Người mua nhà “chùn chân”
Theo khảo sát tâm lý người dùng bất động sản (BĐS) do Batdongsan.com.vn thực hiện mới đây, cho thấy trong quý 1/2024 có khoảng 55% người tham gia dự báo giá BĐS sẽ giảm, 24% nhận định giá nhà sẽ đứng yên và 21% cho rằng sẽ còn tăng tiếp. Sang đến quý 2/2024, nhóm khách hàng cho rằng giá BĐS sẽ tiếp tục giảm tăng lên đến 79%, 8% dự báo giá nhà vẫn đứng yên và chỉ 12% nhận định giá nhà sẽ tăng tiếp.
Ông Lê Bảo Long, Giám đốc chiến lược của Batdongsan.com.vn, cho biết kết quả từ khảo sát tâm lý người dùng BĐS Việt Nam trong quý 2/2024 chỉ ra, thị trường BĐS vẫn còn đang trong trạng thái chờ đợi và phần lớn người mua nhà cần thêm những tín hiệu tích cực rõ nét hơn nữa trước khi quyết định có trở lại với thị trường hay không.
"Người mua vẫn kỳ vọng giá sẽ giảm và các chính sách điều hành cũng như thay đổi mới về Luật sẽ làm thị trường tích cực hơn. Tâm lý chờ đợi vẫn chiếm chủ đạo trên thị trường BĐS 6 tháng đầu năm", ông Long cho hay.
Báo cáo thị trường bất động sản mới đây của CBRE cho thấy, thời điểm cuối quý I năm nay đã ghi nhận nhiều dự án triển khai hoạt động đặt chỗ không chỉ tại Hà Nội và TPHCM mà còn tại các tỉnh thành lân cận như Hưng Yên, Hải Phòng, Quảng Ninh và Bình Dương, báo hiệu thị trường trong thời gian tới bùng nổ hơn cả về nguồn cung và tỷ lệ hấp thụ.
Nguồn cung mới dồi dào hơn với vị trí tương đối tốt sẽ có khả năng thu hút dòng tiền của nhà đầu tư, khiến mặt bằng giá tại thị trường thứ cấp được kỳ vọng sẽ dần ổn định trở lại trong các quý tiếp theo sau thời gian tăng trưởng nóng vừa qua.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia lĩnh vực bất động sản, việc lãi suất cho vay xuống mức thấp nhất trong 20 năm qua trong bối cảnh kinh tế đang bước vào giai đoạn phục hồi không chỉ là cơ hội cho doanh nghiệp phát triển dự án, mà còn giúp cánh cửa vay mua nhà của người dân mở rộng hơn. Mặc dù, nhiều người vẫn e ngại về mức lãi suất thả nổi sau ưu đãi.
Tuy nhiên, so với năm ngoái, lãi suất thế chấp thả nổi trung bình hiện ở mức khoảng 9-11%, đã giảm từ mức đỉnh là 13-15% mỗi năm. Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng đã phối hợp với chủ đầu tư, tung ra chính sách với cam kết mức trần lãi suất tối đa, người mua nhà sẽ tránh được những "rủi ro" liên quan đến lãi suất thả nổi.
Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch VARS - cho rằng, đến thời điểm hiện tại, các tổ chức tín dụng hầu hết khuyến khích các khoản vay mua nhà để ở - là các khoản vay ít rủi ro và điều khoản tài sản đảm bảo rõ ràng.
Tuy nhiên, về nhu cầu đầu tư, vị chuyên gia này cũng cho rằng, sau một thời gian dài cẩn trọng quan sát từng động thái, diễn biến của thị trường, khách hàng, nhà đầu tư đã bắt đầu thể hiện rõ sự quan tâm trở lại với thị trường bất động sản. Tuy nhiên, khẩu vị rủi ro của các chủ thể này đã thay đổi sau các bài học từ những giai đoạn trước.
"Khách hàng, nhà đầu tư hiện trở nên đắn đo, thận trọng, tính toán hơn trong việc xuống tiền. Họ sẵn sàng dành thời gian, chi phí để kiểm tra pháp lý và nghiên cứu, đánh giá thật kỹ mức giá và tính thanh khoản trước khi quyết định", ông Đính nhấn mạnh thêm.
Giá liệu có giảm thêm?
