Gia tăng hàng giả, hàng nhái
Cuối năm, nhu cầu tiêu dùng của hàng đang được tăng cường hóa. Đây cũng là thời điểm hàng giả, hàng nhái được đưa ra thị trường nhiều hơn. Mỹ phẩm, nước hoa, thực phẩm chức năng, phụ tùng linh kiện xe máy đến các mặt hàng tiêu dùng hàng ngày như gia vị, khăn giấy… đều có nguy cơ bị làm giả.
Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, từ đầu năm đến nay, số dịch vụ vi phạm về hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ lên tới trên 4.000 dịch vụ, tăng trên 126%, so với cùng kỳ năm 2022.
Mới đây, ngày 12/6, Đồng loạt 05 Đội QLTT của thành phố Hà Nội đã chia thành nhiều đoàn và đột xuất kiểm tra nhiều điểm kinh doanh thuộc 04 quận, huyện: Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Gia Lâm, Hoài Đức .
Tại địa bàn trung tâm quận Hoàn Kiếm, Đội QLTT số 2 đã lưu giữ gần 400 sản phẩm là quần áo giả thương hiệu The North Face, Nike, Aiddas, LV, Gucci tại các cửa hàng kinh doanh Quần áo ở địa chỉ 33A phố Gia Ngư, phường Hàng Bạc; Cửa hàng kinh doanh quần áo Fox Sport tại địa chỉ: 19 Hàng Đường, phường Hàng Đào và Cửa hàng quần áo - HKD Đỗ Anh Quân, tại 78-80 Hàng Khoai, phường Hàng Mã.
Mũi kiểm tra của Đội QLTT số 5 đã tiến hành kiểm tra các hộ kinh doanh kính mắt, giày dép, phụ kiện điện thoại trên địa bàn Phố Bạch Mai, Trần Khát Chân và Kim Ngưu, thu giữ trên 400 sản phẩm giày dép, kính giả giả nhãn hiệu.
Đặc biệt, ra quân kiểm tra tại chợ Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm - một trong những tụ điểm có tiếng về hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ tại miền Bắc phân phối đi cả nước, Đội QLTT số 8 và số 14 đã thu thập gần 2.000 sản phẩm là quần áo, giày dép mang các thương hiệu nổi tiếng như: Prada, LV, Gucci, Adidas. Mặc dù mang thương hiệu tầm cỡ quốc tế, tại nhiều cửa hàng bên ngoài chợ Ninh Hiệp cũng như các ki-ốt bên trong chợ, những chiếc áo Gucci, Prada, Balenciagan được treo trên những móc áo, bám nhau thành chuỗi dài và lơ lửng bên ngoài cửa hàng. Bên cạnh đó, những bao tải chất đầy sản phẩm với những biểu tượng bằng chữ sắc nét nguệch ngoạc có thể hiện hàng hóa là Giầy, dép nhãn hiệu Gucci, Adidas, MLB… cũng đang sẵn sàng để chờ vận chuyển đi tiêu thụ.
Tương tự, trên địa bàn huyện Hoài Đức, kiểm tra các cửa hàng, hộ kinh doanh giày dép, quần áo, tổ công tác của Đội QLTT số 24 cũng thu giữ hàng trăm sản phẩm là giày giả mạo các nhãn hiệu đã đăng ký bảo hộ tại Việt Nam.
Trước đó, trên địa bàn Lạng Sơn, Cục QLTT Tỉnh Lạng Sơn đã trực tiếp chỉ đạo các Đội QLTT số 1,2,3,7 kiểm tra, nhanh Kiểm soát hoạt động kinh doanh hàng hóa trên các bàn địa chỉ: Thành phố Lạng Sơn , huyện Lộc Bình, huyện Cao Lộc, huyện Văn Lãng.
Theo đó, trong 81 cơ sở kinh doanh trên 4 địa bàn là Thành phố Lạng Sơn, huyện Lộc Bình, huyện Cao Lộc, huyện Văn Lãng, lực lượng QLTT tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện và xử 62 cơ sở vi phạm với số tiền xử phạt vi phạm hành chính gần 360 triệu đồng, trị giá hàng hóa vi phạm trên 330 triệu đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu là kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng nhập lậu.
Giải pháp nào ngăn chặn?
