Xuất bản tự truyện: Làm sao để tốt nhất?

(NTD) - Vừa qua, với bài viết “Tự truyện: Ai xứng đáng được phát hành?”, Báo Người Tiêu Dùng đã phần nào mô tả được sự tràn lan của loại hình tự truyện trong thị trường xuất bản. Tuy nhiên, để quyết định được chất lượng của sách đến độc giả thì các đơn vị phát hành sách vẫn đóng một vai trò quyết định.

Vấn đề xuất bản tự truyện hiện nay không chỉ xoay quanh câu chuyện của các nhân vật được lựa chọn để viết và phát hành tự truyện mà phần lớn lại phụ thuộc vào “quyết định” lựa chọn của các đơn vị phát hành sách. Chính vì thế, định hướng phát triển của những đơn vị này khá quan trọng và có sự ảnh hưởng chung đến cả thị trường xuất bản cũng như lợi ích của độc giả.

Để trả lời cho câu hỏi: Nhân vật như thế nào sẽ xứng đáng để được ra mắt tự truyện thì thật sự rất khó. Bời vì, viết tự truyện là quyền của mọi người. Ai cũng có thể viết tự truyện. Còn tự truyện đó có hấp dẫn không, nhà xuất bản có in không và độc giả có đọc không lại là một câu chuyện khác. Chính vì thế, trước khi quyết định xuất bản một quyển tự truyện các nhà xuất bản cần lưu tâm đến câu chuyện của nhân vật đó có đáng đọc không và quan trọng nhất vẫn là sau khi đọc xong thì độc giả có nhận được điều gì từ việc đọc đó hay không.

Thực trạng chung của thị trường hiện nay cho thấy các công ty sách, các nhà xuất bản đangchú trọng vào việc khai thác đời tư của các bạn trẻ đang nổi tiếng hơn là những người đã có thành công, ghi dấu ấn nhất định trong các lĩnh vực. Có phải với sự ưu ái này, các đơn vị làm sách đã phần nào đặt vấn đề doanh thu cao hơn lợi ích của độc giả? Vấn đề này cần được nhìn nhận một cách khách quan để tránh gây ảnh hưởng đến các đơn vị xuất bản sách có tâm với độc giả. Trên thực tế, mỗi công ty đều có tiêu chuẩn thẩm định bản thảo hoàn toàn khoác biệt nhau. Tuy nhiên, có thể nói đơn vị làm sách nào cũng muốn xuất bản những cuốn tự truyện đáng đọc, đem lại giá trị gì đó cho độc giả, đồng thời có doanh thu tốt. Nếu độc giả thấy tự truyện đó không hay, không có giá trị gì, họ sẽ không mua nó. Nếu họ mua phải một thứ không có giá trị, họ có thể giận dữ và không quay lại. Do đó, để có oanh thu tốt, chắc chắn người làm sách phải mang lại một giá trị nhất định cho độc giả.

Song, đó là trên cơ sở lý thuyết. Còn trên thực tế thì như tất cả chúng ta đã biết, vẫn còn nhiều bất cập. Nhiều đơn vị vẫn đặt lợi ích về doanh thu lên hàng đầu và tập trung khai thác các nhân vật có bề nổi nhưng thiếu chiều sâu về tâm hồn, đời sống và sự nghiệp. Vấn đề phát triển của mạng xã hội cũng như các thiết bị điện tử ngày nay giúp cho mọi người dễ dàng hơn trong việc tìm và đọc thông tin và đó chính là "nỗi lo" của ngành xuất bản. Doanh thu chính là những con số và cơ sở để quyết định ngành xuất bản có thể tiếp tục tồn tại hay không. Do đó, doanh thu rất quan trọng nhưng ngành xuất bản lại đóng một vai trò quan trọng hơn là mang đến tri thức và những niềm tin tích cực cho người đọc. Và câu hỏi được đặt ra là làm thế nào để cân bằng được giữa doanh thu và chất lượng sách?

Riêng với trường hợp của tự truyện, các đơn vị phát hành sách có thể tìm kiếm các nhân vật mà có thể họ không hẳn là những người thành công, hoặc quá nổi tiếng. Họ có thể là những nhân vật đã từng thất bại nhưng họ biết đứng lên, không khuất phục và có cái nhìn luôn lạc quan với cuộc sống. Họ có thể là những kẻ vô danh không ai biết đến nhưng lại là người có lối sống tích cực, có những đức tính mà nhiều người phải học hỏi. Và chung quy nhất câu chuyện của nhân vật trong tự truyện phải đánh thức mong muốn được kể cho người khác nghe về những gì đã đọc được từ độc giả. Đồng thời, đó phải là câu chuyện khiến độc giả muốn lưu giữ trên tay quyển tự truyện và nâng niu một cách đầy trân trọng.

Chính độc giả phải là người chủ động lựa chọn những quyển sách có giá trị

Qua những ý kiến trên, có thể thấy rằng, việc phát hành tự truyện có thể dựa vào quan điểm của tùy nhà xuất bản, chính vì thế, để có được một thị trường sách, cụ thể hơn là tự truyện uy tín, chỉn chu, chất lượng và có giá trị thì không chỉ phụ thuộc vào một hay hai đơn vị phát hành mà cần có sự chung tay. Song, cũng không thể phủ nhận được vai trò của độc giả. Vì quyền lợi, chính độc giả phải là người chủ động lựa chọn những quyển sách có giá trị và mạnh dạn từ chối những ấn phẩm chạy theo yếu tố kinh doanh. Tuy rằng với thực trạng phát hành tự truyện ào ạt, kém chọn lọc như hiện nay thì sự thay đổi là vô cùng khó khăn nhưng vẫn hy vọng rằng trong tương lai không xa, với việc ý thức rõ hơn về sứ mệnh cao cả trong lĩnh vực làm sách cũng như độc giả hiểu được giá trị của việc đọc được một quyển sách có ích thì thị trường sách sẽ có những tiến triển tốt hơn, lành mạnh hơn.

Hiểu Thiên

Nên đọc