Thiếu hơn 7.000 tỷ đồng để hoàn chỉnh tuyến cao tốc dẫn lên cửa khẩu là điểm đầu quốc lộ 1

UBND tỉnh Lạng Sơn vừa có công văn gửi Bộ Giao thông Vận tải phương án đầu tư, nâng cấp các tuyến đường bộ cao tốc phân kỳ đạt quy mô hoàn chỉnh trên địa bàn tỉnh. Trong đó, dự án BOT cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có những sửa đổi, bổ sung.

Hiện UBND tỉnh Lạng Sơn đang triển khai dự án theo hình thức BOT. Trong đó giai đoạn phân kỳ, đầu tư với quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường Bnền =17m (chưa có làn dừng khẩn cấp) đối với đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng dài khoảng 43,43km. Tuyến kết nối cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam đầu tư với quy mô 2 làn xe, bề rộng nền đường 14,5m (có làn dừng khẩn cấp). Tổng mức đầu tư cho dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng là 11.029 tỷ đồng.

Theo kế hoạch, dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng chiều dài khoảng 60 km, gồm đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng dài khoảng 43,43km, quy mô quy hoạch 6 làn xe, đoạn tuyến kết nối cửa khẩu Tân Thanh, cửa khẩu Cốc Nam, kết nối với tuyến cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh dài khoảng 16,44 km, quy mô 4 làn xe. 

Trong trường hợp đầu tư tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng chiều dài khoảng 43,43 km đạt quy mô 6 làn xe tiêu chuẩn, nền đường 32,25m và mở rộng tuyến kết nối cửa khẩu Tân Thanh và cửa khẩu Cốc Nam chiều dài khoảng 16,44km đạt quy mô 4 làn xe, nền đường 22m cần 18.019,96 tỷ đồng. Như vậy, nguồn vốn ngân sách nhà nước còn thiếu khi xây dựng quy mô hoàn chỉnh theo phương án nói trên thiếu khoảng 7.315,59 tỷ đồng so với phương án đầu tư hiện hữu.

Đáng chú ý, dự án BOT tuyến cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng không thuộc danh mục dự án Phụ lục I kèm theo Nghị quyết số 106/2023/QH15 của Quốc hội về đầu tư xây dựng công trình đường bộ. Đây là những dự án cho phép tỷ lệ vốn nhà nước tham gia đầu tư theo phương thức PPP được vượt quá 50% tổng mức đầu tư. 

Trong trường hợp sau khi hoàn thành đầu tư giai đoạn phân kỳ dự án xong, đưa vào vận hành khai thác sử dụng và sau đó lại tiếp tục đầu tư nâng cấp đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh theo phương thức PPP loại hợp đồng BOT sẽ vướng quy định tại khoản 4 Điều 45 Luật PPP khi không áp dụng loại hợp đồng thông qua cơ chế thu phí trực tiếp từ người sử dụng.

Việc huy động nguồn vốn với tỉnh Lạng Sơn vẫn còn nhiều hạn chế khi địa phương này có điều kiện kinh tế - xã hội còn hết sức khó khăn, hằng năm nhận cân đối khoảng 80% từ ngân sách Trung ương. Hiện nay nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của tỉnh mới cân đối bố trí được 1.500 tỷ đồng cho dự án, còn lại phải tiếp tục cân đối bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn trong giai đoạn 2026-2030.

Để nâng cấp Dự án BOT cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng đạt quy mô cao tốc hoàn chỉnh, tỉnh Lạng Sơn đã tập trung rà soát nguồn lực, cắt giảm danh mục dự án đầu tư công để bố trí vốn cho dự án. UBND tỉnh Lạng Sơn cũng kiến nghị Bộ GTVT báo cáo Quốc hội, Thủ tưởng Chính phủ xem xét chấp thuận áp dụng cơ chế theo Nghị quyết số 106/2023/QH15 khi tỷ lệ vốn nhà nước tham gia đầu tư theo phương thức PPP được vượt quá 50% tổng mức đầu tư.

Do Dự án đang trong giai đoạn lựa chọn nhà đầu tư, dự kiến hoàn thành trong tháng 3/2024 và tổ chức khởi công nên UBND tỉnh Lạng Sơn đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tưởng Chính phủ, Quốc hội xem xét bổ sung đủ nguồn vốn còn thiếu khi đầu tư quy mô cao tốc hoàn chỉnh bằng nguồn vốn ngân sách Trung ương làm cơ sở để UBND tỉnh Lạng Sơn triển khai các thủ tục điều chỉnh đầu tư.

Cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng có điểm đầu tại km1+800 (quốc lộ 1) kết nối đường vào cửa khẩu Hữu Nghị, thuộc thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn. Điểm cuối tại Km 44 (cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn) thuộc xã Mai Sao, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.