Các biện pháp quản lý tiên tiến trong doanh nghiệp từ lý thuyết đến thực tiễn
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả quản trị trở thành yếu tố sống còn của doanh nghiệp Việt Nam. Khi cạnh tranh không chỉ đến từ trong nước mà còn từ các tập đoàn quốc tế, các doanh nghiệp buộc phải tìm ra hướng đi mới để tối ưu nguồn lực, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Một trong những giải pháp được đánh giá là hiệu quả nhất hiện nay chính là áp dụng các biện pháp quản lý tiên tiến bao gồm các mô hình và công cụ quản lý hiện đại như Lean, Kaizen, 5S, TPM, ISO, ERP hay quản lý chất lượng toàn diện (TQM).
Không chỉ dừng lại ở việc cải thiện năng suất tức thời, các biện pháp quản lý tiên tiến giúp doanh nghiệp hình thành nền tảng quản trị khoa học và bền vững, trong đó mọi hoạt động đều hướng tới mục tiêu “giảm lãng phí – tăng giá trị – phát triển dài hạn”. Lean giúp loại bỏ các thao tác thừa, tối ưu quy trình sản xuất; Kaizen khuyến khích cải tiến liên tục từ chính người lao động; ISO mang lại hệ thống tiêu chuẩn hóa, đảm bảo chất lượng ổn định; trong khi ERP cho phép doanh nghiệp số hóa và quản trị tổng thể toàn bộ chuỗi giá trị.
Việc triển khai các phương pháp quản lý tiên tiến còn giúp thay đổi tư duy vận hành và văn hóa doanh nghiệp, từ mô hình “chỉ huy – kiểm soát” sang “trao quyền – cải tiến liên tục”. Người lao động được khuyến khích chủ động phát hiện vấn đề, đề xuất giải pháp, nhờ đó tinh thần làm việc tích cực, năng suất tăng và chất lượng sản phẩm ngày càng ổn định. Theo các chuyên gia của Tổ chức Năng suất Châu Á (APO), năng suất lao động của doanh nghiệp có áp dụng Lean và Kaizen trung bình cao hơn từ 15–30% so với doanh nghiệp vận hành theo mô hình truyền thống.
Tại Việt Nam, phong trào nâng cao năng suất chất lượng đang được triển khai sâu rộng trong khuôn khổ Chương trình quốc gia do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì. Hàng nghìn doanh nghiệp trên cả nước đã áp dụng các công cụ cải tiến năng suất, trong đó nhiều mô hình đạt hiệu quả rõ rệt: năng suất lao động tăng, tỷ lệ lỗi giảm, doanh thu và lợi nhuận được cải thiện đáng kể.
Doanh nghiệp Việt tiên phong trong cải tiến quản lý
Công ty TNHH Cap Global tại Phú Thọ chuyên sản xuất cần gạt nước ô tô, là một trong những doanh nghiệp tiên phong ứng dụng hệ thống ERP vào toàn bộ quy trình sản xuất. Chỉ trong vài năm sau khi đi vào hoạt động (từ 2020), công ty đã nội địa hóa phần lớn linh kiện, giảm tỷ lệ nhập khẩu xuống chỉ còn 10%. ERP giúp đồng bộ dữ liệu giữa các bộ phận kế toán, nhân sự, kho vận và sản xuất, nhờ đó hạn chế sai sót, tiết kiệm thời gian và tăng hiệu suất quản trị.
Song song với số hóa, Cap Global triển khai tự động hóa ở nhiều công đoạn như lắp ráp và kiểm tra sản phẩm. Một sáng kiến nổi bật của công nhân là kiểm tra và loại bỏ phôi lỗi trước khi lắp ráp, giúp rút ngắn đến 50% thời gian thao tác. Nhờ cải tiến liên tục và khuyến khích sáng kiến nội bộ, năng suất lao động tăng, sản phẩm ổn định hơn, 90% lượng hàng xuất khẩu sang Mỹ và Nhật Bản.
Trong lĩnh vực dệt may, Kiara Garments Vietnam tại Ninh Bình — thành viên của Capital World Group là ví dụ tiêu biểu cho việc kết hợp quản lý tiên tiến với sản xuất bền vững. Doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như Higg Index, BSCI và SLCP, đồng thời vận hành hệ thống quản lý tích hợp từ nguyên liệu, may, kiểm tra chất lượng đến xuất hàng. Dữ liệu sản xuất được theo dõi theo thời gian thực, giúp giảm thời gian chờ, giảm lỗi và nâng cao năng suất chuyền may.
Kiara cũng khuyến khích các nhóm Kaizen nội bộ đưa ra sáng kiến tiết kiệm vải, tối ưu cắt may, giúp tỷ lệ hao hụt nguyên liệu giảm đáng kể. Nhờ cách tiếp cận toàn diện, doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu khắt khe của các thương hiệu lớn, giữ vững năng suất và chất lượng trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.
Hoạt động trong lĩnh vực sản xuất dây cáp điện và ống nhựa, Công ty Cổ phần Cáp – Nhựa Vĩnh Khánh tại Đồng Nai đã triển khai Lean và Lean Six Sigma nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất, loại bỏ các công đoạn dư thừa và rút ngắn thời gian giao hàng. Nhờ đó, chi phí vận hành giảm, hiệu quả sử dụng nguyên liệu tăng, và năng suất lao động được cải thiện rõ rệt. Việc duy trì hệ thống cải tiến liên tục đã giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và giữ vững vị thế trên thị trường xuất khẩu.
Một ví dụ khác đến từ Chi nhánh Cadivi Tân Á – Công ty TNHH MTV Cadivi Đồng Nai. Doanh nghiệp này đã áp dụng tích hợp nhiều công cụ tiên tiến như ISO 45001 (an toàn lao động), Kaizen, 5S và TPM. Nhờ đó, Cadivi Tân Á không chỉ giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động mà còn nâng cao hiệu quả vận hành thiết bị, giảm phế phẩm và tiết kiệm nguyên liệu. Cách tiếp cận tích hợp này cho phép doanh nghiệp vừa đảm bảo an toàn cho người lao động, vừa gia tăng năng suất – hai yếu tố nền tảng cho phát triển bền vững trong ngành công nghiệp điện.
Những kết quả đạt được của Cap Global, Cường Vinh và Cadivi Tân Á cho thấy việc áp dụng các biện pháp quản lý tiên tiến không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu của doanh nghiệp Việt trên hành trình hội nhập. Từ những cải tiến nhỏ trong quy trình đến việc xây dựng hệ thống quản lý tổng thể, doanh nghiệp đang từng bước tạo dựng năng lực cạnh tranh cốt lõi.
Trong thời đại chuyển đổi số, năng suất không chỉ được đo bằng sản lượng mà còn ở khả năng đổi mới, thích ứng và phát triển bền vững. Khi khoa học – công nghệ trở thành trụ cột, doanh nghiệp nào biết tận dụng công cụ quản lý hiện đại, khuyến khích sáng kiến nội bộ và lấy dữ liệu làm nền tảng ra quyết định sẽ là doanh nghiệp dẫn đầu. Việt Nam đang từng bước xây dựng nền sản xuất thông minh, và các mô hình cải tiến quản lý chính là chìa khóa mở cánh cửa tương lai năng suất – chất lượng, hiệu quả – bền vững.