Ba giải Nobel Hóa học, Vật lý và Y Sinh 2017 đã có chủ

Nobel Hóa học trao cho kính hiển vi điện tử nghiệm lạnh

Chiều 4/10 (giờ Hà Nội), Hội đồng giải thưởng Nobel đã công bố giải Nobel Hóa học năm 2017. Vinh dự thuộc về 3 nhà khoa học Jacques Dubochet, Joachim Frank và Richard Henderson với công trình “phát triển kính hiển vi điện tử nghiệm lạnh phục vụ nghiên cứu xác định cấu trúc phân giải cao các phân tử sinh vật trong dung dịch”.

Joachim Frank là nhà lý sinh người Đức đang công tác tại Đại học Columbia (New York, Hoa Kỳ). Nhà khoa học Jacques Dubochet đến từ Đại học Lausanne (Thụy Điển). Nhà khoa học Richard Henderson là người Scotland và làm việc trong Phòng nghiên cứu MRC sinh học phân tử trường Đại học Cambridge (Anh).

Theo các nhà nghiên cứu, việc tạo ra kính hiển vi điện tử nghiệm lạnh đã giúp ích rất nhiều trong việc phân tích virus Zika gây dị tật đầu nhỏ cho trẻ sơ sinh. Công trình của họ cho phép các nhà khoa học “đông lạnh” các phân tử sinh vật để tìm hiểu sâu thêm cấu trúc cũng như xác định quá trình chúng phát triển.

Khả năng làm các phân tử đông lạnh và mô tả hình ảnh chúng không chỉ cung cấp cho chúng ta kiến thức về cấu trúc, mà các hình ảnh đó có thể được “ghép lại với nhau” sinh động giống như trong một bộ phim, để chúng ta có thể quan sát được quá trình phát triển.

Sóng hấp dẫn thắng giải Nobel Vật lý 2017

Công trình khám phá sóng hấp dẫn đoạt giải Nobel Vật lý

Vào chiều 3/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố giải Nobel Vật lý 2017 thuộc về ba khoa học gia Rainer Weiss, Barry C. Barish và Kip S. Thorne với công trình nghiên cứu về sóng hấp dẫn.

Cả ba được vinh danh vì những đóng góp cho công trình máy dò sóng hấp dẫn LIGO và khám phá ra những con sóng này từ hồi năm ngoái. Khoa học gia Rainer Weiss là Giáo sư danh dự tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) Hoa Kỳ. Ông là người đứng đầu công trình thiết kế ra tổ hợp LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) là Trạm quan sát Sóng hấp dẫn bằng tia laser giao thoa, đo được những gợn sóng lăn tăn trong không gian và thời gian.

Hai khoa học gia tham gia cùng ông Rainer Weiss là các nhà khoa học đến từ Viện Công nghệ California (Caltech): Barry C. Barish và nhà vật lý học lý thuyết Kip Thorne. Hệ thống LIGO trị giá 620 triệu USD đã giúp các nhà thiên văn học quan sát hiện tượng hai hố đen sáp nhập.

Theo các khoa học gia, quá trình LIGO làm sinh ra các sóng hấp dẫn, vết gợn không-thời gian như nhà bác học Albert Einstein tiên đoán vào năm 1916. Sóng này sẽ lan truyền từ nguồn phát với vận tốc ánh sáng trong không gian và tới Trái Đất.

Nobel Hóa học 2017 thuộc về ba khoa học gia Jacques Dubochet, Joachim Frank và Richard Henderson. (Ảnh minh họa của NobelPrize.org).

Giải Nobel Vật lý 2017 thuộc về ba khoa học gia Rainer Weiss, Barry C. Barish và Kip S. Thorne với công trình nghiên cứu về sóng hấp dẫn. (Ảnh minh họa của NobelPrize.org).

Ba nhà nghiên cứu Hoa Kỳ đoạt giải Nobel Y Sinh

Giải Nobel Y Sinh năm nay đã về tay ba nhà nghiên cứu Jeffrey C Hall, Michael Rosbash và Michael W Young vì đã có công phát hiện những cơ chế phân tử kiểm soát nhịp sinh học của cơ thể.

Ngày 2/10, Ủy ban Nobel đã tuyên bố ba nhà nghiên cứu Hoa Kỳ Jeffrey C Hall, Michael Rosbash và Michael W Young đã được vinh danh nhờ vào những công trình giúp giải thích “cách thức thực vật, động vật và con người điều chỉnh nhịp sinh học để hoạt động đồng bộ với các quá trình tiến hóa của trái đất”.

Quá trình nghiên cứu của ba nhà khoa học được tiến hành khá lâu. Cả ba đã nghiên cứu trên ruồi giấm để xác định được gene kiểm soát đồng hồ sinh học mỗi ngày của các sinh vật. Đây là gene mã hóa một protein sản sinh bên trong tế bào vào ban đêm và tan rã vào ban ngày.

Kết quả của cuộc nghiên cứu dày công: Khi diễn ra sự lệch pha giữa đồng hồ sinh học nội tại với môi trường xung quanh, sức khỏe của sinh vật đó sẽ bị ảnh hưởng. Ví dụ dễ thấy nhất ở người là tình trạng mệt mỏi do lệch múi giờ sau khi đi máy bay liên lục địa.

Trong số ba nhà khoa học, ông Jeffrey C.Hall đã về hưu sau thời gian dài làm việc ở Trường Đại học Brandeis, bang Massachussetts, trong khi ông Michael Rosbash vẫn còn là thành viên của trường. Ông Michael W Young là giáo sư của Đại học Rockefeller ở New York.

Được biết, một tuần trước ngày bắt đầu công bố giải, Quỹ Nobel cho biết mỗi hạng mục giải thưởng danh giá năm nay sẽ nhận được tiền mặt 9 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,1 triệu USD, khoảng 25 tỷ VNĐ). Chủ nhân của giải Nobel Văn học sẽ được công bố vào ngày 5/10 tới. Lễ trao các giải Nobel 2017 sẽ được tổ chức trang trọng tại Nhà hát lớn ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển vào ngày 10/12 để tưởng nhớ ngày mất của Alfred Nobel. Riêng giải Nobel Hòa bình sẽ do Na Uy trao tặng.

Ủy ban Nobel công bố ba nhà nghiên cứu Hoa Kỳ Jeffrey C Hall, Michael Rosbash và Michael W Young đoạt giải Nobel Y sinh 2017. (Ảnh: Reuters).

Cách thức thực vật, động vật và con người điều chỉnh nhịp sinh học để hoạt động đồng bộ với các quá trình tiến hóa của trái đất.

Tường Quyên

Nên đọc

Đoạt giải Nobel Y Sinh 2017, 3 nhà nghiên cứu Hoa Kỳ được thưởng hơn 1 triệu USD

Người đoạt giải “Nobel Toán học” Fields ra tranh cử ở Quốc hội

Bob Dylan cuối cùng cũng nhận giải Nobel Văn học

Bí thư Thăng: "Tôi kỳ vọng về giải Nobel y học"