Các chuyên gia dự báo nhiều khả năng giá BĐS sẽ còn tăng. Theo bà Dương Thùy Dung, Giám đốc CBRE Việt Nam, giá BĐS Hà Nội dự báo tăng trung bình 20% trong năm 2024, sang 2025 sẽ tăng khoảng 5-6%. Với TP.HCM, giá nhà sẽ tăng khoảng 4% mỗi năm từ nay cho tới năm 2026.
Theo bà Dung, những chỉ báo cho việc giá nhà chưa thể giảm cơ bản đến từ yếu tố cung – cầu. Cụ thể, nguồn cung căn hộ ra thị trường năm 2024 ước đạt khoảng 11.000 căn, tập trung chủ yếu tại TP.HCM với khoảng 8.000 căn. Trong khi đó, nhu cầu thường trực của 2 đô thị lớn lớn nhất cả nước là TP.HCM và Hà Nội luôn ở mức vài chục nghìn căn/năm. Nguồn cung ngày một khan hiếm sẽ khiến giá nhà tăng mạnh và dù tình hình nếu có được cải thiện dần trong thời gian tới thì về cơ bản giá nhà vẫn tăng.
Ông Lê Bảo Long - Giám đốc Chiến lược của PropertyGuru Việt Nam nhận định, khả năng giá bất động sản sẽ tăng là rất cao sau khi luật có hiệu lực. Những điều khoản mới từ 3 bộ luật giúp thúc đẩy mức độ chính xác trong việc cập nhật giá đất tăng lên cao hơn. Như điều 159 Luật Đất đai 2024 quy định bỏ khung giá đất và yêu cầu bảng giá đất cập nhật hàng năm (thay vì 5 năm/lần).
Thứ nhất, Chính phủ quy định việc xác định bảng giá đất do UBND tỉnh (so với trước là phải tham khảo Khung giá đất) được cập nhật hàng năm, trao quyền và trách nhiệm xuống địa phương. Như vậy sẽ giúp giá đất được định hướng theo sát với tình hình thực tế của từng địa phương hơn trước đây.
Thứ hai, về phương pháp định giá mới. Trước đây thị trường có 5 phương pháp định giá đất, còn theo luật mới thì loại bỏ phương pháp chiết trừ và 4 phương pháp còn lại như so sánh, thu nhập, thặng dư và theo hệ số giá đất cũng đã có quy định chi tiết hơn rất nhiều về việc thực hiện cụ thể. Những quy định cụ thể hơn sẽ giúp việc định giá đất minh bạch, rõ ràng, bám sát với thực tế.
Thứ ba, Luật mới sửa đổi có bổ sung chi tiết về các điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các lô đất đang sử dụng chưa có sổ, không vướng tranh chấp. Số lượng sản phẩm đất thuộc diện này trên thị trường hiện tồn đọng rất nhiều và một khi được khơi thông pháp lý, chắc chắn cũng mang đến cơ hội thanh khoản và tăng giá tốt hơn không chỉ cho chính bản thân những sản phẩm đất thuộc diện này mà cả các loại hình bất động sản khác ở cùng khu vực.
Từ ba điểm trên, ông Lê Bảo Long dự báo, giá bất động sản sẽ tăng sau năm 2025. Đất nền sẽ là loại hình bị tác động mạnh nhất vì còn chịu thêm ảnh hưởng từ quy định cấm phân lô bán nền tại 105 thành phố và thị xã.
Căn hộ chung cư cũng sẽ có biến động. Giá bất động sản sơ cấp sẽ tăng khi Luật yêu cầu chặt chẽ hơn với chủ đầu tư về điều kiện kinh doanh, tỷ trọng vốn và thủ tục bố trí tái định cư. Chất lượng phát triển nhà tái định cư được yêu cầu phải bằng hoặc tốt hơn so với các giai đoạn cũ. Điều này dẫn đến chắc chắn chi phí tổng thể để phát triển một dự án sẽ dội lên nhiều hơn so với giai đoạn trước.
“Chi phí cấu thành dự án tăng tăng thì tất yếu giá bất động sản sơ cấp trên thị trường cũng phải tăng theo. Mà giá bất động sản sơ cấp tăng thì sẽ dẫn đến giá nhà thứ cấp khu vực xung quanh cũng sẽ tăng theo”, ông Long nhận định.