TCVN 14150:2024 về yêu cầu kỹ thuật đối với sản phẩm quặng tinh niken sunfua

Việt Nam sở hữu một số mỏ niken lớn, phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên. Tổng trữ lượng và tài nguyên niken ở Việt Nam ước tính khoảng 3,6 triệu tấn niken kim loại, phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên. Trong đó phần lớn tài nguyên niken tồn tại ở dạng khoáng vật đi kèm trong quặng crôm. Các mỏ này có trữ lượng đáng kể, nhưng thực tế khai thác và chế biến quặng niken trong nước vẫn còn nhiều thách thức.

Chất lượng quặng không đồng đều, thành phần hóa học, độ ẩm và độ tinh khiết khác nhau giữa các mỏ, dẫn đến khó khăn trong quá trình tuyển chọn, chế biến và sử dụng làm nguyên liệu luyện kim. Bên cạnh đó, công tác quản lý và phân loại quặng chưa thống nhất, phần lớn dựa vào tiêu chuẩn nội bộ của từng doanh nghiệp, khiến việc kiểm soát chất lượng gặp nhiều hạn chế.

Trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng khốc liệt, quặng niken Việt Nam nếu không được kiểm soát chất lượng đồng đều sẽ gặp khó khăn trong xuất khẩu, ảnh hưởng đến uy tín và giá trị tài nguyên quốc gia. Gần đây, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14150:2024 nhằm hướng dẫn doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong việc kiểm soát chất lượng quặng tinh niken sunfua.

Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu cơ bản về chất lượng, phương pháp phân tích và thử nghiệm, giúp phân loại và đánh giá quặng một cách thống nhất. Việc áp dụng tiêu chuẩn mang lại nhiều lợi ích thực tiễn.

Kiểm soát chất lượng quặng tinh niken sunfua theo tiêu chuẩn giúp đảm bảo chất lượng phù hợp cho luyện kim và chế biến. Ảnh minh họa

Một điểm nổi bật là phân loại quặng, tiêu chuẩn chia quặng tinh niken sunfua thành ba loại (Loại 1, 2, 3) dựa theo hàm lượng niken, mức tạp chất và các chỉ tiêu kỹ thuật khác. Cụ thể, quặng niken tinh được phân loại theo hàm lượng niken, mức tạp chất, độ ẩm và kích thước hạt để đảm bảo chất lượng phù hợp cho luyện kim và chế biến.

Hàm lượng niken, quặng được chia thành ba loại dựa trên tỷ lệ niken. Loại 1 là cao nhất với niken từ 9,5% trở lên, loại 2 có niken từ 7,5% trở lên, và loại 3 từ 4,5% trở lên. Tạp chất, ngoài niken, quặng còn chứa các tạp chất như magie oxit. Tiêu chuẩn giới hạn tạp chất để quặng đạt chất lượng loại 1 ≤ 6%, loại 2 ≤ 7% và loại 3 ≤ 12%.

Về độ ẩm, mọi loại quặng đều phải có độ ẩm không vượt quá 14%, giúp bảo quản và xử lý quặng dễ dàng hơn. Độ mịn (kích thước hạt) quặng phải có hạt nhỏ, tối đa 0,2 mm, giúp quá trình luyện kim hoặc tuyển chọn diễn ra hiệu quả.

Tiêu chuẩn cũng hướng dẫn cách phân tích và thử nghiệm các chỉ tiêu trên dựa trên các tiêu chuẩn tham chiếu, nhằm đảm bảo kết quả kiểm định chính xác và thống nhất. Tiêu chuẩn giúp các công ty khai thác và chế biến quặng xác định rõ chất lượng sản phẩm của mình, từ đó lựa chọn công nghệ tuyển chọn và luyện kim phù hợp, nâng cao hiệu quả khai thác và giảm thiểu thất thoát tài nguyên. Đồng thời, khi quặng đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn quốc gia, doanh nghiệp dễ dàng thương mại hóa sản phẩm, mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

TCVN 14150:2024 cũng là công cụ hỗ trợ cơ quan quản lý nhà nước giám sát chất lượng quặng, đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào cho các ngành công nghiệp luyện kim, sản xuất pin và hợp kim đạt chuẩn. Nhờ đó, tiêu chuẩn góp phần giảm thiểu rủi ro môi trường và thúc đẩy các doanh nghiệp áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến trong chế biến quặng.

Sự ra đời của TCVN 14150:2024 tạo ra động lực cho các doanh nghiệp nâng cao năng lực sản xuất và quản lý chất lượng. Khi áp dụng tiêu chuẩn, các đơn vị khai thác và chế biến phải đầu tư vào công nghệ tuyển quặng, nâng cao khả năng kiểm soát chất lượng, đồng thời đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng phân tích và đánh giá quặng.

Ngoài ra, tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ việc xử lý nguyên liệu đến chế biến sâu, nâng cao giá trị sản phẩm cuối cùng. Khi quặng tinh niken đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia, doanh nghiệp sẽ có lợi thế trong việc tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời tăng uy tín thương hiệu trên thị trường quốc tế.