Ngô sinh khối là cây ngô được thu hoạch ở giai đoạn bắp ngô chín sáp để làm thức ăn cho gia súc ăn cỏ. Thay vì thu hoạch để lấy hạt lúc bắp ngô đã chín hoàn toàn, cây ngô thu hoạch làm thức ăn cho gia súc ở giai đoạn bắp ngô chín sáp sẽ đảm bảo độ mềm, giàu dinh dưỡng và sự ngon miệng cho vật nuôi.
Người nông dân đang thu hoạch ngô sinh khối
Ngô sinh khối là thức ăn thô xanh có chất lượng hàng đầu với hàm lượng dinh dưỡng cao. Toàn bộ cây ngô (thân, lá, bắp) thường được băm/xay nhỏ để cho gia súc ăn trực tiếp, hoặc chế biến sâu hơn thành các thức ăn cho gia súc như ủ chua, viên nén hoàn chỉnh cho gia súc ăn cỏ.
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của chăn nuôi bò sữa, bò thịt và các gia súc ăn cỏ tại nước ta, nhiều hộ nông dân tại các địa phương đã thực hiện trồng ngô sinh khối để có nguồn thức ăn dồi dào cho vật nuôi. Việc liên kết giữa chăn nuôi và trồng trọt này đã giúp tạo thu nhập ổn định cho nông dân.
Anh K’Brill (Lâm Đồng) là một trong những người tiên phong chuyển đổi sang trồng ngô sinh khối ở địa phương. Từ năm 2019, sau một thời gian đi tham quan, học hỏi các vườn trồng ngô sinh khối, nhận thấy đây là mô hình phù hợp với vùng Kambutte, anh quyết định chuyển đổi 1,5 ha cà phê sang ngô.
Anh K’Brill chăm sóc vườn ngô nhà mình
Tuy nhiên, để đảm bảo nguồn thu nhập, giảm thiểu rủi ro do biến động thị trường, anh không chuyển đổi hoàn toàn mà vừa chăn nuôi bò sữa vừa trồng kết hợp nhiều loại cây khác nhau: 7 sào ngô nếp, 3 sào sinh khối và cà phê xen canh mắc ca.
Nhờ có kinh nghiệm và chăm sóc đúng kỹ thuật, ngô của gia đình anh cho trái khá đồng đều, to, ít sâu bệnh, và được thu mua với giá 15.000 đồng/kg. Riêng ngô sinh khối, mỗi năm gia đình canh tác 3 vụ, mỗi vụ bán ra thu về khoảng 130 triệu đồng. Sau khi khấu trừ chi phí toàn bộ 1 ha gồm cả ngô ngọt và ngô sinh khối, gia đình thu về gần 200 triệu đồng. Cũng nhờ đó, cuộc sống gia đình anh ngày càng khấm khá hơn.
Gia đình anh Huỳnh Ni (Trà Vinh) cũng thực hiện mô hình trồng ngô sinh khối nhiều năm nay, cho năng suất tốt và thu nhập ổn định. Theo giá bán 15.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, anh thu lãi 24 triệu đồng/ha, cao gấp 4 lần so với ông trồng lúa trước kia trên cùng diện tích.
Vườn ngô nhà anh Ni có năng suất cao
Theo anh, trồng ngô sinh khối không yêu cầu kỹ thuật phức tạp nhưng lợi nhuận thu được cao hơn so với trồng các loại ngô lấy hạt. Người trồng có thể tận dụng thân, lá, bắp non làm thức ăn thô xanh cho bò; cùi và cây có thể cày xuống đất để tạo mùn cải tạo lại đất trồng. Ngoài ra còn có thể xay ngô nhuyễn, ủ lên men làm thức ăn cho bò.
So với các vụ trước, vụ sau lại cho năng suất bình quân cao hơn 1 tấn/ha, giá cao hơn từ 2.000 - 3.000 đồng/kg nên có năm gia đình anh đạt lợi nhuận 70 - 80 triệu đồng/ha. Không chỉ tăng năng suất mà giá bán cũng tăng đều so với năm trước, cho doanh thu ổn định.
Trồng hơn 2ha khô sinh khối, anh Cao Văn Hải (Quảng Ngãi) chia sẻ, ngô sinh khối là bắp được thu hoạch cả cây, ở giai đoạn trái vừa chín tới, nên rút ngắn được thời gian so với việc trồng ngô lấy hạt. Thay vì mỗi vụ bắp kéo dài 3,5 tháng, thì nay, từ lúc xuống giống tới khi thu hoạch, anh chỉ mất 80 ngày.
Vườn ngô sinh khối đang thu hoạch
Bình quân mỗi vụ, 1ha bắp sinh khối đạt năng suất khoảng 50 tấn/ha, có lúc hơn 60 tấn/ha. Với giá thu mua ổn định của trang trại từ 1,3 -1,35 triệu đồng/tấn, sau khi trừ chi phí, anh Hải có lãi 27 - 30 triệu đồng/ha. Đều đặn 2 năm qua, anh trồng 3 vụ ngô sinh khối/năm, thu nhập bình quân gần 200 triệu đồng/năm.
Trong khi đó, gia đình anh Trần Văn An (Đắk Lắk) cũng rất phấn khởi trước năng suất và hiệu quả kinh tế mà cây ngô sinh khối mang lại. Bản thân anh thấy trồng ngô sinh khối hiệu quả hơn so với những loại cây ngắn ngày khác. Với giá thu mua ổn định của thương lái, sau khi trừ chi phí, gia đình anh thu lãi gần 20 triệu đồng/ha.
Anh An chăm sóc ruộng ngô của gia đình
Trước đây, gia đình anh cũng trồng ngô lấy hạt, mỗi năm chỉ được 1 - 2 vụ. Trồng xong phải bẻ, phơi khô, tách hạt rồi lại phơi, sau đó phải thuê nhân công chặt hết thân cây để trồng lại vụ mới, mất rất nhiều công đoạn mà giá bán lại không ổn định. Bây giờ, trồng ngô bán cả cây, thương lái đến tận vườn thu mua nên rất khỏe mà giá thu mua lại ổn định.
Hiện nay, nhiều địa phương đang khuyến khích nông dân trên địa bàn chuyển đổi những diện tích cây trồng kém hiệu quả sang mô hình trồng ngô sinh khối để góp phần cải thiện thu nhập. Đây cũng là tiền đề quan trọng trong việc liên kết giữa cây trồng và vật nuôi cho. hiệu quả kinh tế cao.