Vụ Vạn Thịnh Phát: Kiến nghị C03 làm rõ trách nhiệm các công ty kiểm toán cho SCB

Bán án với các bị cáo trong vụ Vạn Thịnh Phát, SCB đã được HĐXX công bố, Trương Mỹ Lan nhận án Tử hình, bị buộc bồi hoàn cho SCB số tiền 673.849 tỷ đồng. Có 4 người bị án Chung thân gồm Đỗ Thị Nhàn, Đinh Văn Thành, Bùi Văn Dũng và Võ Tấn Hoàng Văn.

Ngoài ra, các trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, xử lý tài sản kê biên, phong tỏa trong vụ án cũng được công bố. Trong số đó, buộc Quốc Cường Gia Lai (QCG) trả lại Trương Mỹ Lan số tiền 2.882 tỷ đồng. Ngoài ra, giao SCB tiếp tục quản lý, xử lý với 1.122 mã tài sản đang thế chấp tại ngân hàng…

Với phần kiến nghị của HĐXX, có rất nhiều thông tin liên quan giai đoạn 2 của vụ án, trong đó có việc kiến nghị tiếp tục điều tra, xác minh rõ dòng tiền 108.878 tỷ đồng và hơn 14,75 triệu USD  để có cơ sở thu hồi, khắc phục hậu quả vụ án.

Bên cạnh đó, HĐXX cũng kiến nghị Cục 03 - Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao trong quá trình điều tra giai đoạn 2 tiếp tục làm rõ vai trò, trách nhiệm của các công ty kiểm toán tại ngân hàng SCB, các kiểm toán viên có liên quan. Nếu đủ căn cứ thì đề nghị xem xét xử lý đúng quy định.

Big4 kiểm toán hàng chục năm không phát hiện ra vấn đề

Từ năm 2012 đến nay Báo cáo tài chính của ngân hàng SCB đều do các công ty kiểm toán có tiếng, thuộc nhóm Big4 thực hiện. Trong đó ngay thời kỳ đầu sáp nhập, Kiểm toán Ernst & Young đã thực hiện kiểm toán BCTC hợp nhất và soát xét cho đến năm 2016.

Từ năm 2017 đến 2019 các báo cáo tài chính kiểm toán và soát xét đều do công ty kiểm toán Deloitte Việt Nam thực hiện.

Từ 2019 đến báo cáo soát xét bán niên 2021 do công ty kiểm toán KPMG thực hiện.

Báo cáo soát xét bán niên 2021 là báo cáo được kiểm toán KPMG soát xét gần đây nhất. Số liệu trên báo cáo ghi nhận SCB lãi sau thuế 359 tỷ đồng, gấp 8,6 lần cùng kỳ. Tổng tài sản đạt 671.628 tỷ đồng; vốn chủ sở hữu đạt 21.754 tỷ đồng. Tổng tiền gửi khách hàng 479.216 tỷ đồng và dư nợ cho vay khách hàng 356.882 tỷ đồng.

Tại thời điểm khởi tố vụ án, trên hệ thống sổ sách của SCB thể hiện tổng tiền ngân hàng huy động và vay các tổ chức tín dụng khác là 673.586 tỷ đồng, trong đó tiền huy động từ khách hàng 511.262 tỷ đồng, phát hành giấy tờ có giá 76.845 tỷ đồng, vay NHNN 66.030 tỷ đồng và vay từ các tổ chức tín dụng khác 6.756 tỷ đồng.

Vốn chủ sở hữu đạt 21.036 tỷ đồng. Tổng nguồn vốn cỉa ngân hàng theo sổ sách kế toán tại ngày 17/10/2022 là 713.420 tỷ đồng.

Khi vụ án được điều tra, ngày 8/10/2022 Thống đốc NHNN yêu cầu SCB thuê tổ chức kiểm toán độc lập rà soát, đánh giá thực trạng tài chính, xác định giá trị thực của vốn điều lệ.

Kết quả báo cáo rà soát đánh giá cho thấy SCB đã âm vốn chủ sở hữu 443.769 tỷ đồng; lỗ lũy kế 464.547 tỷ đồng.

Câu hỏi đặt ra là, chục năm làm báo cáo kiểm toán soát xét cho SCB, tại sao các công ty kiểm toán không phát hiện ra vấn đề? Con số âm vốn chủ sở hữu 443.700 tỷ đồng và lỗ lũy kế khủng 464.500 tỷ đồng tại sao không phát hiện?