn giữ cho những đời sau này.