Cơ quan chức năng nhận định, các hành vi sản xuất, tiếp thị, mua bán hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam đang có xu hướng gia tăng, đa dạng về chủng loại và tinh vi về hình thức. Điều này đã và đang gây không ít khó khăn cho công tác thực thi, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, thiệt hại cho cả doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng.
Hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn được rao bán tràn lan trên môi trường trực tuyến. Việc các sàn thương mại điện tử không yêu cầu người bán công khai thông tin, công ty chuyển phát không phải chịu trách nhiệm về nguồn gốc hàng hóa là những lỗ hổng trong công tác quản lý, vô tình tiếp tay cho các đối tượng xấu.
Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, thời gian qua, Bộ Công Thương đã thực hiện một số giải pháp để ngăn chặn tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, như: Bổ sung trách nhiệm của chủ mạng xã hội sàn giao dịch thương mại điện tử, gỡ bỏ những thông tin về hàng hóa vi phạm trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu; tích cực, chủ động phối hợp với các Bộ, ngành liên quan thực hiện rà soát, nắm bắt thông tin, phát hiện, xử lý các hoạt động vi phạm thông qua bán hàng online, livestream và các đầu mối vận chuyển hàng hóa qua bưu cục, điểm trung chuyển hàng hóa; phối hợp với các mạng xã hội xây dựng kênh báo cáo để hỗ trợ xử lý các nội dung mua bán hàng hóa vi phạm pháp luật trên nền tảng xã hội...
Thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ sẽ tập trung rà soát các quy định của pháp luật, nhất là Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), phân cấp, phân quyền cho địa phương nhằm tăng cường quản lý toàn diện giao dịch giữa người mua và người bán trên mạng.
Cùng với đó là tăng cường hoạt động quản lý, giám sát hàng hóa trên môi trường mạng, chủ động yêu cầu các sàn giáo dục thương mại điện tử, mạng xã hội phối hợp để rà soát, gỡ bỏ thông tin sản phẩm, hàng hóa vi phạm pháp luật. Đặc biệt là tăng cường chia sẻ cơ sở dữ liệu kết nối để khai thác thông tin phục vụ cho công tác quản lý nhà nước trong hoạt động thương mại điện tử.
Trên thực tế, Chính phủ đã khẳng định, buôn bạch, gian lận thương mại, hàng giả không chỉ là lực cản đang làm suy yếu nền kinh tế đất nước mà còn liên quan, gắn bó và yên sinh tệ tham đắm, làm suy chức yếu năng quản lý, đấu tranh của các cơ quan thực thi pháp luật. Với quyết định tâm ức chế và thúc đẩy quốc nạn này, hàng loạt tổ chức đã ra đời như Ban Chỉ đạo quốc gia chăn trâu, gian nan thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389); lực lượng Quản lý trường học tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước; Hiệp hội chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam (Vatap). Mới nhất, Hội Liên hiệp các khoa học kỹ thuật Việt Nam đã thành lập Viện chống gian lận thương mại và hàng giả.
Để nâng cao hiệu quả trong phòng, chống hàng nhái, hàng giả trong thời gian tới, năng lượng quản lý thị trường tiếp tục tập trung phát triển khai kế hoạch chống hàng giả tại các địa bàn quan trọng, các ổ nhóm, tụ điểm nổi cột; phát triển đồng bộ các hoạt động chống hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên môi trường thương mại điện tử; tăng cường công tác tuyên truyền để tăng dần thay đổi tâm lý, thói quen hiệp hiệp sử dụng hàng giả, hàng vi phạm của một bộ phận người tiêu dùng; tổ chức các lễ vật trưng bày thật-hàng giả để cung cấp cho người tiêu dùng những dấu hiệu nhận biết hàng giả...
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, năng lực chức năng rất cần sự hợp lý của các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, phân phối sản phẩm để công tác chống hàng giả, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ được phát triển một cách hiệu quả cao nhất. Doanh nghiệp là đơn vị sản phẩm, kinh doanh sản phẩm nên là người hiểu rõ sản phẩm của mình nhất, vì vậy, đấu tranh chống hàng giả phải bắt đầu từ chủ động của doanh nghiệp" - lãnh đạo Tổng cục địa lý Quản lý thị trường trường nhấn mạnh.